Niniejszy serwis wykorzystuje pliki cookie. Korzystanie z serwisu oznacza akceptację tego stanu rzeczy.

Dekameron 2020

czyli Muzeum w czasach zarazy

Dekameron 2020 to cykl esejów mających za punkt wyjścia dzieło (lub grupę dzieł) ze zbiorów MNW, poruszających jednak tematykę dużo szerszą niż historia sztuki. To krótkie formy literackie opowiadające o sytuacji, która nas dotknęła, kondycji ludzkiej, sprawach najistotniejszych  dla człowieka. Tytuł projektu oraz jego idea nawiązuje do Dekameronu Giovanniego Boccaccia. Autorami tekstów są edukatorzy Działu Edukacji MNW, na co dzień prowadzący zajęcia w muzealnych galeriach.

 

 

DEKAMERON 2020 / ESEJE

 

 

„NAJŚCIŚLEJSZA OJCZYZNA”

 

Panująca na świecie epidemia zmusiła wszystkich do zmiany stylu życia.(...) Wielu z nas zdecydowało się spędzić nadchodzące wakacje w inny sposób niż dotychczas. Zamieniliśmy dalekie wyprawy na mikropodróże, a „zobaczyć Neapol i umrzeć” na „cudze chwalicie, swego nie znacie”. W tym trudnym dla wszystkich globtroterów czasie dwie młode damy odbyły podróż z Londynu do Warszawy. Ich bagaż składał się wyłącznie z książki i… fortepianu.
 

Zapraszamy do lektury pozostałej częsci tekstu
 

🎧 WYSŁUCHAJ NAGRANIA 🎧

 

Karolina Zalewska

historyczka sztuki, edukatorka Działu Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie

 


 

KAWA CZY ….CZEKOLADA?

 

Jeśli traficie kiedyś na drugie piętro Muzeum Narodowego w Warszawie, poszukajcie tam koniecznie gabloty z metalowymi dzbanuszkami. Dla wielu miłośników kawy i czekolady stanie się to zapewne gablota ulubiona. Niejeden oglądając naczynia używane dawniej do parzenia obu napitków, z rozrzewnieniem przypomni sobie pandemiczne poranki, kiedy to w spokoju mógł delektować się poranną porcją ulubionego naparu, nie parząc jednocześnie języka w codziennej walce o punktualność.

 

Zapraszamy do lektury pozostałej częsci tekstu
 

🎧 WYSŁUCHAJ NAGRANIA 🎧

 

Beata Staniszewska

archeolożka, edukatorka Działu Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie

 


 

DZIĘKUJĘ ZA „ULICZKĘ W HISZPANII”

 

Skąd czerpiecie Państwo energię do tworzenia planów, a potem do ich realizowania dzień po dniu, godzina po godzinie? Jak wygrywacie batalię z podstępnie obezwładniającą prokrastynacją? Moja najserdeczniejsza przyjaciółka mówi po prostu: „Ho!”. Stanowczym wykrzyknikiem kończy rozmowy i wychodzi. Zamyka spotkanie, ucinając najbardziej intymne pogaduchy.
 

Zapraszamy do lektury pozostałej częsci tekstu
 

🎧 WYSŁUCHAJ NAGRANIA 🎧

 

Wioletta Cicha

historyczka sztuki, wolontariuszka i edukatorka Działu Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie

 


 

JEŚĆ CZY NIE JEŚĆ - OTO JEST PYTANIE.
ROZKOSZE PODNIEBIENIA W CZASACH ZARAZY

 

Często chodząc po Galerii Sztuki Dawnej w Muzeum Narodowym patrzyłam ze smakiem na martwą naturę namalowaną przez Carla Maginiego. Czego my tu nie mamy: jest i szynka, pasztet, smakowite bułeczki i precelki, owoce, a do tego zacne trunki i przepiękna, zgrabna porcelanowa waza, która zapewne kryje jakąś przednią zupę. Trudno się nie oblizać na widok tych wszystkich smakołyków. Wszystko to starannie zakomponowane na tle białego obrusu, tylko siadać i jeść.  No właśnie, tylko czy jeść czy nie jeść w czasach zarazy?
 

Zapraszamy do lektury pozostałej częsci tekstu
 

dr Magdalena Bialic

historyczka sztuki, kostiumolog, edukatorka Działu Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie

 

OSIEMNASTOWIECZNA CHOROBA, NA KTÓRĄ WARTO ZAPAŚĆ

 

Portret z kolekcji MNW autorstwa Emilii Dukszyńskiej-Dukszty przedstawia młodą, zamyśloną dziewczynę opierającą twarz na złożonych dłoniach. Łokcie wsparła obok otwartej książki, w którą włożyła bukiet kwiatów. Może kwiaty to prezent od ukochanego i dziewczyna postanowiła je zasuszyć? A może czyta właśnie jakąś wciągającą powieść i wyobraża sobie, że jest tam główną bohaterką? Z pewnością ta książka jest dla niej bardzo ważna, skoro pojawia się obok niej na portrecie.
 

Zapraszamy do lektury pozostałej częsci tekstu
 

Zofia Załęska

historyczka sztuki, edukatorka Działu Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie

 


 

DROGA

 

Obraz Maksymiliana Gierymskiego Patrol powstańczy znajdujący się w kolekcji MNW, należy do podręcznikowego kanonu ilustracji dziejów Polski, a jego reprodukcja niezmiennie towarzyszy omówieniu tematu Powstania Styczniowego. Płótno powstało w 1873 roku - dekadę po zrywie niepodległościowym, którego autor obrazu był uczestnikiem i na rok przed śmiercią malarza na gruźlicę. Czy jest to powracające, uparte wspomnienie wydarzeń, które zmieniły życie artysty, podobnie jak czas epidemii zmienił nas, którzy jej doświadczyliśmy?
 

Zapraszamy do lektury pozostałej częsci tekstu
 

Monika Miżołębska

historyczka sztuki, edukatorka Działu Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie

 


 

PO CO MISTRZOWI CZAPKA?

 

Kiedyś zadałem dzieciom pytanie: po co tworzy się portrety? Bardzo przejęta tym problemem dziewczynka natychmiast i z przekonaniem rzuciła: żeby dobrze wyglądać. Trudno odmówić jej racji, bo przecież od hojnie opłaconego portrecisty wymagano zręczności z dziedziny „chirurgii” nomen omen plastycznej; choć istnieją wizerunki stawiające sobie cele z zupełnie innych dziedzin, niż udowadnianie wizualnej atrakcyjności modela. Czy można zatem zostać sportretowanym – lub samemu się sportretować - razem ze swoimi poglądami politycznymi?
 

Zapraszamy do lektury pozostałej częsci tekstu
 

🎧 WYSŁUCHAJ NAGRANIA 🎧

 

Paweł Bień

historyk sztuki, edukator Działu Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie

 


 

MOC SZTUKI

 

Czy można tęsknić za miejscem pracy? Za pracą, gdy się ją lubi, owszem, ale za budynkiem, salami, korytarzami? Jeśli się pracuje w muzeum, można i to bardzo. Sam gmach Muzeum Narodowego w Warszawie jest ciekawy, a jego historia, bardzo związana z dziejami międzywojennej i okupacyjnej Warszawy, przejmująca. Ponadto każda ściana muzealnych galerii zapisana jest w mojej pamięci w specyficzny sposób: “ta z Gierymskim, ta z Wojtkiewiczem, ta z Matejką”.
 

Zapraszamy do lektury pozostałej częsci tekstu
 

🎧 WYSŁUCHAJ NAGRANIA 🎧

 

Romualda Radwańska

anglistka, historyczka sztuki, edukatorka w Dziale Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie

 


 

O PRZEGRANYM STARCIU RZECZYWISTOŚCI
Z WYOBRAŻENIAMI.

MALARSKIE WIZJE SOMOSIERRY

 

(...) Czemu w czasach zarazy przyszło mi do głowy, by pisać o obrazie Suchodolskiego? Otóż wszyscy słuchamy plotek dotyczących obecnej sytuacji i tego, co się działo lub będzie działo. Jest to normalne i oczywiste. Pytanie, jaką rolę plotki te odegrają w naszym postrzeganiu obecnej sytuacji. Otóż sposób, w jaki większość z nas wyobraża sobie szarżę polskich szwoleżerów z 30 listopada 1808 roku, jest też efektem plotki… a przynajmniej pewnych mylnych wyobrażeń.
 

Zapraszamy do lektury pozostałej częsci tekstu
 

🎧 WYSŁUCHAJ NAGRANIA 🎧

 

Maciej Marciniak

archeolog, pracownik Działu Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie

 


 

GWIAZD NASZYCH WINA?
CZEGO MOŻEMY SIĘ NAUCZYĆ OD MĘŻCZYZNY NA WYSTAWIE

 

(...) w przestrzeni galerii sztuki lub galerii muzealnej, w pozie dość swobodnej, siedzi na krześle starszy siwobrody mężczyzna, który ciemnymi, podobnymi do węgielków oczami wpatruje się w widza, własną przestrzeń wewnętrzną lub/i w to, co wisi na przeciwległej do znajdującej się za jego plecami ścianie. Możemy odnieść wrażenie że „obraz patrzy na nas”, może czegoś od nas chce, być może artysta pragnie przekazać w ten sposób jakieś przesłanie?
 

Zapraszamy do lektury pozostałej częsci tekstu
 

🎧 WYSŁUCHAJ NAGRANIA 🎧

 

Maja Piotrowska

filozofka i edukatorka Działu Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie

 


 

BOTTICELLI – OBRAZY PRYWATNEGO KULTU

 

W Muzeum Narodowym byłam w ostatnim dniu przed jego zamknięciem z powodu pandemii. Nie wiedząc na jak długo będę musiała pożegnać się z ulubionymi obrazami, przeszłam się po opustoszałych galeriach. Ta cisza, niepewność i niedowierzanie widoczne w oczach pracowników muzeum pozostaną w mojej pamięci. Wędrując po kolejnych salach doszłam do wydzielonej przestrzeni Galerii Sztuki Dawnej, w której prezentowane są obrazy powstałe do modlitwy w zaciszu domowym.
 

Zapraszamy do lektury pozostałej częsci tekstu
 

🎧 WYSŁUCHAJ NAGRANIA 🎧

 

Magdalena Kucza-Kuczyńska

historyczka sztuki i edukatorka Działu Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie

 


 

BIURO WSPÓŁCZESNE A DAWNE.
KRÓTKA PODRÓŻ PO BIURKACH I BIURECZKACH

 

Przyglądając się obrazowi przedstawiającego świętego Hieronima w swojej pracowni, pędzla nieznanego niderlandzkiego malarza, nasuwać może nam się pytanie, czy tak dużo na przestrzeni wieków zmieniło się w układzie naszych biurek? Święty Hieronim, jako patron studentów, bibliotekarzy, archiwistów, nie bez powodu uwieczniony został na płótnie w zadumanej nad rękopisami pozie. Na stole starszego człowieka widzimy lichtarz, pulpit, porozrzucane książki, krucyfiks. Oprócz przedmiotów o alegorycznym znaczeniu, takich jak czaszka i klepsydra, w pracowni świętego Hieronima nie znajduje się nic, co wzbudzałoby nasze szczególne zdziwienie.
 

Zapraszamy do lektury pozostałej częsci tekstu
 

🎧 WYSŁUCHAJ NAGRANIA 🎧

 

Monika Zabiełowicz

historyczka sztuki i edukatorka Działu Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie

 


 

TROCHĘ O RZEŹBIE, TROCHĘ O KACZKACH

 

Bardzo lubią go dzieci. W Magazynie Rzeźby w Królikarni, gdzie na ogół przebywa, stoi sobie na uboczu, wtłoczony na najniższą półkę, a mimo to „Kaczor” Magdaleny Gross łatwo przyciąga wzrok.
Od razu wiadomo, że to pan-kaczka. Dlaczego? A dlatego, że tylko kaczory mają na kuprze dwa pióra skręcone ku górze, w coś w rodzaju loczka.
 

Zapraszamy do lektury pozostałej częsci tekstu
 

🎧 WYSŁUCHAJ NAGRANIA 🎧

 

Magdalena Schreiber

rzeźbiarka, historyczka sztuki i edukatorka Działu Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie

 


 

ZAMYŚLENIE

 

Wśród obrazów prezentowanych w Galerii Sztuki XIX Wieku Muzeum Narodowego w Warszawie oglądać można między innymi dzieło Józefa Simmlera „Pożegnanie Wacława z Marią”. W tym przypadku inspiracją dla malarza była literatura, a dokładnie pierwsza polska powieść poetycka „Maria” Antoniego Malczewskiego, wydana w 1825 roku. Jest to romantyczna i tragiczna opowieść o Marii, żonie Wacława, poślubionego wbrew woli ojca młodego małżonka.
 

Zapraszamy do lektury pozostałej częsci tekstu
 

🎧 WYSŁUCHAJ NAGRANIA 🎧

 

Monika Jabłońska

przewodniczka, historyczka sztuki i edukatorka Działu Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie

 


 

SEKRETERO, POŻYCZ MI TROCHĘ CZASU…

 

Na drugim piętrze Muzeum Narodowego w Warszawie, w Galerii Sztuki Dawnej stoi, niewzruszony kondycją zdrowotną obywateli, niezwykle zgrabny, bajecznie niebieski mebelek. XVIII–wieczną sekreterę, bo to o niej mowa, zdobią między innymi malowidła przedstawiające Chronosa - personifikację Czasu oraz Apolla, opiekuna sztuki, dla której tworzenia czas jest przecież bardzo znaczący.

 

Zapraszamy do lektury pozostałej częsci tekstu

 

🎧 WYSŁUCHAJ NAGRANIA 🎧

 

Beata Staniszewska

archeolożka, edukatorka Działu Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie

 


 

KONRAD KRZYŻANOWSKI – GEST ARTYSTY

 

Początek mojej współpracy z Muzeum Narodowym w Warszawie związany jest z Dniem Wolnej Sztuki. To była któraś sobota w 2014 roku. Jako jedna z wolontariuszek zapraszałam zwiedzających do wspólnej obserwacji i rozmowy o wybranym dziele z ekspozycji muzealnej.  Moją propozycją był  Portret  Pelagii Witosławskiej Konrada Krzyżanowskiego.
 

Zapraszamy do lektury pozostałej częsci tekstu
 

🎧 WYSŁUCHAJ NAGRANIA 🎧

 

Wioletta Cicha

historyczka sztuki, wolontariuszka i edukatorka Działu Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie

 


 

LAS

 

Pierwszy raz od dawna mogłam pospacerować wśród zieleni. Parkowe aleje podczas epidemii wyglądają zaskakująco radośnie. Drzewa i stawy trwają w słońcu, otoczone zapachami i dźwiękami wiosny. Patrząc na nie, trudno mi uwierzyć, że w naszym, ludzkim świecie dni są pełne wyczekiwania na coraz gorsze wiadomości. Przyroda tworzy własną, doskonałą rzeczywistość. Podobną dwoistość świata: natury i człowieka, odnaleźć można w obrazie Jana Bruegla Starszego "Pejzaż z rozbójnikami dzielącymi łup"...

 

Zapraszamy do lektury pozostałej częsci tekstu
 

🎧 WYSŁUCHAJ NAGRANIA 🎧

 

Monika Miżołębska

historyczka sztuki, edukatorka Działu Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie

 


 

DOM: SCHRONIENIE, MIEJSCE SPOTKANIA I PRZESTRZEŃ OSOBISTA

 

Wśród obrazów Konrada Krzyżanowskiego, przechowywanych w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, trzy dzieła jawią mi się jako szczególnie poruszające w czasie, który obecnie przeżywamy. (...) Dziś, gdy świat przestał być miejscem bezpiecznym i przewidywalnym, każda z prac mistrza nabiera dla mnie nowych znaczeń. Jawi mi się przede wszystkim jako opowieść o domu, w którym doświadczamy azylu na wiele sposobów...

 

Zapraszamy do lektury pozostałej częsci tekstu

 

🎧 WYSŁUCHAJ NAGRANIA 🎧

 

Anna Postek

historyczka sztuki, edukatorka Działu Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie

 


 

PORTRET Z ZARAZĄ W TLE - OPOWIADANIE

 

(...) Pellizzaro przeczytał półgłosem: z ciągłych spostrzeżeń lekarskich powzięto stałe przekonanie, że wypadki zapadania na cholerę i śmierci z tej choroby nawet w klassie możniejszej pochodziły z używania na pokarm sałat, mizerji ogórków surowych i kwaszonych i innych surowizn, szczególnie zaś jeśli potem pili wodę, piwo, mleko i w ogóle napoje burzące się....

 

Zapraszamy do lektury pozostałej częsci tekstu
 

🎧 WYSŁUCHAJ NAGRANIA 🎧

 

Karolina Zalewska

historyczka sztuki, edukatorka Działu Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie

 


 

EGZOTYCZNE PTAKI W MOJEJ SZAFIE

 

Na co dzień raczej nie zwracamy świadomie uwagi na reklamę. Kojarzymy ją zazwyczaj z dość schematycznymi (i brzydkimi) zdjęciami produktu czy wyretuszowanymi modelami. Ale czasem można wynaleźć cieszące oko smaczki, a dobra reklama jest marketingową potęgą. Wiedział o tym już austriacki malarz, grafik i typograf Julius Klinger...

 

Zapraszamy do lektury pozostałej częsci tekstu
 

🎧 WYSŁUCHAJ NAGRANIA 🎧

 

Aleksandra Maria Lewandowska

historyczka sztuki, edukatorka w Muzeum Plakatu w Wilanowie oddziału Muzeum Narodowego w Warszawie

 


 

MONUMENTALNA KAMERALNOŚĆ

 

(...) W momencie kiedy Katarzyna Kobro wykonuje spektakularny „skok w przestrzeń”; kiedy Henryk Berlewi opiera się zawadiacko o lśniący błotnik daimlera, pokazując w salonie samochodowym swoje mechanofaktury; kiedy wreszcie - butny i bitny - Mieczysław Szczuka pojedynkuje się z krytykiem, idąc w zaparte w walce o tzn. nową sztukę; Nacht-Samborski pakuje walizki marząc o...

 

Zapraszamy do lektury pozostałej częsci tekstu
 

🎧 WYSŁUCHAJ NAGRANIA 🎧

 

Paweł Bień

historyk sztuki, edukator Działu Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie

 


 

O POZYTYWNYCH SKUTKACH EKSTRAWAGANCKICH FRYZUR I JOGI

 

W zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie znajduje się intrygujący portret Antoniego Cierplikowskiego w stroju wschodnim. Antonii Cierplikowski, znany szerzej jako Antoine, był fryzjerem światowej sławy. W pierwszej połowie XX wieku zbudował globalne imperium fryzjerskie. Miał swoje zakłady w Paryżu, Cannes, Marsylii, Londynie i Tokio. W Stanach Zjednoczonych działała sieć ponad stu salonów fryzjerskich pod szyldem „Antoine”. Mieszkając na stałe w Paryżu...

 

Zapraszamy do lektury pozostałej częsci tekstu
 

🎧 WYSŁUCHAJ NAGRANIA 🎧

 

Monika Bryzek

historyczka sztuki, edukatorka Działu Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie

 


 

EPIDEMIA TAŃCA

 

Przechadzając się po Galerii Sztuki Średniowiecznej Muzeum Narodowego w Warszawie (lub spacerując wirtualnie po platformie Cyfrowe MNW), natkniemy się na bardzo poruszający obiekt z końca XV wieku. Jest to grupa rzeźbiarska pochodząca z kaplicy rodziny Krappe z kościoła św. Elżbiety we Wrocławiu.Składa się ze scen Ostatniej Wieczerzy, Modlitwy w Ogrójcu i wreszcie monumentalnej Drogi Krzyżowej, której warto się przyjrzeć szczególnie. Pochód drewnianych figur rozpoczyna...

 

Zapraszamy do lektury pozostałej częsci tekstu

 

🎧 WYSŁUCHAJ NAGRANIA 🎧

 

Zofia Załęska

historyczka sztuki, edukatorka Działu Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie

 


 

MODOWE ROZWAŻANIA W CZASACH ZARAZY

 

W Galerii Sztuki Dawnej Muzeum Narodowego w Warszawie prezentowana jest wspaniała suknia, tzw. robe à la française, będąca popisem francuskiego kunsztu krawieckiego w XVIII wieku. Strój tego typu został wymyślony właśnie we Francji, w I ćwierci Wieku Oświecenia. Aż po Rewolucję Francuską nie było bez niej wstępu na salony, bale i inne znaczące wydarzenia. Na każde ważne wyjście suknia musiała...

 

Zapraszamy do lektury pozostałej częsci tekstu
 

🎧 WYSŁUCHAJ NAGRANIA 🎧

 

dr Magdalena Bialic

historyczka sztuki, kostiumolog, edukatorka Działu Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie

 

 

Koordynacja:  / Dział Edukacj