BITWA POD ORSZĄ W 500. ROCZNICĘ BATALII / Perła renesansu w zbiorach MNW
godz. 16.00
panel dyskusyjny wokół obrazu
Bitwa pod Orszą z 1514 roku należy do najważniejszych bitew XVI-wiecznej Europy. MNW pragnie uczcić połowę millenium od jej stoczenia dyskusją panelową wokół monumentalnego obrazu batalistycznego przedstawiającego przebieg starcia. Bitwa pod Orszą została namalowana temperą na desce, najpewniej pomiędzy 1525 a ok. 1535 rokiem, przez artystę z kręgu szkoły naddunajskiej lub warsztatu Cranachów (ostatnio identyfikowany z Hansem Krellem, nadwornym malarzem Ludwika II Jagiellończyka). Arcydzieło na co dzień eksponowane w MNW jest wciąż, zdaniem muzealników, zbyt mało znane.
Bitwa pod Orszą rozegrała się 8 września 1514 roku pomiędzy wojskami polsko-litewskimi, podążającymi z odsieczą w stronę zajętego Smoleńska a armią Wielkiego Księstwa Moskiewskiego, która w pobliżu warowni Orsza zagrodziła im drogę. Batalia zakończyła się spektakularnym zwycięstwem wojsk polsko-litewskich dowodzonych przez hetmana wielkiego litewskiego Konstantego Ostrogskiego nad znacznie liczebniejszą armią moskiewską (siły Rzeczypospolitej liczyły ok. 35 tys. żołnierzy, armia moskiewska była niemal dwukrotnie większa). Sławiona jako największa wiktoria militarna za panowania Zygmunta I Starego w poezji biskupa Andrzeja Krzyckiego i w kronikach z epoki, m.in. w Decjusza De Sigismundi Regis Temporibus, doczekała się wizualizacji w malarstwie w formie kilku wspominanych przez dawne przekazy wizerunków. Jednak tylko obraz znajdujący się aktualnie w zbiorach MNW dotrwał do naszych czasów i stanowi unikalny w skali europejskiej tak monumentalny zabytek malarstwa batalistycznego doby renesansu. Wzbudza podziw rozmachem epickiej narracji, maestrią kompozycji i sposobu opracowania.
W ramach panelu, podczas którego MNW będzie miało zaszczyt gościć znakomitych specjalistów zajmujących się zarówno orszańską batalią, jak i przedstawiającym ją dziełem, zostaną poddane dyskusji dokumentalne i estetyczne walory obrazu. Rozważane będą jego funkcje kommemoratywne i propagandowe, problematyka fundacji, autorstwa i międzynarodowych konotacji obrazu, także jego pierwotnego przeznaczenia i wreszcie odbiorcy, do którego był skierowany.
Ponadto „orszański panel” stworzy możliwość poznania skomplikowanych wymogów opieki muzealnej nad tym zabytkiem. Osobna część dyskusji z udziałem kuratora, kustoszy i konserwatorów MNW zostanie poświęcona zagadnieniom pracy nad ochroną tak cennego eksponatu oraz nad jego funkcjonowaniem w przestrzeni muzealnej.
Kino MUZ / wstęp wolny / 120 min
Powitanie
Dr Agnieszka Morawińska, Dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie, dr Piotr Rypson, Z-ca ds Naukowych Dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie
Uczestnicy panelu
dr hab. Piotr Oszczanowski, od stycznia 2014 roku dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Absolwent i pracownik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego, gdzie pełnił m.in. funkcję zastępcy dyrektora. Stypendysta m.in. Fundacji z Brzezia Lanckorońskich, Fundacji im. Alexandra von Humboldt i Prezydenta Niemiec dr. Romana Herzoga, uczelni we Frankfurcie nad Menem, Groeningen, Pradze i in. Autor, współrealizator, koordynator projektów badawczych i międzynarodowych konferencji naukowych. Członek instytucji naukowych, m.in. SHS, International Council for Curators of Dutch and Flemisch Art (CODART) w Amsterdamie, Polskiego Towarzystwa Badań Reformacji, Societas Humboldtiana Polonorum, a także rad naukowych instytucji muzealnych oraz samorządowych.
dr Hieronim Grala – prof. h.c. MAEL, historyk i dyplomata. Pracownik naukowy UW (Starszy Wykładowca, Wydział „Artes Liberales”), profesor honorowy Moskiewskiej Akademii Ekonomiki i Prawa. Od 2011 roku kierownik Komisji „Polono-Russica” w IBI AL UW. Dyrektor Instytutów Polskich w Petersburgu i Moskwie w latach 2000–2009; I radca Ambasady RP w Federacji Rosyjskiej (2007–2009). Założyciel i redaktor naczelny serii Monumenta historica res gestas Europae Orientalis Illustrantia. Fontes XV-XVII saec./ Pamiatniki istorii Wostocznoj Jewropy. Istoczniki XV-XVII ww., Warszawa-Moskwa, od 1995 roku. Specjalista w zakresie historii Rusi i Państwa Moskiewskiego.
prof. dr hab. Juliusz Chrościcki – profesor zwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego (IHS) i Papieskiego Uniwersytetu Jana Pawła II w Krakowie (Wydział Historii i Dziedzictwa Kulturowego), gdzie aktualnie wykłada. Przewodniczący Rady Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Rady Muzeum UW. Były dyrektor Centrum Kultury Polskiej Uniwersytetu Sorbona IV w Paryżu (Centre de Civilisation Polonaise, 1995–1998). Autor i współautor książek na temat Baroku polskiego i europejskiego oraz licznych artykułów naukowych. Organizator licznych sympozjów i konferencji międzynarodowych z dziedziny historii sztuki i kultury nowożytnej. Jego badania ogniskują się wokół zagadnień sztuki i kultury europejskiej późnego renesansu i baroku, w tym – ikonografii władzy. Współtwórca i od 2005 roku redaktor naczelny półrocznika „Barok. Historia-literatura-sztuka”.
dr Volodymyr Hucul – ukraiński historyk, specjalista w zakresie renesansowej broni i historii wojskowości. W latach 1995–2001 studiował historię w Narodowym Uniwersytecie Użgorodzkim. W latach 2000–2006 pracownik Użgorodzkiego Muzeum Architektury Ludowej i Dziedzictwa. W 2011 roku obronił pracę doktorską: Rycerska technologia militarna w państwie kijowsko-ruskim i w Królestwie Polski i Litwy: narzędzia, idee i praktyka siły zbrojnej. Od 2013 roku docent na Wydziale Historii Ukrainy w Narodowym Uniwersytecie Użgorodzkim i wykładowca Fakultetu Studiów Klasycznych, Bizantyjskich i Średniowiecznych na Ukraińskim Katolickim Uniwersytecie we Lwowie. Od 2013 roku przygotowuje rozprawę habilitacyjną Szlachecka kultura militarna polsko-litewskiej Rusi (Rutenii) od 2 połowy XIV wieku do połowy XVII wieku w Narodowym Uniwersytecie Miechnikova w Odessie. Autor artykułu Obraz „Bitwa pod Orszą” – propaganda dworska czy epos rycerski?
prof. dr hab. Antoni Ziemba – historyk sztuki, specjalista w dziedzinie późnośredniowiecznej i nowożytnej sztuki europejskiej, Kurator Galerii Sztuki Średniowiecznej i Zbiorów Dawnej Sztuki Europejskiej Muzeum Narodowego w Warszawie. Profesor zwyczajny Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego. Członek Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk. Autor szeregu opracowań, m.in. Sztuki Burgundii i Niderlandów 1380–1500, t. 1–3, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2009–2014. Członek CODART od 2001. Autor i współautor wielu wystaw i towarzyszących im katalogów, m.in.: Caravaggio „Złożenie do Grobu”: arcydzieło Pinakoteki Watykańskiej. Różne oblicza caravaggionizmu. Wybrane obrazy z Pinakoteki Watykańskiej i zbiorów polskich, Muzeum Narodowe w Warszawie 1996 ; Złoty Wiek malarstwa flamandzkiego: Rubens, van Dyck, Jordaens… 1608–1678, Muzeum Narodowe w Warszawie 2007, Wywyższeni. Od faraona do Lady Gagi, Muzeum Narodowe w Warszawie 2012.
Aneta Biały – historyk sztuki i konserwator zabytków. Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego i Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Adiunkt w Zbiorach Sztuki Polskiej do 1914 MNW. W latach 2000–2003, jako pracownik Wydziału Kultury w Ambasadzie RP w Madrycie, inicjowała i współorganizowała wystawy polskiej sztuki w Hiszpanii, m.in.: Cien años de pintura polaca, Salamanka 2000, En torno a Chopin. Pintura romàntica de Polonia, Salamanka 2002. Stypendystka Fundacji Lanckorońskich i Fundación Goya en Aragón. Od 2013 opiekun merytoryczny kolekcji sztuki staropolskiej MNW.
dr Elżbieta Pilecka-Pietrusińska – Starszy Konserwator w Pracowni Konserwacji Rzeźby i Malarstwa na Drewnie Muzeum Narodowego w Warszawie. Absolwentka Wydziału Konserwacji Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W 1999 roku uzyskała stopień doktora nauk leśnych na Wydziale Technologii Drewna Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wykonuje konserwacje indywidualnie i zespołowo. Prowadzi badania i publikuje na tematy związane z konserwacją obrazów na drewnie. Uczestniczyła w pracy zespołu konserwatorów MNW, który w latach 1990–1993 opracował metodykę konserwacji Bitwy pod Orszą i tę konserwację wykonał.
Monika Ochnio – starszy Kustosz emeritus Muzeum Narodowego w Warszawie. Od 1982 roku pracownik Zbiorów Sztuki Nowożytnej Polskiej MNW, były długoletni opiekun kolekcji sztuki staropolskiej MNW, w tym obrazu Bitwa pod Orszą. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół malarstwa polskiego XVI-XVIII wieku.
Pozostałe wydarzenia miesiąca
RAZ, DWA, TRZY WARSZAWIAKIEM JESTEŚ TY: „Sen o Warszawie” – rodzinna gra...
21 czerwca – 7 września 2014 Z okazji zbliżających się wakacji, 21 czerwca rusza IV edycja międzymuzealnej, rodzinnej gry „Raz, dwa, trzy warszawiakiem jesteś...
URODZINY MISTRZÓW / Konstanty Laszczka – 149. rocznica urodzin
3 września 2014, godz. 17.00 spotkanie w galerii stałej Konstanty Laszczka Jeden z głównych rzeźbiarzy okresu Młodej Polski....
WOKÓŁ KOLEKCJI JANUSZA PRZEWŁOCKIEGO / Wokół pałacu i dworu
godz. 18.00 Rozmowa Macieja Putowskiego z zaproszonymi gośćmi Rozmówcy: Małgorzata Plater-Zyberk i Ewa Orlińska-Mianowska Już od...
BITWA POD ORSZĄ W 500. ROCZNICĘ BATALII / Popatrz, posłuchaj, zapytaj
godz. 10.00–16.00 spotkania przy obrazie Bitwa pod Orszą 8 września obchodzimy 500. rocznicę bitwy pod Orszą. Malarskie przedstawienie...
BITWA POD ORSZĄ W 500. ROCZNICĘ BATALII / Perła renesansu w zbiorach MNW
godz. 16.00 panel dyskusyjny wokół obrazu Bitwa pod Orszą z 1514 roku należy do najważniejszych bitew XVI-wiecznej Europy. MNW pragnie...
MUZYKA DAWNA – SPOTKAJMY SIĘ! / Muzyka zapomnianych wirtuozów
godz. 18.00 koncert muzyki dawnej zorganizowany przez Stowarzyszenie Artystyczne MIÓD MATERIA i Kwartet Wokalny Tempus z cyklu MUZYKA DAWNA – SPOTKAJMY SIĘ! ...
Wystawa Masoneria. Pro publico bono
11 września 2014 – 11 stycznia 2015 W Muzeum Narodowym w Warszawie od 11 września możemy oglądać wystawę poświęconą masonerii, jednemu z ważniejszych, a nieczęsto...
WARSZAWSKIE DNI RODZINNE / Kolory Muzeum
godz. 11.00 warsztaty dla dzieci w wieku 2–3 lata Warszawskie Dni Rodzinne w Muzeum Narodowym w Warszawie Otaczający świat jest pełen...
WARSZAWSKIE DNI RODZINNE / Ptaki, robaki i inne zwierzaki
godz. 12.00 warsztaty dla dzieci w wieku 3–4 lata WARSZAWSKIE DNI RODZINNE w Muzeum Narodowym w Warszawie W Muzeum ukryło się wiele znanych nam zwierząt oraz fantastycznych...
WARSZAWSKIE DNI RODZINNE / W krainie bogów i herosów
godz. 13.00 warsztaty dla dzieci w wieku 5–12 lat Warszawskie Dni Rodzinne w Muzeum Narodowym w Warszawie Kto zbierał złote jabłka i przegrał...
OPROWADZANIE KURATORSKIE po wystawie „Masoneria. Pro publico bono”
godz. 12.00 Spotkanie na wystawie z kuratorem prof. Tadeuszem Cegielskim, historykiem i wolnomularzem zbiórka w Holu Głównym / obowiązuje bilet wstępu na wystawę /...
SPACER/ Masoneria po warszawsku: spacer pod znakiem cyrkla i węgielnicy
godz. 15:00 spacer Ukryte w cieniu skarpy kolumnady, wystawne pałace, kameralne osiedla – to miejsca, gdzie spotykali się … i spotykają warszawscy masoni. O związkach...
WYKŁADY CZWARTKOWE / „Wszystko wina to masona...”, czyli wolnomularstwo i...
godz. 18.00 Wykład dr Adama Podlewskiego Spiski i organizacje tajne już od czasów antycznych rozpalały wyobraźnię profanów, czyli...
WYCIECZKA DO PARKU W ARKADII POD NIEBOROWEM/ Ogród Oświecenia
godz. 11.00 wycieczka Porzuć, choćby na krótką chwilę twoje wygodne mieszkanie w mieście, w którym gnębią cię troski i niepokoje […] wyjedź na wieś […]...
WYKŁAD NIEDZIELNY / Ars Regia: rytuał i sztuka
godz. 12.00 Wykład wprowadzający w tematykę wystawy „Masoneria. Pro publico bono” Izba rozmyślań, Księga Świętego Prawa czy Wielkie Światło Zakonu, to dla profana...
XVIII Festiwal Nauki / Faras – malowidła odkryte w piaskach pustyni
XVIII Festiwal Nauki / 22–26 września 2014 CYKL: CO KRYJE ZIEMIA? 22 września / poniedziałek / godz. 17.30 / wykład Bożeny Mierzejewskiej ...
XVIII Festiwal Nauki / Wiedza i przypadek w badaniach archeologicznych
XVIII Festiwal Nauki / 22–26 września 2014 CYKL: CO KRYJE ZIEMIA? 23 września / wtorek / 17.30 spotkanie z Andrzejem Reiche W latach...
Konferencja MUZEALNA eduAKCJA WARSZAWY
Szybko upływający rok szkolny, mnóstwo wymagań podstawy programowej do zrealizowania, ograniczona ilość godzin i jeszcze wyjście do muzeum?! A jednak to możliwe! Wyjście z...
XVIII Festiwal Nauki / Archeologiczne puzzle – badania świątyni faraona Totmesa...
XVIII Festiwal Nauki / 22–26 września 2014 CYKL: CO KRYJE ZIEMIA? 24 września / środa / godz. 17.30 spotkanie z dr Moniką Dolińską ...
URODZINY MISTRZÓW / Tomasz Ciecierski – 69. urodziny
25 września 2014, godz. 17.00 spotkanie w Galerii Sztuki XX i XXI Wieku Tomasz Ciecierski – 69. urodziny Artysta zajmujący się...
XVIII Festiwal Nauki / Początki mennictwa – Kolekcja Monet Antycznych Muzeum...
XVIII Festiwal Nauki / 22–26 września 2014 CYKL: CO KRYJE ZIEMIA? 25 września / czwartek / 17.30 spotkanie z Janiną Wiercińską ...
WYKŁADY CZWARTKOWE / Masoneria. Pierwszy stopień wtajemniczenia
godz. 18.00 Wykład prof. Tadeusza Cegielskiego Czym jest wolnomularstwo? Czy tylko sposobem godnego i rozumnego, a tym samym szczęśliwego...
XVIII Festiwal Nauki / Misja archeologiczna w Tyritake
XVIII Festiwal Nauki / 22–26 września 2014 CYKL: CO KRYJE ZIEMIA? 26 września / piątek / godz. 17.30 spotkanie z dr. Alfredem Twardeckim ...
GRA MIEJSKA/ Trzy stopnie wtajemniczenia
godz. 11.00 – 16.00 gra miejska Masoni to nie legenda z dalekiego kraju. Historia wolnomularstwa jest również historią Polski. W Warszawie masoni...
KONCERT MUZYKI DAWNEJ / John Dowland – pieśni i łzy
godz. 18.00 koncert muzyki dawnej zorganizowany przez Stowarzyszenie Artystyczne MIÓD MATERIA i Kwartet Wokalny Tempus z cyklu MUZYKA DAWNA – SPOTKAJMY SIĘ! ...
WARSAW GALLERY WEEKEND / Od abstrakcji do klocków lego
godz. 11.00 warsztaty dla rodzin z dziećmi w wieku 5–12 lat Jeszcze 100 lat temu obrazy abstrakcyjne były dla publiczności szokiem. Dziś dzieła sztuki...
SPOTKANIA I WYKŁADY DLA OSÓB Z DYSFUNKCJĄ SŁUCHU / Ars Regia: rytuał i sztuka –...
godz. 12:00 wykład wprowadzający w tematykę wystawy Spotkania z tłumaczeniem na język migowy (PJM) Kino MUZ / wstęp wolny / ok. 60 min Zorganizowane grupy...