Arkadia / 17 listopada 2023 – 17 marca 2024
PROGRAM WYDARZEŃ TOWARZYSZĄCY WYSTAWIE
Czy istnieje kraina idealnego szczęścia? Jeśli tak, to jak wygląda i gdzie jej szukać? Te pytania od wieków zadają sobie ludzie, a wśród nich artyści i artystki. Nasza wystawa, poprzez obrazy, rzeźby, ryciny czy wyroby rzemiosła artystycznego odsłania wielość i złożoność interpretacji mitu arkadyjskiego w sztukach wizualnych i literaturze.
Aby jeszcze pełniej zagłębić się w arkadyjskie zakamarki, zapraszamy do udziału w wydarzeniach towarzyszących wystawie. Zaplanowaliśmy oprowadzania, wykłady, wieczorne spotkania na wystawie, dyskusje, warsztaty dla młodzieży i dorosłych, animacje i warsztaty dla dzieci oraz ich opiekunów. Przygotowane zostały także wydarzenia dla seniorów i wydarzenia dostępne oraz program zajęć dla grup szkolnych i kadry pedagogicznej.
Przed, w trakcie, lub po zakończeniu wizyty na wystawie zapraszamy do udziału w akcji #mojaArkadia. Przed wejściem na wystawę na zwiedzających czekają karty i ołówki. Zachęcamy do szkicowania lub zapisywania swoich wrażeń z wystawy i refleksji związanych z mityczną i metaforyczną Arkadią, której obraz dla każdego i każdej z nas przybiera inną formę. Podziel się z nami swoim wyobrażeniem tego miejsca, publikując zdjęcie w mediach społecznościowych z hashtagiem #mojaArkadia.
DOROŚLI i MŁODZIEŻ
19 listopada 2023 i 10 marca 2024 / niedziela / 18.15
Zwiedzanie wystawy z kuratorami dr hab. Agnieszką Rosales Rodríguez i prof. Antonim Ziembą
zbiórka w Holu Głównym / bilety w cenie 40 zł i 25 zł dostępne w kasach i online od wtorku poprzedzającego wydarzenie (od godz. 10.00) / liczba miejsc ograniczona / ok. 80 min
dr hab. Agnieszka Rosales Rodríguez – historyczka sztuki, kuratorka Zbiorów Malarstwa Polskiego do 1914 r. w Muzeum Narodowym w Warszawie, adiunktka w Katedrze Historii Sztuki Nowoczesnej Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się m.in. malarstwem polskim i europejskim oraz krytyką artystyczną XVIII i XIX wieku.
prof. Antoni Ziemba – historyk sztuki, profesor w Katedrze Historii Sztuki Dawnej Uniwersytetu Warszawskiego. Do 2019 roku kurator Zbiorów Dawnej Sztuki Europejskiej w Muzeum Narodowym w Warszawie. Specjalizuje się m.in. w historii sztuki Europy Północnej XV–XVIII wieku.
19 i 26 listopada; 3, 10, 17 grudnia 2023 / niedziela / 13.00
14, 21, 28 stycznia; 4, 11, 18, 25 lutego; 3 i 10 marca 2024 / niedziela / 13.00
W każdą niedzielę zapraszamy na zwiedzanie z przewodniczkami z Działu Edukacji. Wspólnie przemierzymy wystawę poznając najważniejsze wątki i kluczowe dzieła.
zbiórka w Holu Głównym / bilety w cenie 40 zł i 25 zł dostępne w kasach i online od wtorku poprzedzającego wydarzenie (od godz. 10.00) / liczba miejsc ograniczona / przed oprowadzaniem prosimy o pobranie zestawów słuchawkowych w Informacji / ok. 80 min
February 3rd and March 2nd 2024 / Saturday / 13.00
Join a tour with a guide from the Education Department. Let’s visit the exhibition together to discover its main topics and the most intriguing artworks.
meeting point in the Main Hall / tickets 40 zł and 25 zł available in the ticket office and online from Tuesday preceding the event / before the tour please collect a headset from the Information Desk / approx. 80 min
OPROWADZANIA Z TŁUMACZENIEM NA JĘZYK UKRANIŃSKI / ЕКСКУРСІЇ З УКРАЇНСЬКИМ ПЕРЕКЛАДОМ
25 лютого і 10 березня 2024 / неділя / 12.00
Запрошуємо на екскурсію виставкою, яку проведуть екскурсовод і перекладач з Відділу освіти НМВ. Разом оглянемо ключові твори на виставці й обговоримо найважливіші теми.
Зустріч в головному холі / квитки за 20 зл. i 10 зл. (пільговий) доступні в касах та онлайн від вівторка перед екскурсією, починаючи з 10:00 / кількість місць обмежена / перед екскурсією просимо взяти аудіогіди з навушниками в пункті інформації / тривалість 80 хв.
23 listopada, 7 i 14 grudnia 2023, 7 marca 2024 / czwartek / 18.00
Kino MUZ – Gmach Główny MNW / wydarzenia transmitowane na Facebooku na profilu MNW / bezpłatne wejściówki dostępne w kasach i online od wtorku poprzedzającego wydarzenie (od godz. 10.00) / liczba miejsc ograniczona / ok. 75 min
23 listopada 2023
W pogoni za Arkadią / Aleksandra Kresowska
Tęsknota za krainą szczęścia i pomyślności, wolną od trosk, chorób i śmierci, towarzyszy ludziom od czasów starożytnych. Wypełniała obrazy i karty poezji największych mistrzów europejskiej kultury – Wergiliusza, Guercina, Nicolasa Poussina. Obecna jest też w utworach chwalących sielskie życie wsi lub w nowoczesnych utopiach. Jak powstał i jak był przetwarzany w różnych epokach archetyp raju na Ziemi? Podczas wykładu ruszymy w pogoń za jednym z najważniejszych marzeń w historii ludzkości.
Aleksandra Kresowska – historyczka sztuki, absolwentka Instytutu Historii Sztuki UW. Edukatorka muzealna, varsavianistka i przewodniczka po Warszawie. Od 2013 roku współpracuje z Muzeum Narodowym w Warszawie.
7 grudnia 2023
Matka, wróżka i kochanka. O Helenie Radziwiłłowej w Arkadii / dr Konrad Niemira
Spośród kilku polskich Arkadii, najtragiczniejszy los spotkał niewątpliwie park założony przez Helenę Radziwiłłową (1753–1821) w podłowickiej wsi Łupia. Choć ogród pomyślany został jako miejsce zabaw i wypoczynku, ostatecznie stał się grobowcem dla dzieci księżnej. Znaczną część zbudowanych na jej zlecenie pawilonów rozebrano już krótko po jej śmierci. Los nie oszczędził także samego krajobrazu, wielokrotnie „poprawianego” przez kolejnych właścicieli posiadłości. W trakcie wykładu postaramy się przedrzeć poprzez warstwę późniejszych zmian i zniszczeń do pierwotnego stanu parku i zrozumieć jego sens. Interesować będą nas przede wszystkim jego słabo dotychczas zbadane konteksty: związek z frywolną literaturą epoki (tzw. bajki wróżek), symbolika miłosna i erotyczne zastosowania. Punktem wyjścia do formułowania nowych odczytań będzie biografia samej księżnej, postaci znanej ze swoich licznych romansów (zarówno z ambasadorami, jak i stangretami), jak i ekscentrycznego gustu (wiadomo, że uwielbiała kwiaty kapusty i tygrysie skóry).
dr Konrad Niemira – historyk sztuki, specjalista od kultury XVIII wieku i pogranicza historii społecznej i gospodarczej. Autor książek: Honor bez egzageracji. Zakupy magnackie i świat rzeczy paryskich w XVIII wieku (2022) oraz Bazgracz. Trzy eseje o Norblinie (2023). Zawodowo związany z warszawskim Muzeum Literatury.
14 grudnia 2023
Drogi do Arkadii / dr hab. Agnieszka Rosales Rodríguez i prof. Antoni Ziemba
Jakimi ideami kierowali się kuratorzy podczas pracy nad koncepcją wystawy „Arkadia”? Zapraszamy do wysłuchania rozmowy Agnieszki Rosales Rodríguez i Antoniego Ziemby, podczas której podzielą się ze słuchaczami i słuchaczkami swoimi przemyśleniami i doświadczeniami związanymi z tworzeniem ekspozycji. Kuratorzy opowiedzą także o źródłach i wyobrażeniach antycznego mitu w dawnej literaturze i sztuce, oraz podejmą namysł nad aktualnością toposu locus amoenus – miejsca rozkosznego – i przedstawią nowoczesne interpretacje arkadyjskiego marzenia.
dr hab. Agnieszka Rosales Rodríguez – historyczka sztuki, kuratorka Zbiorów Malarstwa Polskiego do 1914 r. w Muzeum Narodowym w Warszawie, adiunktka w Katedrze Historii Sztuki Nowoczesnej Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się m.in. polskim i europejskim malarstwem i krytyką artystyczną XVIII i XIX wieku.
prof. Antoni Ziemba – historyk sztuki, profesor w Katedrze Historii Sztuki Dawnej Uniwersytetu Warszawskiego. Do 2019 roku kurator zbiorów Sztuki Średniowiecznej i Nowożytnego Malarstwa Europejskiego w Muzeum Narodowym w Warszawie. Specjalizuje się m.in. w historii sztuki Europy Północnej XV–XVIII wieku.
11 stycznia 2024
Z POWODU CHOROBY PRELEGENTKI WYKŁAD ZOSTAŁ PRZEŁOŻONY NA 14 MARCA
Moderniści w Arkadii. Motywy arkadyjskie w sztuce 1900-1939 / dr Katarzyna Nowakowska-Sito
7 marca 2024
Projektowanie Arkadii / dr hab. Gabriela Świtek
Arkadia to nie tylko archetyp bukolicznego pejzażu, lecz także wyobrażone miejsce, z którym wiązano praktykę projektowania różnorodnych pawilonów ogrodowych. W 1993 roku Tom Stoppard opublikował sztukę Arcadia. Jedna z jej głównych bohaterek na początku XIX wieku negocjuje z architektem projekt malowniczego ogrodu. Architekt zaprojektował m.in. ermitaż, domek dla pustelnika, jednak właścicielka zadaje mu pytanie, kto będzie w nim mieszkał. W słynnych obrazach Guercina i Nicolasa Poussina, podejmujących wątek Et in Arcadia ego, które doczekały się równie słynnych historyczno-artystycznych interpretacji, np. Erwina Panofsky’ego i Louisa Marina, pasterze i pasterki gromadzą się wokół grobu, jednak nie jest to jedyna budowla utożsamiana z Arkadią. Wykład będzie poświęcony związkom architektury ogrodów i mitycznej Arkadii.
wejściówki dostępne od 5 marca
dr hab. Gabriela Świtek, prof. UW – historyczka sztuki. Kieruje Katedrą Teorii Sztuki w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego. Jest absolwentką m.in. Faculty of Architecture and History of Art, University of Cambridge (magisterium 1996, doktorat 1999). Autorka książek, m.in. Grunt i horyzont. Interpretacje nowoczesnej architektury i sztuki (2020), Gry sztuki z architekturą (2013).
14 marca 2024
Moderniści w Arkadii. Motywy arkadyjskie w sztuce 1900-1939 / dr Katarzyna Nowakowska-Sito
Sztuka nowoczesna kojarzona jest powszechnie z odwrotem od przeszłości oraz utartych konwencji artystycznych. Tymczasem wielu nowatorów XX wieku sięgało po bukoliczne tematy. Pojawia się zatem pytanie o intencje, w jakimi wyprawiano się do mitycznej Arkadii. Czego w niej szukano? Jakimi treściami nasycano w pierwszych dekadach XX wieku obrazy bezczasowego ziemskiego raju i łączących się nim motywów? Od Popołudnia fauna Baletów Diagilewa ze słynną kreacją Niżyńskiego po fauniczne fascynacje Picassa, poprzez arkadyjskie wizje Matisse’a, Bonnarda i polskich artystów dwudziestolecia (Zak, Pankiewicz Stryjeńska) - spróbujemy przyjrzeć się temu zagadnieniu.
wejściówki dostępne od 12 marca
dr Katarzyna Nowakowska-Sito – historyczka sztuki, muzealnik, do 2011 roku kuratorka Zbiorów Sztuki Nowoczesnej MNW. Zajmuje się głównie sztuką międzywojnia w kontekście kulturowym, społecznym i politycznym oraz relacji międzynarodowych. Autorka wystaw związanych z tą tematyką, m.in. w MNW: grupy Rytm 1922-1932 (2001) i Wyprawa w dwudziestolecie (2008), a także współautorka wystaw zagranicznych (Der Neue Staat,. Polnische Kunst 1918-1939 (2003), Tamara de Lempicka Regina del Moderno (2011).
15, 22 i 29 lutego 2024 / czwartek / 18.15
Zapraszamy na cykl trzech rozmów kuratorów wystawy Agnieszki Rosales Rodríguez i Antoniego Ziemby z zaproszonymi gośćmi: Anną Łazar, Moniką Rudaś-Grodzką, Magdaleną Budziszewską i Mateuszem Salwą. Wątkiem przewodnim wszystkich dyskusji będzie próba współczesnej dekonstrukcji arkadyjskiego mitu oraz twórczość artystów i artystek, podejmujących krytyczną refleksję na temat tego kulturowego konceptu.
dr hab. Agnieszka Rosales Rodríguez – historyczka sztuki, p.o. Dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie, adiunktka w Katedrze Historii Sztuki Nowoczesnej Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się m.in. polskim i europejskim malarstwem i krytyką artystyczną XVIII i XIX wieku.
prof. Antoni Ziemba – historyk sztuki, profesor w Katedrze Historii Sztuki Dawnej Uniwersytetu Warszawskiego. Do 2019 roku kurator zbiorów Sztuki Średniowiecznej i Nowożytnego Malarstwa Europejskiego w Muzeum Narodowym w Warszawie. Specjalizuje się m.in. w historii sztuki Europy Północnej XV–XVIII wieku.
Moderatorem spotkań będzie Paweł Bień – absolwent Kolegium Międzyobszarowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych i Społecznych Uniwersytetów Wrocławskiego i Warszawskiego. Adiunkt w Dziale Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie. Zajmuje się korespondencją sztuk plastycznych, muzyki i literatury w XIX i XX wieku.
Hol Główny – Gmach Główny MNW / wydarzenia transmitowane na Facebooku na profilu MNW / bezpłatne wejściówki dostępne w kasach i online od wtorku poprzedzającego wydarzenie (od godz. 10.00) / ok. 60 min
15 lutego 2024
Queerowe arkadie / prof. Monika Rudaś-Grodzka i Anna Łazar
Mityczna Arkadia to przestrzeń wolnej miłości i swobodnego wyrażania siebie. W kulturze europejskiej, szczególnie XIX–XXI wieku, mit ten sprawił, że metaforyczna arkadia stała się dla osób nienormatywnych symbolem utopijnego miejsca, pozbawionego dyskryminujących norm społecznych. O działaniach artystów podejmujących temat queerowych interpretacji mitu arkadii, kuratorzy wystawy porozmawiają z prof. Moniką Rudaś-Grodzką i Anną Łazar.
wejściówki dostępne od 13 lutego
prof. Monika Rudaś-Grodzka – historyczka idei, historyczka literatury XIX i XX wieku, kierowniczka podyplomowych gender studies, podyplomowych studiów polsko-żydowskich w Instytucie Badań Literackich PAN. Kieruje zespołem Archiwum Kobiet IBL PAN. Autorka książek: „Sprawić, aby idee śpiewały”. Motywy platońskie w życiu i dziełach Adama Mickiewicza w okresie wileńsko-kowieńskim (2003) oraz Sfinks słowiański i mumia polska (2013). W 2018 roku wydała Listy z cytadeli 1886 Bronisławy Waligórskiej.
Anna Łazar – kuratorka programu międzynarodowej współpracy artystycznej Wolne Słowo w ramach Gdańsk Miasto Literatury, autorka tekstów, tłumaczka (m.in. Ilya Kaminsky, Republika Głuchych, wyd. Warsztaty Kultury w Lublinie 2023, Oksana Zabużko, Planeta Piołun, wyd. Agora, 2022, Dlaczego w sztuce ukraińskiej są wielkie artystki, wyd. Fundacja Katarzyny Kozyry 2020), redaktora książki o sztuce Aleksandry Kubiak Zrobię serce, wyd. BWA Zielona Góra, 2022. Pracowała w dziedzinie dyplomacji publicznej w MSZ jako wicedyrektorka i p.o. dyrektora w Instytutach Polskich w Kijowie (2008-2014) i w Sankt-Petersburgu (2015-2018) oraz jako kuratorka w Muzeum Sztuki w Łodzi (2021-2022). Członkini zespołu Archiwum Kobiet IBL PAN, polskiej sekcji AICA, rady programowej stowarzyszenia Pogoń Ruska.
22 lutego 2024
Ziemia – arkadia utracona i odzyskiwana / dr Magdalena Budziszewska
Mit arkadyjski towarzyszy naszej cywilizacji od ponad dwóch tysięcy lat. W niemal każdej wizji tego miejsca podkreślany jest silny związek człowieka z przyrodą. Radykalna eksploatacja zasobów naszej planety w epoce tzw. antropocenu doprowadziła do katastrofy klimatycznej. Odzyskanie kontaktu z naturą stało się jedną z podstawowych potrzeb we współczesnym świecie. O tworzeniu artystycznych komun propagujących ideał naturalnego życia wspólnotowego, zaangażowanych artystach aktywistach i nieantropocentrycznym spojrzeniu na otaczający nas świat kuratorzy wystawy porozmawiają z dr Magdaleną Budziszewską.
wejściówki dostępne od 20 lutego
dr Magdalena Budziszewska – psycholożka i badaczka związana z Wydziałem Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. Liderka wielu inicjatyw związanych z edukacją klimatyczną w Polsce. Bada wiedzę, działania i emocje ludzi oraz społeczeństw wobec zmiany klimatu i współczesnych wyzwań środowiskowych. Miłośniczka gór i dzikich istot.
29 lutego 2024
Dystopie współczesności / dr hab. Mateusz Salwa
W XX wieku podjęte zostały próby stworzenia idealnego, utopijnego społeczeństwa. Socjalizm, komunizm i narodowy socjalizm szybko przerodziły się w totalitarne dystopie. Ich konsekwencją były jedne z największych zbrodni w historii ludzkości. O postawie i pracach artystów zaangażowanych w komentowanie tych wydarzeń będą dyskutować kuratorzy wystawy.
wejściówki dostępne od 27 lutego
Mateusz Salwa (dr hab.), kierownik Zakładu Estetyki Wydziału Filozofii UW, ukończył historię sztuki i filozofię na Uniwersytecie Warszawskim, specjalizuje się w estetyce współczesnej, zwłaszcza w zagadnieniach związanych ze środowiskiem naturalnym i krajobrazem. Opublikował m.in. książki Estetyka ogrodu. Między sztuką a ekologią (2016), Krajobraz. Fenomen estetyczny (2019).
WIECZÓR W MUZEUM – SPOTKANIA TEMATYCZNE NA WYSTAWIE
12 i 19 stycznia; 9 i 23 lutego; 1 i 8 marca 2024 / piątek / 18.30
zbiórka w Holu Głównym / bilety w cenie 40 i 25 zł dostępne w kasach i online od wtorku poprzedzającego spotkanie (od godz. 10.00) / liczba miejsc ograniczona / przed spotkaniem prosimy o pobranie zestawów słuchawkowych w Informacji / ok. 60 min
12 stycznia 2024
Arkadia w islamie, czyli rzecz o ogrodach muzułmańskich / dr Magdalena Pinker
Spotkanie poświęcimy zagadnieniu muzułmańskiej wizji raju. W islamie arkadia to ogród, bardzo plastycznie opisany w Koranie. To treść Świętej Księgi będzie punktem wyjścia do opowieści o pochodzeniu, historii i formie ogrodów muzułmańskich oraz ich oddziaływania na inne dzieła sztuki islamu, w szczególności kobierce.
bilety dostępne od 9 stycznia
dr Magdalena Pinker – kuratorka Zbiorów Sztuki Orientalnej Muzeum Narodowego w Warszawie, adiunktka w Katedrze Arabistyki i Islamistyki Wydziału Orientalistycznego na Uniwersytecie Warszawskim.
19 stycznia 2024
Ziemiańska arkadia. Widmowość i melancholia / dr hab. Marta Leśniakowska
Jaką rolę w budowaniu ziemiańskiej mitologii pełni obraz? W jaki sposób rzeczywistość ziemiańskiego życia była portretowana, i dlaczego jej obraz stał się narodową metaforą? Ziemiańska idylla to jedno z najmniej wyjaśnionych pojęć, powiązane z kwestią budowania pamięci. Podczas spotkania przyjrzymy się kilku wybranym pracom malarskim, graficznym i fotograficznym, i zastanowimy się, czym w tym kontekście jest doświadczenie obrazu. Spróbujemy odpowiedzieć też na pytanie jaką funkcję pełniły w przeszłości obrazy „ziemiańskiej arkadii”, a jaką pełnią dzisiaj, w XXI wieku, gdy ujawniają swój krytyczny wymiar.
bilety dostępne od 16 stycznia
dr hab. Marta Leśniakowska, prof. PAN – historyczka i krytyczka sztuki, profesor w Instytucie Sztuki PAN. Prowadzi badania w ujęciu transdyscyplinarnym i antropologiczno-kulturowym z teorii i historii architektury, kultury wizualnej XIX–XXI wieku, metodologii historii sztuki w pespektywie nowej humanistyki. Odznaczona Medalem Benemerenti za osiągnięcia dydaktyczne oraz Medalem Zasłużona Kulturze Gloria Artis Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
9 lutego 2024
Plakatowa propaganda szczęścia / Bożena Pysiewicz
Uzdrowiska i ośrodki wczasowe to miejsca nie tylko związane z kuracjami i odpoczynkiem, lecz również z licznymi rozrywkami i możliwością prowadzenia bogatego życia towarzyskiego. Plakatowe reklamy miały za zadanie podkreślać aurę niczym niezmąconej beztroski. Z kolei w grupie plakatów reklamujących nawozy rolnicze i ukazujących pracę na wsi na pierwszym planie niezmiennie widzimy uśmiechniętą, młodą dziewczynę. Te wizje arkadyjskiego szczęścia powielane były w wielotysięcznych nakładach.
bilety dostępne od 6 lutego
Bożena Pysiewicz – historyczka sztuki, edukatorka i kuratorka Muzeum Plakatu w Wilanowie. Autorka programów edukacyjnych do galerii stałych i wystaw czasowych w MNW. Stypendystka MKiDN w dziedzinie upowszechniania kultury, autorka publikacji z zakresu historii sztuki, a w szczególności tematyki związanej z plakatem oraz muzealnictwem. Współpracuje jako wykładowczyni z Uniwersytetem Warszawskim i Akademią Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.
23 lutego 2024
Queerowe arkadie: historia, mit, fantazmat / dr Wojciech Szymański
Queerowe arkadie to z założenia miejsca, w których każda nienormatywna osoba może być sobą w otwarty i nieskrępowany sposób. Umożliwiają swobodne wyrażanie siebie i samorealizację, pozbawioną poczucia wstydu i strachu, co dla osób wykluczanych społecznie bywa wręcz życiodajne. Chociaż są dobrze osadzone w kulturze zachodniej wywodzącej się z antyku, twórczo przetwarzają pierwotny mit arkadyjski. Na spotkaniu przyjrzymy się queerowym arkadiom jako miejscom kulturotwórczym i zarazem kwestionującym dotychczasowe normy kulturowe.
bilety dostępne od 20 lutego
dr Wojciech Szymański – krytyk i historyk sztuki. Kurator wystaw poświęconych queerowym historiom: Dziedzictwa w ramach Festiwalu Pomada (z Karolem Radziszewskim i Michałem Grzegorzkiem, 2017) i Ryszard Kisiel. Kruzing w Gdańskiej Galerii Miejskiej (z Karolem Radziszewskim, 2018). Kurator wystawy Małgorzaty Mirgi-Tas Przeczarowując świat w Pawilonie Polskim na 59. Biennale Sztuki w Wenecji (z Joanną Warszą, 2022). Pracuje jako adiunkt w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego.
1 marca 2024
Mroczne strony oświeceniowych sielanek / dr Konrad Niemira
Pasterskie sielanki i parkowe idylle zajmowały w sztuce XVIII wieku miejsce szczególne. Nie tylko stanowiły jeden z najchętniej podejmowanych przez artystów tematów, ale także pełniły funkcję poligonu, na którym ścierały się ze sobą rozmaite zjawiska polityczne i społeczne. W trakcie spotkania przyjrzymy się kilku odmianom rokokowej i oświeceniowej Arkadii, odczytamy konwencjonalne sensy tych kompozycji i postawimy pytania o ich bardziej złożone, niekiedy wręcz wywrotowe znaczenia.
bilety dostępne od 27 lutego
dr Konrad Niemira – historyk sztuki, specjalista od kultury XVIII wieku i pogranicza historii społecznej i gospodarczej. Autor książek: Honor bez egzageracji. Zakupy magnackie i świat rzeczy paryskich w XVIII wieku (2022) oraz Bazgracz. Trzy eseje o Norblinie (2023). Zawodowo związany z warszawskim Muzeum Literatury.
8 marca 2024
Na ścieżkach Arkadii, czyli o dochodzeniu do wspólnoty / dr Zofia Machnicka
Epokę nowoczesności, jak i naszą współczesność charakteryzuje głęboki kryzys cywilizacyjny. Poczucie utraty więzi z naturą wzmacnia w nowoczesności nostalgię za utraconą Arkadią, ideą, w której spotykają się wyobrażenia miejsca szczęśliwego, z cechami Wergiliuszowskiej wspólnoty poetów-pasterzy. Miejsce jest tu ściśle związane z zamieszkującą je społecznością. Współcześni artystki i artyści podejmują ten wątek w nieraz krytyczny sposób, wskazując na niechybnie nadciągającą katastrofę ekologiczną, która jest zaprzeczeniem idylli.
bilety dostępne od 5 marca
Uwaga: spotkanie odbędzie się w formule łączonej – pierwsza część na wystawie, a następnie uzupełnienie oraz dyskusja w sali edukacyjnej.
dr Zofia Machnicka – kuratorka Zbiorów Sztuki Nowoczesnej w Muzeum Narodowym w Warszawie. Kuratorka i współkuratorka takich wystaw jak Witkacy. Sejsmograf epoki przyspieszenia w Muzeum Narodowym w Warszawie (2022), Teresa Tyszkiewicz: dzień po dniu w Muzeum Sztuki w Łodzi, czy The Power of Fantasy. Polish Modern and Contemporary Art w Palais des Beaux-Arts w Brukseli.
WARSZTATY DLA MŁODZIEŻY I DOROSŁYCH
20 i 27 stycznia 2024 / sobota / 18.00
10 marca 2024 / niedziela / 14.00
20 stycznia 2024 / 18.00
Zapach marzeń / Polasense – Pola Dzwigała
Z wyobrażeniami o Arkadii nierozerwalnie związane są rozmaite doznania zmysłowe. Zarówno wizje mitycznej krainy o łagodnym klimacie, której mieszkańcy oddają się wyłącznie przyjemnościom, jak i metaforyczne miejsca szczęśliwe – przepełnione są dźwiękami, barwami, a często także zapachami. Mogą być to aromaty ogrodowych lub dzikich roślin czy też zapachy kojarzące się z wspomnieniami dzieciństwa… Podczas warsztatów komponowania perfum wspólnie stworzymy zapach, który będzie jednocześnie kolektywną i osobistą interpretacją metafory Arkadii.
bilety dostępne od 16 stycznia
zbiórka w Holu Głównym / bilety w cenie 50 i 30 zł dostępne w kasach i online od wtorku poprzedzającego wydarzenie (od godz. 10.00) / liczba miejsc ograniczona / ok. 180 min
Pola Dzwigała – perfumiarka prowadząca laboratorium Polasense Frangrance Studio w Warszawie, w którym powstają perfumy komponowane z przyjaznych środowisku molekularnych składników. Interesuje się m.in. neuronaukami, szczególnie badaniami nad zmysłem węchu.
27 stycznia 2024 / sobota / 18.00
Post-turysta na tropie raju / dr Paweł Cywiński
Raj można wymyślić, opakować i wprowadzić prosto do naszej wyobraźni. Przemysł turystyczny robi to od dekad. Ale w jaki sposób? Dlaczego jesteśmy podatni na marketingowe zabiegi? Na jakich kliszach bazują narratorzy turystycznej wyobraźni? I jak z takiego raju uciec? Na te i inne pytania poszukamy odpowiedzi podczas warsztatów.
bilety dostępne od 23 stycznia
zbiórka w Holu Głównym / bilety w cenie 50 i 30 zł dostępne w kasach i online od wtorku poprzedzającego wydarzenie (od godz. 10.00) / liczba miejsc ograniczona / ok. 120 min
dr Paweł Cywiński – doktor nauk społecznych, wykładowca na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, prezes Fundacji Polska Gościnność, partner w agencji komunikacyjno-doradczej Pacyfika oraz współtwórca projektu post-turysta.pl.
10 marca 2024 / niedziela / 14.00
Osiedle Jazdów – Arkadia w centrum Warszawy? / Wojciech Matejko
Osiedle Otwarty Jazdów to będąca w ciągłym procesie „stawania się” protopijna enklawa w samym sercu metropolii. Dzięki Partnerstwu Otwarty Jazdów kryje się tutaj malownicza niespodzianka, błąd w miejskim matriksie. Zapraszamy Was na spacer, w ramach którego dowiecie się o historii tego miejsca, o wspólnocie organizacji i mieszkańców, oraz jak naprawdę wygląda sytuacja tej (pozornie?) idyllicznej krainy. Wejdziemy do ogrodów i do domków, odpowiemy na nurtujące Was pytania i podpowiemy, jak możecie współtworzyć to miejsce i jego program. Dodatkowo czeka nas wspólnotowy warsztat, idealny na czas wiosennych rozsadów.
bilety dostępne od 5 marca
zbiórka przy ul. Jazdów 10/5 (domek Partnerstwa Otwarty Jazdów) / bilety w cenie 50 i 30 zł dostępne w kasach i online od wtorku poprzedzającego wydarzenie (od godz. 10.00) / liczba miejsc ograniczona / ok. 120 min
Wojciech Matejko – członek Zarządu Partnerstwa Otwarty Jazdów, socjolog, animator kultury. Wieloletni działacz Otwartego Jazdowa, koordynator i pomysłodawca wielu projektów, w tym Otwartego Uniwersytetu Jazdów i Festiwalu Otwarty Jazdów. Orędownik miejskich autonomii. Pomysłodawca i koordynator Kulturalnego Centrum Samopomocy. Laureat Warszawskiej Nagrody Edukacji Kulturalnej 2023.
DZIECI, RODZINY
ANIMACJE W HOLU GŁÓWNYM MUZEUM / OTWARTE ZAJĘCIA RODZINNE
19 listopada 2023 / niedziela / 12.00–16.00
Zapraszamy naszą najmłodszą publiczność na animacje, czyli zajęcia artystyczne, na których wykonamy prace plastyczne inspirowane mityczną Arkadią. Do animacji można dołączyć w dowolnym momencie.
Hol Główny MNW / udział w animacjach jest możliwy w ramach biletu wstępu do MNW / nie obowiązują wcześniejsze zapisy
3 grudnia 2023, 4 i 11 lutego 2024 / niedziela / 10.15 i 12.15
zbiórka w Holu Głównym / bilety dla dziecka 20 zł (każde kolejne 5 zł), bilety wstępu dla opiekuna 20 zł dostępne w kasach i online od wtorku poprzedzającego spotkanie (od godz. 10.00) / liczba miejsc ograniczona / ok. 80 min
3 grudnia 2023
Rajskie widoki, fantastyczne krajobrazy / Beata Staniszewska
Dlaczego w Arkadii zawsze jest wiosna? Jakie rośliny można tam spotkać? I jak to się dzieje, że mieszkańcy tej krainy żyją w idealnej harmonii z naturą? Zapraszamy w podróż pełną niezwykłych widoków i przyrodniczych odkryć!
bilety dostępne od 28 listopada
Beata Staniszewska – archeolożka, edukatorka, akwarelistka, miłośniczka roślin i zwierząt. Od wielu lat związana z MNW, specjalizuje się w prowadzeniu zajęć dla dzieci i rodzin.
4 lutego 2024
Kto mieszka w Arkadii? / Karolina Kierzkowska
Arkadia to bajkowe miejsce pełne fantastycznych stworzeń, takich jak fauny czy nimfy, ale też wiecznie muzykujących i bawiących się ludzi, oraz kolorowych zwierząt. Zapraszamy na spotkanie z nimi! Podczas zajęć spróbujemy odgadnąć, kto jest tu mieszkańcem, a kto – tak jak my – przychodzi w odwiedziny.
bilety dostępne od 30 stycznia.
Karolina Kierzkowska – historyczka sztuki, edukatorka MNW, stypendystka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie upowszechniania kultury. Pracuje w szkole jako nauczycielka plastyki i techniki.
11 lutego 2024
Arkadyjski koncert / Sebastian Wielądek i Barbara Tichy
Kraina Arkadii rozbrzmiewa bogactwem różnorodnych dźwięków. Zamieszkujący ją pasterze i satyry uwielbiają grać na instrumentach i śpiewać, a nimfy tańczyć. Swoje instrumenty przywożą też goście odwiedzający Arkadię, aby wspólnie muzykować na łonie natury. Na wystawie poszukamy muzyków i posłuchamy na żywo koncertu na etnicznych instrumentach.
bilety dostępne od 6 lutego
Sebastian Wielądek - muzyk, artysta, multiinstrumentalista. Kopalnia wiedzy o instrumentach etnicznych, majsterkowicz o nowatorskim podejściu do tworzenia instrumentów. Członek takich zespołów jak: Yerba Mater, Gadająca Tykwa, Wielbłądy i wiele innych. Na co dzień gra w Teatrze Małego Widza w Warszawie.
Barbara Tichy – historyczka sztuki, edukatorka, adiunktka w Dziale Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie; autorka i koordynatorka wielu programów edukacyjnych związanych z wystawami czasowymi i ekspozycją stałą MNW. Od 2017 roku koordynuje działania edukacyjne MNW skierowane do seniorów, a od 2021 roku program Muzeum Trzeciego Wieku.
12 stycznia i 2 lutego / piątek / 11.00 / Magdalena Kucza-Kuczyńska
Spotkanie na wystawie „Arkadia”.
zbiórka w Holu Głównym / bilety w cenie 40 zł i 25 zł dostępne w kasach i online od wtorku poprzedzającego spotkanie (od godz. 10.00) / liczba miejsc ograniczona / ok. 80 min
12 stycznia i 2 lutego / piątek / 11.00
Arkadia – wizja współczesnej idylli / Magdalena Kucza-Kuczyńska
Spotkanie poświęcone będzie refleksji nad dawnym i współczesnym wyobrażeniem krainy szczęścia. Dzieła znakomitych twórców europejskich, przedstawiających piękny świat natury, w którym niczym nieskrępowani pasterze i pasterki, nimfy i satyrowie oddają się ziemskim rozkoszom, stawiają pytanie o nasze tęsknoty i obawy. Czy w dobie degradacji przyrody oraz licznych kryzysów politycznych i społecznych wizje te zachowały swoją siłę oddziaływania? Czy piękno natury nadal wpisuje się w obraz szczęścia naszego i naszych dzieci?
bilety dostępne od 9 i 30 stycznia
Magdalena Kucza-Kuczyńska – historyczka sztuki, edukatorka MNW, wykładowczyni na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych i w Wyższej Szkole Artystycznej, autorka tekstów z zakresu antropologii sztuki i arteterapii.
SENIORZY
30 stycznia i 6 lutego 2024 / wtorek / 14.30
Oprowadzanie sensoryczne dla seniorów / Paweł Bień i Barbara Tichy
Zapraszamy na wyjątkowe oprowadzanie po wystawie! Podczas zwiedzania, w poznawanie dzieł sztuki włączymy wszystkie zmysły, dzięki specjalnie przygotowanym materiałom. Słuchając arkadyjskich dźwięków, przyglądając się barwom, napawając się wonią idealnej krainy, spróbujemy też skonfrontować nasze osobiste marzenia z wyobrażeniami artystów.
zbiórka w Holu Głównym / bilety w cenie 40 zł i 25 zł dostępne w kasach i online od wtorku poprzedzającego spotkanie (od godz. 10.00) / liczba miejsc ograniczona / ok. 80 min
Paweł Bień – absolwent Kolegium Międzyobszarowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych i Społecznych Uniwersytetów Wrocławskiego i Warszawskiego. Adiunkt w Dziale Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie. Zajmuje się korespondencją sztuk plastycznych, muzyki i literatury w XIX i XX wieku.
Barbara Tichy – historyczka sztuki, edukatorka, adiunktka w Dziale Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie; autorka i koordynatorka wielu programów edukacyjnych związanych z wystawami czasowymi i ekspozycją stałą MNW. Od 2017 roku koordynuje działania edukacyjne MNW skierowane do seniorów, a od 2021 roku program Muzeum Trzeciego Wieku.
WYDARZENIA DOSTĘPNE
OPROWADZANIA W POLSKIM JĘZYKU MIGOWYM
16 grudnia / sobota / 16.00
Idealna iluzja
Arkadia to szczęśliwa kraina, której mieszkańcy wiodą beztroskie życie. Muzyka i poezja umilają chwile spędzane na łonie bujnej, kwitnącej przyrody. Podczas oprowadzania poznamy różne wizje arkadii, tworzone przez myślicieli takich jak Wergiliusz czy Jan Jakub Rousseau. Zastanowimy się, w jakim stopniu ich teksty wpłynęły na artystów i tworzone przez nich wyobrażenia Arkadii. Czy ta wykreowana słowem, pędzlem i dłutem iluzja to ideał, który dościgniemy? A może podlega ona ciągłej metamorfozie?
zbiórka w Holu Głównym / wstęp wolny / bezpłatne wejściówki do pobrania w kasach i online od 12 grudnia / liczba miejsc ograniczona / ok. 80 min
10 lutego / sobota / 16.00
„Krajobraz święty dla bogów”
W ten sposób pisał o Italii Pliniusz Starszy, rzymski historyk, żyjący w I wieku n.e. Magnetyczny urok włoskiej przyrody, architektury i sztuki antycznej od dawna przyciągał wielu artystów, którzy uważali Półwysep Apeniński za ziemską arkadię. Przemierzali ją w poszukiwaniu tajemniczych ruin i pięknych, malowniczych krajobrazów. W ten sposób narodził się i utrwalił wizerunek Włoch jako „ogrodu świata”. Na wystawie „Arkadia” będziemy podziwiać różnorodne ujęcia włoskiego pejzażu, tworzone przez malarzy, rzeźbiarzy i rytowników od czasów nowożytnych po współczesność.
zbiórka w Holu Głównym / wstęp wolny / bezpłatne wejściówki do pobrania w kasach i online od 6 lutego / liczba miejsc ograniczona / ok. 80 min
OPROWADZANIA Z AUDIODSEKRYPCJĄ
9 grudnia / sobota / 11.00
Zwierciadło marzeń
Kraina arkadyjska to nie tylko piękne pejzaże, zamieszkiwane przez nimfy, pasterzy-poetów i roztańczonych satyrów. To także, a być może przede wszystkim, zwierciadło ludzkich marzeń. Odbicie tęsknot, aspiracji i lęków wielu pokoleń. Czy na przestrzeni kolejnych tysiącleci tak bardzo się one zmieniły?
wstęp bezpłatny / zapisy od 5 grudnia / [email protected] / + 48 22 629 50 60 / liczba miejsc ograniczona / ok. 80 min
10 lutego / sobota / 11.00
Mityczna kraina, mityczni mieszkańcy
W idealnym świecie – w Arkadii – której mit inspirował pokolenia malarzy, grafików i rzeźbiarzy, mieszka zadziwiająco mało ludzi. Krainę tę zaludniają przede wszystkim bogowie, boginie, nimfy, satyrowie i centaury. Czasem pojawiają się także pasterze. Ich najbliższe otoczenie to przede wszystkim natura – kwitnąca, świeża i bujna. Triumfuje ona nad rozrzuconymi gdzieniegdzie ruinami starożytnych budowli, jedynymi świadkami „cywilizacji”. Podczas spotkania poznamy mieszkańców i mieszkanki arkadii, dowiemy się, kim są, i dlaczego stronią od świata ludzi.
wstęp bezpłatny / zapisy od 6 lutego / [email protected] / + 48 22 629 50 60 / liczba miejsc ograniczona / ok. 80 min
SZKOŁY I KADRA PEDAGOGICZNA
WARSZTATY DLA NAUCZYCIELEK I NAUCZYCIELI
25 listopada 2023 / sobota / 11.00
Obraz Arkadii. Artystyczne i literackie wizje krainy szczęścia / Magdalena Kucza-Kuczyńska
Topos Arkadii wywodzący się z Sielanek Teokryta i Bukolik Wergiliusza powraca w twórczości artystów wszystkich epok. Jest obecny w malarstwie i rzeźbie, literaturze i muzyce. Czym różnią się wizje krainy szczęścia opisywane przez Jana Kochanowskiego i Adama Mickiewicza, czy też malowane przez François Bouchera lub Jacka Malczewskiego? Zapraszamy na warsztaty towarzyszące wystawie „Arkadia”, podczas których porozmawiamy o przetworzeniach mitu arkadyjskiego w różnych dziedzinach sztuki. Zastanowimy się również, jak wizualne interpretacje metafory Arkadii mogą wzbogacić pracę z tym tematem literackim w szkole.
zbiórka w Holu Głównym / udział bezpłatny / wejściówki dostępne w kasach MNW i online od wtorku poprzedzającego spotkanie (od godz. 10.00) / liczba miejsc ograniczona / ok. 120 min
Magdalena Kucza-Kuczyńska – historyczka sztuki, edukatorka MNW, wykładowczyni warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych i Wyższej Szkoły Artystycznej, autorka tekstów z zakresu antropologii sztuki i arteterapii.
17 lutego 2024 / sobota / 14.30
Towarzystwo międzygatunkowe. Nieoczywiste relacje z innymi w antropocenie / Anna Siekierska i Diana Lelonek
W sztuce współczesnej metafora Arkadii jest często interpretowana w kontekście zagrożeń cywilizacyjnych oraz degradacji przyrody wskutek zaburzonej równowagi między ekonomią a ekologią, człowiekiem a naturą. Artystki i artyści podejmują inicjatywy na rzecz przywrócenia naturze przestrzeni zdominowanych przez ludzi. Czy w epoce antropocenu człowiek i przyroda mogą harmonijnie współistnieć? Zapraszamy na warsztaty, podczas których podejmiemy refleksję nad tym, jak wrażliwość na życie innych istot może przybliżyć nas do odzyskania równowagi ekologicznej. Poprowadzą je Anna Siekierska i Diana Lelonek – artystki, których prace można oglądać na wystawie „Arkadia”.
zbiórka w Holu Głównym / udział bezpłatny / wejściówki dostępne w kasach MNW i online od wtorku poprzedzającego spotkanie (od godz. 10.00) / liczba miejsc ograniczona / ok. 90 min
Anna Siekierska – rzeźbiarka, rowerzystka, współprowadząca Pracownię Rysunku Interdyscyplinarnego na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, aktywistka działająca na rzecz przyrody. Współautorka licznych instalacji w przestrzeni publicznej, animatorka działań uwrażliwiających na życie innych istot.
ZAJĘCIA NA ZAMÓWIENIE
Arkadyjska podróż / przedszkola i klasy 1–3 szkoły podstawowej
Zapraszamy w wyjątkową podróż do mitycznej Arkadii! Podczas wyprawy zobaczymy, jak artyści i artystki wyobrażali sobie tę krainę. Przyjrzymy się arkadyjskim krajobrazom, poznamy mieszkających tam pasterzy, zwierzęta, faunów i inne fantastyczne stworzenia…
Arkadia: fakty i mity / klasy 4–8 szkoły podstawowej
Historyczna Arkadia na Półwyspie Peloponeskim to kraina górzysta i nieurodzajna. Dlaczego więc stała się symbolem beztroski, idealnej harmonii i wiecznej wiosny? W sztuce polskiej po tę metaforę sięgali m.in. Jacek Malczewski, Józef Mehoffer czy Zofia Stryjeńska. Oglądając prezentowane na wystawie dzieła, zastanowimy się, jak w różnych epokach i kulturach obrazowano mit arkadyjski.
W poszukiwaniu utopii. Marzenia o Arkadii / szkoły ponadpodstawowe
Temat Arkadii podejmowany był przez artystów od starożytności po współczesność. Niektórzy przedstawiali sceny arkadyjskie zaczerpnięte z mitologii, inni – idylliczne pejzaże czy wizje rodzimej sielanki. Wielu akcentowało iluzję Arkadii, nieuchwytność marzenia o krainie szczęścia. Współczesne interpretacje mitu łączą się z tematem relacji człowieka z naturą, podejmują wątki ekologiczne. Spotkanie na wystawie będzie okazją do dyskusji o tym, jak artyści interpretowali mit Arkadii, a także – jak my rozumiemy go dzisiaj.
Zapraszamy grupy i gości indywidualnych do zwiedzania wystawy z przewodniczkami MNW. Wspólnie przemierzymy wystawę, poznając najważniejsze wątki i kluczowe dzieła. Terminy i godziny oprowadzań dostosowujemy do potrzeb zamawiających.
Rezerwacja lekcji muzealnych i oprowadzań odbywa się od poniedziałku do piątku w godz. 8.30–16.00 pod nr tel. 22 629 50 60 lub 22 621 10 31 wew. 246.
AUDIOPRZEWODNIKI I DRUKI EDUKACYJNE
Podczas zwiedzania wystawy zachęcamy do korzystania z audioprzewodników w języku polskim i angielskim, audioprzewodnika dla dzieci, oraz przewodnika w PJM i audiodeskrypcji.
Nagrania są dostępne bezpłatnie na stronie www.mnw.art.pl/multimedia.
Przed wejściem na wystawę można także pobrać druki edukacyjne dla dzieci i dorosłych do aktywnego zwiedzania wystawy.
Koordynacja programu wydarzeń: Maciej Marciniak, Zuzanna Szor, Barbara Tichy / Dział Edukacji
Wydarzenia dostępne: Anna Knapek