Fotorelacje. Wojna 1920 / 14 sierpnia - 15 listopada

OPROWADZANIA KURATORSKIE

16 sierpnia i 15 listopada / niedziela / godz. 14.30
Zwiedzanie wystawy z jej kuratorkami Karoliną Puchałą-Rojek i Ewą Skolimowską
 

ZBIÓRKA W HOLU GŁÓWNYM / BILETY (25 ZŁ I 15 ZŁ) ONLINE I W KASIE OD 11 SIERPNIA I OD  10 LISTOPADA / OK. 60 MIN / LICZBA MIEJSC OGRANICZONA

WYKŁADY NIEDZIELNE

23 sierpnia, 6, 20 września, 4, 18 października, 8 listopada / godz. 14.30
Wykłady wprowadzające w tematykę wystawy „Fotorelacje. Wojna 1920”

8-go listopada wykład będzie transmitowany na żywo on-line, zapraszamy

NIEDZIELNE OPROWADZANIA PO WYSTAWIE

23, 30 sierpnia, 13, 27 września, 11, 25 października, 8 listopada / godz. 14.30
Zwiedzanie wystawy „Fotorelacje. Wojna 1920” z przewodnikiem
 

Z uwagi na obecną sytuację pandemiczną oprowadzanie w dniu 25 października zostaje odwołane.

ZBIÓRKA W HOLU GŁÓWNYM / BILETY (25 ZŁ I 15 ZŁ) ONLINE I W KASIE OD WTORKU POPRZEDZAJĄCEGO OPROWADZANIE / OK. 60 MIN / LICZBA MIEJSC OGRANICZONA

SPOTKANIA AUTORSKIE

29 września / wtorek / godz. 18.15

Spotkanie wokół publikacji "Fotorelacje. Wojna 1920" (wyd. Muzeum Narodowe w Warszawie) oraz „Bitwa warszawska” (tom 2 „Wojny o wolność”, Ośrodek KARTA)

Spotkanie będzie miało charakter dyskusji wokół obydwu publikacji, sposobu przedstawiania historii poprzez fotografię i źródła pisane oraz historii samego medium.

W dyskusji, którą poprowadzi Ewa Skolimowska, udział wezmą: Agnieszka Knyt, autorka wyboru i opracowania „Bitwy warszawskiej”, Karolina Puchała-Rojek, kuratorka wystawy „Fotorelacje. Wojna 1920” i redaktorka publikacji jej towarzyszącej oraz Izabela Mrzygłód, historyczka i Adam Mazur, historyk fotografii.

Wydarzenie zrealizowano we współpracy z Fundacją Ośrodka KARTA

HOL GŁÓWNY / WSTĘP BEZPŁATNY / WEJŚCIÓWKI DOSTĘPNE ONLINE I W KASIE W DNIU WYDARZENIA / OK.75 MIN / LICZBA MIEJSC OGRANICZONA

DYSKUSJE

13 i 27 października / wtorek / godz. 18.15

HOL GŁÓWNY / WSTĘP BEZPŁATNY / WEJŚCIÓWKI DOSTĘPNE ONLINE I W KASIE W DNIU WYDARZENIA / OK.75 MIN / LICZBA MIEJSC OGRANICZONA

13 października

Feminizm i militaryzm wczoraj i dziś. Meldunek z polskiego frontu

Spotkanie z Weroniką Grzebalską, socjolożką z Instytutu Studiów Politycznych PAN, badaczką (para)militaryzmu i bezpieczeństwa w Europie Środkowej ze szczególnym uwzględnieniem polityki płci, autorką m.in. książki "Płeć powstania warszawskiego" (2013).

27 października

Obrazy wojny

Spotkanie z Agatą Grzybowską, fotoreporterką, zajmującą się m.in. reportażem wojennym i Agnieszką Rayss, fotografką i autorką cyklu "A więc wojna". Dyskusję prowadzi Karolina Puchała-Rojek.

WYKŁADY CZWARTKOWE

20 sierpnia, 3, 10 września, 22 października / godz. 18.00

KINO MUZ / WSTĘP BEZPŁATNY / WEJŚCIÓWKI DOSTĘPNE ONLINE I W KASIE OD WTORKU POPRZEDZĄCEGO DZIEŃ WYKŁADU / OK.75 MIN / LICZBA MIEJSC OGRANICZONA
 

20 sierpnia
Wojna i społeczeństwo / prof. Grzegorz Nowik

Pierwsze lata po odzyskaniu niepodległości były wielkim testem patriotyzmu dla polskiego społeczeństwa. Koniec I wojny światowej nie oznaczał wcale końca działań zbrojnych na ziemiach polskich. Rozpoczęły się działania wojenne o ustalenie granic, z których największym była wojna z bolszewicką Rosją. W tym czasie Polacy wykazali się ogromnym poświęceniem i ofiarnością. To między innymi dzięki takiej postawie społeczeństwa udało się odnieść zwycięstwo. 

3 września
O czym (nie)mówi nam fotografia wojenna / Agnieszka Rayss

Spotkanie poświęcone fotografii wojennej to próba odpowiedzi na pytanie, czy wojna pokazana na fotografiach to ta prawdziwa, czy też mamy do czynienia z jej inscenizowanymi obrazami? Do jakich jej przedstawień jesteśmy przyzwyczajeni, a czego się w fotografii wojny możemy obawiać?

10 września
Ochotnicza Legia Kobiet / Ewa Skolimowska

W historii wojskowości czynny udział kobiet w wojnie polsko-bolszewickiej był ewenementem. Prześledzimy historię Ochotniczej Legii Kobiet, pierwszej żeńskiej formacji militarnej w Polsce, od jej powstania w grudniu 1918 roku we Lwowie (jeszcze podczas wojny polsko-ukraińskiej) aż do demobilizacji. Dowiemy się, jak wyglądało szkolenie i służba ochotniczek, gdzie mieszkały, w co się ubierały. Poznamy bliżej barwne biografie niektórych legionistek takich jak komendantka Legii Aleksandra Zagórska i jej adiutantka Stanisława Paleolog.

22 października
Józef Piłsudski – przedstawiciel pokolenia bojowników o niepodległość / Maciej Marciniak

Największym wyrazem patriotyzmu pokolenia Józefa Piłsudskiego (1867–1935) – pokolenia wychowanego na romantycznych wzorcach znanych z polskiej sztuki i literatury – była gotowość do walki i ponoszenia ofiar w obliczu zagrożenia polskości. Obiekty prezentowane na wystawach: „Polska. Siła obrazu” oraz „Fotorelacje. Wojna 1920” można wręcz potraktować jako zobrazowanie postawy Piłsudskiego i jego pokolenia. Na pierwszej ekspozycji odnajdziemy wzorce postaw zaczerpnięte z dzieł m.in. poezji romantycznej i malarstwa 2. poł. XIX wieku. Na drugiej – fotograficzne relacje z wojny polsko-bolszewickiej, zwycięstwo w której pozwoliło obronić niepodległość Polski.

Wykład zostanie nagrany i pojawisię na stronie Muzeum w późniejszym terminie

SPOTKANIA NA WYSTAWIE

24 września, 1, 8 października / czwartek / godz. 17.00

ZBIÓRKA W HOLU GŁÓWNYM / BILETY (25 ZŁ I 15 ZŁ) ONLINE I W KASIE OD WTORKU POPRZEDZAJĄCEGO OPROWADZANIE / OK. 60 MIN / LICZBA MIEJSC OGRANICZONA

24 września
W obiektywie kamery – wojna polsko-bolszewicka / Grzegorz Rogowski
W jaki sposób i w jakim celu powstał Wydziału Filmowy przy Naczelnym Dowództwie Wojsk Polskich? Grzegorz Rogowski przypomni produkcje tego wydziału, a także filmowe archiwum, które powstało na tej bazie. Opowie również o filmach fabularnych, które w znacznym stopniu wspierały obrazy dokumentalne w tworzeniu narracji historycznej dotyczącej wojny polsko-bolszewickiej.

1 października

Polska fotografia 1920 / Wioletta Cicha
W latach dwudziestych XX w. fotografia rozwijała się bardzo dynamicznie. Minęło niemal sto lat od ogłoszenia jej wynalazku, fotografowanie stało się coraz łatwiejsze, także dla amatorów. Powstające zdjęcia często były niedoskonałe, ale miały walor autentyzmu, ukazywały inny, prywatny obraz wojny. Popatrzmy na fotografie oceniając ich jakość w aspekcie technicznym.

8 października

Nie tylko Jan Bułhak / Wioletta Cicha

Na wystawie „Fotorelacje. Wojna 1920”, w większości prezentującej fotografie nieznanych autorów, znalazły się także prace Jana Bułhaka, pioniera polskiej fotografii oraz Wacława Saryusz-Wolskiego, Mariana Fuksa,  Jana Zimowskiego. Kim byli ci nieco mniej znani fotograficy, jakie były ich zawodowe i wojenne losy? 

OPROWADZANIA PO WYSTAWIE W POLSKIM JĘZYKU MIGOWYM (PJM) / Marek Lasecki

12 września / sobota / 12.00

WSTĘP BEZPŁATNY / WEJŚCIÓWKI ONLINE I W KASIE OD WTORKU POPRZEDZAJĄCEGO SPOTKANIE/ OK. 75 MIN / LICZBA MIEJSC OGRANICZONA / (PYTANIA: [email protected])

29 sierpnia / sobota / godz. 11.00
 

ZAPISY: [email protected] – DECYDUJE KOLEJNOŚĆ ZGŁOSZEŃ / OK. 140 MINUT / WSTĘP BEZPŁATNY / LICZBA MIEJSC OGRANICZONA

Wojna polsko-bolszewicka w fotografii, filmie, plakacie, literaturze i na lekcji szkolnej

Fotograficzne i filmowe relacje z wojny polsko-bolszewickiej zestawimy z tekstami literackimi Władysława Broniewskiego, Kornela Makuszyńskiego, Stefana Żeromskiego, Melchiora Wańkowicza oraz innych literatów, którzy pełnili służbę wojskową lub byli korespondentami wojskowymi.  Przyjrzymy się również propagandowym drukom polskim i radzieckim, analizując elementy języka wizualnego plakatowej wojny. Wyłaniający się z tych różnorodnych relacji obraz życia żołnierzy, jeńców i ludności cywilnej skonfrontujemy z informacjami z podręczników zastanawiając się nad sposobami opowiadania o historii w szkole i w muzeum.

Spotkanie poprowadzi Bożena Pysiewicz.
 

Zapraszamy zorganizowane grupy dorosłych na zwiedzanie wystawy z przewodnikiem muzealnym.

Rezerwacja: Dział Edukacji MNW, pon.–pt. w godz. 8.30–15.00, tel. +48 22 629 50 60

ZASADY REZERWACJI.
GRUPA NIE MOŻE LICZYĆ WIĘCEJ NIŻ 15 OSÓB. 

LEKCJE MUZEALNE

Uczniów ostatnich klas szkoły podstawowej oraz szkół ponadpodstawowych zapraszamy na lekcje kontekstowe, które dotyczą wydarzeń historycznych i społecznych w latach 1918–1921. Fotografie i filmy przedstawiające żołnierzy i ludność cywilną w czasie wojny polsko-bolszewickiej zestawimy z relacjami literackimi i poezją z epoki. Nawiążemy do utrwalonych w polskiej kulturze archetypów wizerunku rycerza, żołnierza oraz personifikacji Polonii i Matki Polki.
Zajęcia mogą odbywać się stacjonarnie na wystawie lub on-line na platformie do wideokonferencji.

Wojna to ludzie. Relacje literackie, fotograficzne i filmowe lat 1918-1921.
W pamiętnikach Władysława Broniewskiego oraz w tekstach Stefana Żeromskiego, Kornela Makuszyńskiego i Melchiora Wańkowicza odnajdujemy sugestywne, osobiste i emocjonalne opisy wojny polsko-bolszewickiej. Fragmenty utworów tych pisarzy, którzy pełnili wówczas służbę wojskową lub byli korespondentami wojennymi, zestawimy z fotograficznymi i filmowymi przedstawieniami żołnierzy, jeńców, lekarzy, sanitariuszek, repatriantów oraz mieszkańców miast i wsi doświadczonych przez działania wojenne. Relacje oficjalne i profesjonalne z działań wojennych porównamy z prywatnymi i amatorskimi zdjęciami przedstawiającymi portrety współtowarzyszy broni, a także wspólne posiłki i sposoby spędzania czasu poza linią frontu.

Ten żołnierz jest kobietą?! Alegorie i kobiece role przed, w czasie i po wojnie polsko-bolszewickiej.
Nie tylko sanitariuszki, ale również komendantki, wartowniczki, kurierki, telegrafistki, żołnierki obsługujące karabiny maszynowe. Kobiety w czasie wojny polsko-bolszewickiej po raz pierwszy mogły oficjalnie brać udział w walce zbrojnej. Przyglądając się fotograficznym relacjom przedstawiającym udział kobiet w działaniach wojennych, odniesiemy się do zagadnień tradycyjnego ideału kobiety i archetypu Matki–Polki.

PODCZAS LEKCJI REALIZOWANE SĄ WYMAGANIA OGÓLNE I SZCZEGÓŁOWE PODSTAWY PROGRAMOWEJ

Szkoła podstawowa
historia – wymagania szczegółowe XXVIII.3; język polski – wymagania ogólne I.1. 2, 3, 5, 6, 7; wymagania szczegółowe II; plastyka – wymagania szczegółowe I.1, III

Liceum i technikum
historia – wymagania szczegółowe XLI.4; język polski – wymagania ogólne I.7, 8; wymagania szczegółowe zakres podstawowy I 5, 6, 9, 15; II.3, 6; zakres rozszerzony I.2; II 2; plastyka – wymagania ogólne I, wymagania szczegółowe I.3, 4, 6, III 1, 2, 3, 6; historia sztuki – wymagania ogólne I, IV

W CZASIE ZWIEDZANIA I ZAJĘĆ STACJONARNYCH PROSIMY O BEZWZGLĘDNE PRZESTRZEGANIE ZASAD SANITARNYCH.

AUDIOPRZEWODNIK

Zachęcamy do skorzystania z audioprzewodnika do wystawy.

DRUK EDUKACYJNY

PROWADZĄCY

Agnieszka Knyt – wydawca, redaktor i tłumaczka z języka rosyjskiego. Autorka i współautorka książek oraz wystaw z zakresu historii XX wieku. Obecnie redaktor prowadząca serii książkowej „Świadectwa. XX wiek” wydawanej przez Ośrodek KARTA

Adam Mazur - historyk sztuki i historyk fotografii, amerykanista, redaktor naczelny magazynu BLOK oraz wykładowca Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu.

Iza Mrzygłód - historyczka i redaktorka, publicystka „Kultury Liberalnej”, doktorantka na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie przygotowuje rozprawę doktorską o radykalizacji warszawskich i wiedeńskich studentów w okresie międzywojennym; w latach 2015-2017 kuratorka Galerii II Rzeczypospolitej w Muzeum Historii Polski; interesuje się historią społeczną i polityczną oraz kulturami pamięci Europy Środkowej w XX wieku.

prof. Grzegorz Nowik – profesor w Instytucie Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, kierownik Działu Historii i Badań Naukowych Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. Zajmuje się m.in. myślą polityczną Józefa Piłsudskiego, w tym polityką wschodnią i próbą jej urzeczywistnienia; odrodzeniem Rzeczypospolitej i konfliktem z bolszewicką Rosją w latach 1918–1920. 

Agnieszka Rayss – fotografka, edukatorka, współzałożycielka stowarzyszenia Sputnik Photos. Studiowała historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim i Universite Paris IV w Paryżu. Nagradzana w konkursach fotograficznych w kraju i na świecie, m.in Pictures of the Year i Hasselblad asters. Opublikowała albumy fotograficzne Tu się zaczyna koniec miast (2015) – rzecz o industrialnej, niepokojącej stronie organizmów miejskich oraz American Dream – o transformacji kulturalnej i triumfie pop kultury w Europie Środkowo Wschodniej. Autorka projektu A więc wojna, poświęconego obrazom wojny i ich recepcji. W fotografii interesuje ją zderzenie historii z współczesnością, obrazowanie konfliktów, fotografie obiektów i fotografie jako obiekty.

Grzegorz Rogowski – absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Dziennikarstwo i Komunikacja Społeczna. Stały współpracownik Muzeum Emigracji w Gdyni oraz Muzeum Historii Polski. Pracuje jako filmoznawca w Filmotece Narodowej – Instytucie Audiowizualnym. Zajmuje się badaniem różnych aspektów życia II Rzeczpospolitej. Jego książka „Pod polską banderą przez Atlantyk” otrzymała w roku 2016 nominację w kategorii najlepsza książka popularnonaukowa poświęcona historii Polski w XX wieku w konkursie „Książka Historyczna Roku”. Publikacja „Skazane na zapomnienie. Polskie aktorki filmowe na emigracji" zdobyła zaś tytuł książki miesiąca „Magazynu Literackiego Książki”.

Karolina Puchała-Rojek - historyczka sztuki i fotografii, autorka tekstów z historii fotografii polskiej, kuratorka wystaw i redaktorka książek fotograficznych. Współzałożycielka i przez sześć lat prezeska Fundacji Archeologia Fotografii, jednej z pierwszych instytucji w Polsce zajmującej się dziedzictwem fotograficznym i opieką nad archiwami pozostawionymi przez wybitnych polskich fotografów. Obecnie pracuje w Zbiorach Sztuki Nowoczesnej Muzeum Narodowego w Warszawie.

Ewa Skolimowska – historyczka sztuki i polonistka. Kuratorka wystaw „Początek egzotycznej podróży” w ramach cyklu wystaw „Ideozy” (Instytut Awangardy, 2009) oraz „Miejska rewolta. Awangarda w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie” (2017/2018). Współpracowała kuratorsko przy powstaniu wystawy „Fotorelacje. Wojna 1920” w MNW (2020).

Koordynacja: / Dział Edukacji