Sztuka Wicekrólestwa Peru / 2 marca - 20 maja 2018
PROGRAM TOWARZYSZĄCY WYSTAWIE
Wystawa „Sztuka Wicekrólestwa Peru” jest rzadką okazją do poznania niezwykle ciekawych dzieł powstałych w Ameryce Południowej od XVI do XIX wieku. Zgromadzone tutaj przedmioty zaskakują oryginalnymi detalami – Maria przedstawiona została w charakterystycznym dla mieszkańców Andów płaszczu, mały Jezus nosi koronę zdobioną wielobarwnymi piórami, a aniołowie wytworne, dworskie stroje rodem z XVII wieku. Obrazy i wyroby ze srebra stanowią fascynujący przykład przenikania się chrześcijańskiej kultury i miejscowych, indiańskich tradycji.
Towarzyszący wystawie program edukacyjny przybliża egzotyczną z punktu widzenia polskiego odbiorcy sztukę. Zapraszamy na oprowadzanie kuratorskie, wykłady czwartkowe i spotkania tematyczne oraz zwiedzenie ekspozycji z właścicielem prezentowanej kolekcji. Warto wysłuchać także wykładu peruwiańskich badaczy, specjalizujących się w sztuce Wicekrólestwa Peru. Dla rodzin zaplanowano warsztaty inspirowane pokazywanymi na wystawie dziełami. Dla przedszkoli i szkół przygotowano lekcje muzealne, a dla dorosłych – niedzielne oprowadzania z przewodnikiem.
Osoby z dysfunkcją wzroku będą mogły wziąć udział w specjalnie przygotowanych warsztatach.
Bezpłatne druki edukacyjne ułatwią interaktywne poznawanie ekspozycji, którą można także zwiedzać z audioprzewodnikiem (w języku polskim i angielskim).
Przewodnicy oprowadzają po wystawie grupy zorganizowane (także w języku angielskim).
2 marca / piątek / 18.00
Zwiedzanie wystawy z Aldonem Barbosą Sternem
Po wystawie oprowadzi Aldo Barbosa Stern, współwłaściciel prezentowanej kolekcji. Rodzina Barbosa Stern od 1966 roku gromadzi sztukę Wicekrólestwa Peru. Dziś zbiór ten w sposób bardzo reprezentatywny ukazuje panoramę życia artystycznego Ameryki Południowej od końca XVI do początków XIX wieku.
zbiórka w Holu Głównym / bilety w cenie 25 zł i 15 zł do nabycia online i w kasie od 27 lutego* / ok. 70 min / oprowadzanie w języku angielskim
3 marca / sobota / 12.00
Współczesne badania sztuki Wicekrólestwa Peru: bilans historyczny (Los estudios modernos del arte virreinal peruano: un balance historiográfico) / prof. Ricardo Kusunioki, prof. Luis Eduardo Wuffarden
Przez długi czas sztuka Wicekrólestwa Peru nie wzbudzała szczególnego zainteresowania historyków sztuki. Jako świadectwo hiszpańskiego panowania stanowiła trudne dziedzictwo dla młodej Republiki Peru. Oceniano ją przez pryzmat sztuki europejskiej, zarzucano wtórność i prowincjonalizm. Dopiero późniejsze badania pozwoliły dostrzec oryginalność peruwiańskich twórców, dostosowujących do własnych potrzeb obce sobie wzory. Dziś sztuka Wicekrólestwa postrzegana jest jako ważny element dziedzictwa kulturowego Peru.
Kino MUZ / wstęp wolny / liczba miejsc ograniczona / ok. 90 min / wykład w języku hiszpańskim z tłumaczeniem na język polski
12 maja / sobota / 16.00
Indiańskie oblicze peruwiańskiego katolicyzmu / dr Joanna Pietraszczyk-Sękowska
Indianie, przywiązani do swych tradycyjnych wierzeń, wobec nowej, narzuconej przez Europejczyków religii przyjmowali dwie postawy. Pierwsza polegała na kultywowaniu dawnych rytuałów w ukryciu, druga natomiast prowadziła do poddania się chrystianizacji, przy jednoczesnym włączeniu elementów lokalnych do katolickiej symboliki religijnej i form obrządku. Proces ten odcisnął stałe piętno na duchowości mieszkańców Andów, prowadząc do synkretycznego połączenia chrześcijaństwa i lokalnych kultów. Przyjrzymy się, w jaki sposób dawne wierzenia są nadal żywe w peruwiańskiej religijności katolickiej, na przykład w kulcie cudownych wizerunków Chrystusa i Marii.
Kino MUZ / wstęp wolny / liczba miejsc ograniczona / ok. 75 min
4 marca / niedziela / 18.30
Spotkanie z kuratorką wystawy Justyną Guze (Gabinet Rycin i Rysunków MNW).
zbiórka w Holu Głównym / bilety w cenie 25 i 15 zł do nabycia online i w kasie od 27 lutego* / ok. 70 min
15, 29 marca, 12, 26 kwietnia, 10 maja / czwartek / 18.00
Kino Muz / wstęp wolny / liczba miejsc ograniczona / ok. 75 min
15 marca
Mieszkańcy Ameryki w oczach Europejczyków / Aleksandra Janiszewska
Odkrycie nowych kontynentów radykalnie zmieniło obraz świata. Doświadczenie spotkania z przedstawicielami nieznanej dotąd kultury sprawiło, że Europejczycy musieli skonfrontować się z ukształtowanymi w antyku wyobrażeniami o mitycznych ludach zamieszkujących odległe lądy. Przyjrzymy się, jak w europejskiej sztuce nowożytnej przedstawiano rdzennych mieszkańców Ameryk, i w jaki sposób oni sami chcieli być postrzegani. Zastanowimy się, jak kształtowały się te wyobrażenia, i jak się zmieniały na przestrzeni wieków.
29 marca
Jak malowano obrazy w Nowym Świecie? / Anna Derentowicz-Zakrzewska
Sztuka Wicekrólestwa Peru jest interesująca nie tylko pod względem ikonograficznym, ale również techniczno-technologicznym. Nieznane tam wcześniej przedstawienia figuralne zrobiły zawrotną karierę w społeczeństwie przyzwyczajonym do zgeometryzowanych, abstrakcyjnych form. Przyjrzymy się technice i technologii malarstwa szkoły z Cuzco, a zwłaszcza najważniejszego jej prekursora – działającego w XVII wieku indiańskiego artysty Diego Quispe Tity. Zastanowimy się, w jaki sposób dobór materiałów wpływał na efekty artystyczne, oraz jakie rodzi to dziś problemy konserwatorskie.
12 kwietnia
Dlaczego „Bóg brodaczy” milczy? Konfrontacja Hiszpanów i Inków na płaszczyźnie religijno-ideologicznej / prof. Mariusz Ziółkowski
16 listopada 1532 roku doszło do spotkania Francisca Pizarra z Atahualpą, jednym z dwóch rywalizujących ze sobą pretendentów do władzy w Imperium Inków. Znane są bezpośrednie konsekwencje tego wydarzenia – pojmanie Atahuallpy przez Hiszpanów, masakra jego świty czy wreszcie słynny okup, jaki więzień obiecuje zapłacić za swą wolność. Natomiast do niedawna znacznie mniej uwagi poświęcano ideologiczno-religijnemu kontekstowi, który zdecydował, m.in. o tym, że spotkanie w ogóle doszło do skutku. Atahualpa, tytularny Syn Słońca, chciał osobiście sprawdzić moc Boga, do którego odwoływali się „brodaci przybysze”. Inaczej wydałby rozkaz zmasakrowania garstki Hiszpanów. To zderzenie dwóch systemów ideologicznych, chrześcijańskiego i inkaskiego, będzie miało swe kolejne odsłony, aż do stracenia ostatniego władcy Inków, Tupac Amaru, na rynku w Cuzco 23 września 1572 roku. W pewnym sensie trwa ono do dziś.
26 kwietnia
Ikonografia i forma. O wyjątkowości sztuki peruwiańskiej w okresie kolonialnym / dr Ewa Kubiak
Sztuka powstająca na obszarze andyjskim, oddalonym od europejskich centrów, choć oparta na schematach znanych ze Starego Świata, posiada wiele cech indywidualnych, które do dziś fascynują badaczy. Z jednej strony w znacznej mierze oparta na europejskich rycinach, z drugiej cechująca się niezwykle ciekawą miejscową ikonografią, związaną z lokalnymi ośrodkami kultu religijnego. Obok zindywidualizowanych treści, specyficzna dla terenów andyjskich była także forma powstających przedmiotów – zarówno płócien, jak i wyrobów rzemiosła artystycznego. Te ostatnie świadczą także o odmiennych zwyczajach codziennego życia, czego przykładem mogą być domowe kadzielnice o egzotycznych formach (sahumadores) czy zestawy do picia mate.
10 maja - UWAGA! Wykład przeniesiony na 12 maja na godz. 16.00
Indiańskie oblicze peruwiańskiego katolicyzmu / dr Joanna Pietraszczyk-Sękowska
Indianie, przywiązani do swych tradycyjnych wierzeń, wobec nowej, narzuconej przez Europejczyków religii przyjmowali dwie postawy. Pierwsza polegała na kultywowaniu dawnych rytuałów w ukryciu, druga natomiast prowadziła do poddania się chrystianizacji, przy jednoczesnym włączeniu elementów lokalnych do katolickiej symboliki religijnej i form obrządku. Proces ten odcisnął stałe piętno na duchowości mieszkańców Andów, prowadząc do synkretycznego połączenia chrześcijaństwa i lokalnych kultów. Przyjrzymy się, w jaki sposób dawne wierzenia są nadal żywe w peruwiańskiej religijności katolickiej, na przykład w kulcie cudownych wizerunków Chrystusa i Marii.
23 marca, 6, 20 kwietnia / 19.30
zbiórka w Holu Głównym / bilety w cenie 25 i 15 zł / ok. 50 min
Osoby uczestniczące w oprowadzaniu prosimy o pobranie tour guidów w Informacji MNW oraz o ich zwrot po zakończeniu spotkania.
23 marca
Ars posttridentina modo peruviano albo o ikonograficznej inkulturacji / ks. Prof. Michał Janocha
Spotkanie będzie poświęcone ikonografii katolickiej w Wicekrólestwie Peru. Tematyka religijna dominuje w dziełach powstałych w tym okresie i ściśle wiąże się w działalności misyjną. Wypracowane w Europie po soborze trydenckim wzorce ikonograficzne, głównie flamandzkie, włoskie i hiszpańskie były adaptowane na gruncie miejscowych tradycji peruwiańskich. Postawimy pytanie o zakres wzajemnych wpływów, a także interpretację najpopularniejszych tematów, stanowiących o specyfice sztuki tego regionu świata.
bilety do nabycia online i w kasie od 20 marca*
6 kwietnia
Z Antwerpii do Cuzco. Inspiracje grafiką europejską w sztuce Peru / Justyna Guze i Joanna A. Tomicka
Malarstwo peruwiańskie epoki postkolumbijskiej stanowi interesujący przykład adaptacji sztuki europejskiej. Najbogatszym, a zarazem najbardziej dostępnym jej źródłem była grafika. Za sprawą rycin dotarły do Ameryki Południowej gotowe sformułowania z zakresu ikonografii chrześcijańskiej, a także rozwiązania stylistyczne. Dzięki temu działający w Cuzco czy Limie twórcy mogli poznać sztukę artystów tej miary co Peter Paul Rubens. Prześledzimy, jak peruwiańscy malarze traktowali europejskie wzory – jak je przekształcali, co ich najbardziej interesowało, jak je adaptowali do własnych potrzeb.
Bilety do nabycia online i w kasie od 3 kwietnia*
20 kwietnia
Srebra z Wicekrólestwa Peru / Ryszard Bobrow
Głównym źródłem bogactwa Wicekrólestwa Peru były złoża srebra. Z cennego kruszcu wykonywano przedmioty zbytku odznaczające się najwyższym poziomem wykonania. W lokalnych warsztatach złotniczych powstawały sprzęty liturgiczne, biżuteria noszona przez arystokrację czy domowe kadzielnice o wyrafinowanych formach, np. zwierząt. Przyglądając się pokazywanym na wystawie przedmiotom, poznamy sekrety warsztatów peruwiańskich rzemieślników.
bilety do nabycia online i w kasie od 17 kwietnia*
18 marca, 15 kwietnia, 6 maja / 12.00
Sztuka Wicekrólestwa Peru – wprowadzenie do wystawy / Maciej Marciniak, Marek Płuciniczak
Przybliżymy mało znaną w Europie sztukę Ameryki Południowej od XVI do początków XIX wieku. Malarstwo, rzeźba i architektura ukazują zróżnicowany obraz społeczeństwa tego czasu, przenikania się wpływów chrześcijańskich i tradycji inkaskich. Wykład został pomyślany jako wprowadzenie do indywidualnego zwiedzania wystawy oraz pomoc w odczytaniu specyfiki sztuki Wicekrólestwa Peru.
Kino MUZ / wstęp wolny / liczba miejsc ograniczona / ok. 60 min
11, 18, 25 marca, 8, 15, 22, 29 kwietnia, 6, 13 maja / niedziela / 14.00
Zapraszamy na zwiedzanie wystawy z przewodnikiem
zbiórka w Holu Głównym / bilety w cenie 25 i 15 zł do nabycia online i w kasie od wtorku poprzedzającego datę oprowadzania* / ok. 60 min
Osoby uczestniczące w oprowadzaniu prosimy o pobranie tour guidów w Informacji MNW oraz o ich zwrot po zakończeniu spotkania.
18 marca, 15 kwietnia, 6 maja / niedziela / 12.00
Warsztaty dla rodzin z dziećmi 5–12 lat
zbiórka w Holu Głównym / bilety w cenie 15 zł / obecność opiekuna obowiązkowa / ok. 75 min
18 marca
Narysować świat
Ludźmi zawsze kierowała ciekawość odkrywania nieznanego. Od początku starano się również utrwalać zarysy nowych lądów, przedstawiać spotykanych tam ludzi, zwierzęta oraz egzotyczne rośliny. Służyły temu coraz dokładniejsze mapy i opisy podróży. Ciągle jednak pozostawało wiele „białych plam”. Na mapach wypełniano je rysunkami legendarnych stworzeń, ludów i krain. Podczas warsztatów na chwilę zamienimy się w odkrywców nieznanych lądów.
bilety do nabycia online i w kasie od 13 marca*
15 kwietnia
W stroju Inki
Podczas zajęć na wystawie przyjrzymy się barwnym strojom noszonym przez ludzi uwiecznionych na obrazach przez peruwiańskich artystów. Zastanowimy się dlaczego tak bardzo różnią się od siebie, dlaczego niektórzy noszą na głowie kapelusze, podczas gdy inni ozdoby z piór? Kim są i czym się zajmują?
bilety do nabycia online i w kasie od 10 kwietnia*
6 maja
Srebrne skarby
Najcenniejszym towarem wysyłanym z Peru do Europy było srebro. Kruszec wykorzystywano także na miejscu. Indianie od setek lat zajmowali się jego obróbką wykonując piękne przedmioty. Podczas warsztatów zastanowimy się jak powstawały i postaramy się odtworzyć popularne w Peru motywy sztuki złotniczej.
bilety do nabycia online i w kasie od 2 maja*
WARSZTATY DLA OSÓB NIEWIDOMYCH
20 kwietnia / piątek / 17.00
Madonna w pióropuszu
Warsztaty w wykorzystaniem audiodeskrypcji i ćwiczeń dotykowych będą okazją do poznania kultury Peru okresu Wicekrólestwa, od XVI do początków XIX wieku.
zbiórka w Holu Głównym / wstęp wolny / ok. 60 min
Osoby potrzebujące pomocy w dotarciu do Muzeum prosimy o kontakt z Działem Edukacji (tel. +48 22 621 10 31 wew. 246 lub +48 22 629 50 60 lub e mail ).
Zorganizowane grupy osób z dysfunkcją wzroku prosimy o kontakt z Działem Edukacji w celu ustalenia dogodnego terminu. Spotkania są bezpłatne.
13 kwietnia / piątek / 16.00
Fascynacja innością. Sztuka kolonialna i wątki egzotyczne w sztuce europejskiej
Zajęcia w galeriach stałych oraz na wystawie czasowej poświęcone spotkaniu Europejczyków i mieszkańców Nowego Świata. Przyjrzymy się jak w sztuce europejskiej kształtowały się wyobrażenia o innych kontynentach oraz jak w Wicekrólestwie Peru ścierały się odmienne tradycje kulturowe i artystyczne.
zbiórka w Holu Głównym / wstęp wolny / zapisy* od 10 kwietnia / ok. 180 min.
20 maja / niedziela / 14.00
Zwiedzanie wystawy „Sztuka Wicekrólestwa Peru” z Justyną Guze, kuratorką wystawy
Sztuka Wicekrólestwa Peru stanowi syntezę dwóch tradycji kulturowych, która na kontynencie południowoamerykańskim zaistniała w wyniku połączenia wpływów dojrzałego renesansu i andyjskiego dziedzictwa prekolumbijskiego.
Przedstawienia świętych, liczne sceny religijne, ale także malarstwo świeckie i przedmioty codziennego użytku to dzieła, którym ich twórcy nadali szczególny wyraz, bardzo odmienny od przybyłych wraz z konkwistą wzorców europejskich, inspirowanych przede wszystkim sztuką manierystów włoskich.
zbiórka w Holu Głównym / bilety na wydarzenie (25zł/15 zł) dostępne online i w kasie od 15 maja / liczba miejsc ograniczona / ok. 60 min / prosimy o pobranie tour guidów w Informacji MNW oraz o ich zwrot po zakończeniu spotkania
ZWIEDZANIE Z PRZEWODNIKIEM
Zapraszamy zorganizowane grupy na zwiedzanie wystawy z przewodnikiem.
Oprowadzamy w języku polskim i angielskim.
LEKCJE MUZEALNE
Lekcje odbywają się na wystawie i w Galerii Sztuki Dawnej.
Wyprawa do Nowego Świata
dla przedszkoli i klas 1–3 szkoły podstawowej
Nowy Świat to nie tylko nowe terytoria, to także nieznane wcześniej ludy, zwierzęta i rośliny. Zastanowimy się co zachwycało Europejczyków na innych kontynentach. Na przykładzie dawnych map prześledzimy, jak zmieniała się nasza wiedza o świecie, a na obrazach odszukamy mieszkańców dawnej Ameryki.
Wielkie odkrycia geograficzne – i co dalej?
dla klas 4–7 szkoły podstawowej i gimnazjów
Odkrycie Ameryki zmieniło wyobrażenia Europejczyków o świecie. W czasie zajęć zastanowimy się, co popychało ludzi do odkrywania nowych lądów – ciekawość, potrzeba sławy, chęć wzbogacenia się, a może coś więcej? Na przykładzie Wicekrólestwa Peru przyjrzymy się również, jakim zmianom uległo życie mieszkańców nowo odkrywanych kontynentów.
Wicekrólestwo Peru – spotkanie dwóch światów
dla szkół ponadgimnazjalnych
Pierwsi Europejczycy, którzy dotarli do nowych lądów, nie rozumieli ich mieszkańców. Podobnie Indianie – nie wiedzieli kim są dziwnie ubrani przybysze. W czasie zajęć dowiemy się, jak w sztuce europejskiej ukazywano przedstawicieli innych cywilizacji. Zastanowimy się też, w jaki sposób przenikały się kultury europejska i inkaska.
Lekcje muzealne odbywają na wystawie czasowej i Galerii Sztuki Dawnej.
Rezerwacja oprowadzań i lekcji muzealnych: poniedziałek–piątek, 8.30–15.00, tel. +48 22 621 10 31 wew. 246 lub +48 22 629 50 60.
AUDIOPRZEWODNIKI, DRUK EDUKACYJNY
Podczas zwiedzania wystawy zachęcamy do korzystania ze specjalnie przygotowanego audioprzewodnika, dostępnego w języku polskim i angielskim. Łączny czas trwania nagrań wynosi ok. 30 minut.
Urządzenia z nagraniami można wypożyczyć w punkcie informacyjnym MNW (w cenie 10 i 7 zł).
Nagrania są również dostępne bezpłatnie na stronie www.mnw.art.pl/multimedia.
Przed wejściem na wystawę można bezpłatnie pobrać druk edukacyjny.
, / Dział Edukacji MNW