Trasa Muzeum – Zalew Zegrzyński. Estrada sztuki nowoczesnej
PROGRAM WYDARZEŃ TOWARZYSZĄCYCH WYSTAWIE
3 września – 18 października 2015
W latach 70. XX wieku projekt „Trasa M–Z” poruszał wiele aktualnych do dziś pytań o miejsce sztuki w przestrzeni publicznej, relacje między widzem a dziełem sztuki oraz o rolę Muzeum w nowoczesnym społeczeństwie. Towarzyszący wystawie program wydarzeń przygotowaliśmy po to, by każdy z gości MNW mógł przemyśleć te kwestie, a nawet zaproponować własne rozwiązania.
Młodzież i dorosłych zachęcamy do udziału w wykładach czwartkowych, które pozwolą spojrzeć na projekt „Trasa M–Z” w szerszym kontekście i zapoznać się z sylwetką Mariana Bogusza – inicjatora przedsięwzięcia, jednej z ważnych postaci życia artystycznego powojennej Polski.
Warsztaty familijne poświęcone będą zagadnieniu sztuki w przestrzeni publicznej. Sztuki, która opuszcza mury instytucji, by bardziej bezpośrednio oddziaływać na odbiorcę.
Grupy ze szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych zapraszamy na dwugodzinne warsztaty, podczas których porozmawiamy o różnych formach interwencji artystycznych w przestrzeń publiczną oraz zjawiskach, takich jak performans, happening czy instalacja. Przyjrzymy się ich początkom sięgającym lat 60. i 70. XX wieku oraz zastanowimy się nad relacją artysta–przestrzeń publiczna AD 2015.
Osobom z dysfunkcją słuchu polecamy spotkania na wystawie tłumaczone na język migowy (PJM). Grupy osób z niepełnosprawnościami i/lub zagrożone wykluczeniem społecznym mogą bezpłatnie skorzystać z zajęć na wystawie w dogodnym terminie.
Wystawę zakończy panel dyskusyjny zatytułowany Muzeum, sztuka i miasto.
Przed wejściem na wystawę dostępny będzie bezpłatny druk edukacyjny wprowadzający w tematykę ekspozycji.
13 września / niedziela / 18.15
Spotkanie z Magdaleną Anną Nowak i Łukaszem Strzelczykiem, kuratorami wystawy „Trasa M-Z”. Opowiedzą nie tylko o projekcie Trasy M(uzeum) – Z(alew Zegrzyński), lecz także o przyczynach, dla których zdecydowali się go przypomnieć.
zbiórka w Holu Głównym / wstęp wolny / zapisy* od 3 września / ok. 60 minut
SPOTKANIA NA WYSTAWIE
17 i 24 września, 1 października / czwartki / 19.30
Wyruszamy w trasę / spotkania na wystawie dla młodzieży i dorosłych
Podczas zwiedzania wystawy „Trasa M-Z” poznamy propozycje artystów dotyczące „oprawy plastycznej” drogi z Muzeum nad Zalew Zegrzyński. Zostaną także omówione inne wydarzenia dotyczące przestrzeni miejskiej, jakie miały miejsce w Warszawie lat 70. XX wieku: „Rzeźbiarze Wisłostradzie” (CBWA Zachęta, 1973), „Propozycje dla Warszawy” (Dom Artysty Plastyka, 1973) oraz „Realizacje i propozycje” (CBWA Zachęta, 1968).
zbiórka w Holu Głównym / bilet wstępu do Muzeum / zapisy* od 3 września / ok. 60 minut
20 września / niedziela / 11.00
Zaproszenie do Muzeum / warsztaty dla rodzin z dziećmi w wieku 5–12 lat
W 1970 roku artyści wpadli na pomysł wytyczenia artystycznej trasy z Muzeum nad Zegrze. Chcieli w ten sposób połączyć dwa ważne dla warszawiaków miejsca. Trasa miała zaczynać się pod Muzeum, co chcieli wyraźnie zaznaczyć, tworząc na fasadzie Muzeum niezwykłe konstrukcje. Podczas warsztatów poznamy projekty artystów oraz stworzymy własne, niecodzienne propozycje ozdobienia muzealnego gmachu.
zbiórka w Holu Głównym / bilet wstępu warsztatowy / zapisy* od 3 września / ok. 90 minut
4 października / niedziela / 11.00
Sztuka w drodze / warsztaty dla rodzin z dziećmi w wieku 5–12 lat
Sklepy, reklamy, pomazane płoty – każdy z nas widzi je w drodze do szkoły, do pracy, do domu. A gdyby to zmienić? Zamiast sklepów – rzeźby, zamiast reklam – obrazy, a w miejsce pomazanych płotów – kompozycje z kwiatów. Podczas warsztatów poznamy projekty artystów oraz stworzymy własne, niecodzienne propozycje ozdobienia muzealnego gmachu.
zbiórka w Holu Głównym / bilet wstępu warsztatowy / zapisy* od 14 września/ ok. 90 minut
Rodzina w trasie
Każda wyprawa może być przygodą, a droga… dziełem sztuki. Dowiedli tego artyści, którzy w latach 70. XX wieku stworzyli projekt „oprawy plastycznej” trasy prowadzącej z Muzeum Narodowego w Warszawie nad Zalew Zegrzyński. Podczas rodzinnego zwiedzania wystawy poznamy ich pomysły i zastanowimy się, czy są możliwe do realizacji. Stworzymy także własny, przenośny projekt „oprawy plastycznej” ulubionej drogi.
bilet wstępu do Muzeum + opłata za przewodnika / zapisy*
czwartki / 18.00
Kino MUZ / wstęp wolny / liczba miejsc ograniczona / ok. 70 minut
10 września
Jak sztuka opuściła muzeum, czyli działalność animatorska Mariana Bogusza / Magdalena Anna Nowak, Łukasz Strzelczyk
Kuratorzy wystawy „Trasa M-Z. Estrada sztuki nowoczesnej” zapraszają na spotkanie poświęcone postaci Mariana Bogusza: artysty, animatora życia kulturalnego, propagatora tworzenia sztuki w przestrzeni publicznej. Przybliżymy wydarzenia, które Bogusz współorganizował lub brał w nich znaczący udział: I Biennale Form Przestrzennych w Elblągu, Sympozjum Form Przestrzennych w Ustce (1972), Plastyka i Wisłostrada (1973) czy Propozycje dla Warszawy (1973). Na przykładzie wybranych realizacji w przestrzeni publicznej, w których wiodącą rolę odgrywał Bogusz, kuratorzy wystawy zastanowią się nad krytyczną rolą sztuki poza murami instytucji.
8 października
W przestrzeni publicznej, czyli gdzie i u kogo? / prof. dr hab. Mirosław Duchowski
W ostatnich latach sporo dyskutuje się o przestrzeni publicznej, o potrzebie prowadzenia tu działalności artystycznej i współtworzenia jej przez obywateli. Zaprezentowane podczas wykładu przykłady będą punktem wyjścia do rozważań nad przestrzenią publiczną: czym jest, kto ją tworzy, jaką pełni rolę w budowaniu więzi społecznych i czy te same projekty sprawdzają się niezależnie od kręgu kulturowego.
15 października
Czwarta Warszawa. Architektura w Warszawie w latach 60. i 70. / prof. nadzw. dr hab. Marta Leśniakowska
Tematem wykładu jest architektura Warszawy po okresie socrealizmu. Czas tzw. realnego socjalizmu, lansującego polityczny projekt modernizacyjny, z punktu widzenia historii architektury jest ciągle mało rozpoznany. Co stało się z miastem po 1956 roku, w latach 60. i 70.? Jaka była ówczesna architektura w Warszawie i jaką funkcję – kulturową i polityczną – miała do wypełnienia? Wykład ilustrowany.
SPOTKANIA I WYKŁADY TŁUMACZONE NA JĘZYK MIGOWY (PJM)
17 września / czwartek / 19.30
Wyruszamy w trasę / spotkanie na wystawie dla młodzieży i dorosłych
Podczas zwiedzania wystawy „Trasa M-Z” poznamy konkretne propozycje artystów na „oprawę plastyczną” drogi z Muzeum nad Zalew Zegrzyński. Zostaną także omówione inne wydarzenia dotyczące przestrzeni miejskiej, jakie miały miejsce w Warszawie lat 70. XX wieku: „Rzeźbiarze Wisłostradzie” (CBWA Zachęta, 1973), „Propozycje dla Warszawy” (Dom Artysty Plastyka, 1973) oraz „Realizacje i propozycje" (CBWA Zachęta, 1968).
zbiórka w Holu Głównym / bilet wstępu do Muzeum / zapisy* od 3 września / ok. 60 minut
15 października / czwartek / 18.00
Czwarta Warszawa. Architektura w Warszawie w latach 60. i 70. / prof. nadzw. dr hab. Marta Leśniakowska
Tematem wykładu jest architektura Warszawy po okresie socrealizmu. Czas tzw. realnego socjalizmu, lansującego polityczny projekt modernizacyjny, z punktu widzenia historii architektury jest ciągle mało rozpoznany. Co stało się z miastem po 1956 roku, w latach 60. i 70.? Jaka była ówczesna architektura w Warszawie i jaką funkcję – kulturową i polityczną – miała do wypełnienia? Wykład ilustrowany.
Kino MUZ / wstęp wolny / liczba miejsc ograniczona / ok. 70 minut
12 września i 17 października / soboty / 14.00
Wycieczka nad Zegrze / Iza Rutkowska
Zgodnie z zamysłem Mariana Bogusza i Jerzego Olkiewicza z 1971 roku podczas warsztatu Izy Rutkowskiej sztuka przekroczy próg Muzeum Narodowego w Warszawie. Uczestnicy warsztatu odbędą mentalną podróż, którą zaplanowali dla nas artyści 44 lata temu. Do wycieczki nad Zalew Zegrzyński trasą M-Z nie będziemy potrzebowali żadnego pojazdu, jedynie otwartą głowę i wygodne buty.
zbiórka w Holu Głównym / bilet wstępu warsztatowy / zapisy* od 3 września i 5 października / ok. 180 minut
WARSZTATY DLA OSÓB NIEWIDOMYCH
1 października / czwartek / 17.00
Droga pełna wrażeń
Projekt „Trasa M-Z” zakładał stworzenie oprawy plastycznej drogi łączącej Muzeum Narodowe w Warszawie z Zalewem Zegrzyńskim. Na dwudziestoośmiokilometrowym odcinku miały powstać instalacje wymykające się klasycznemu podziałowi na malarstwo, rzeźbę i architekturę. Zaproponowane przez artystów rozwiązania miały pełnić różne funkcje – od skłaniających do refleksji, po czysto techniczne (np. jako znaki drogowe). Wykorzystując różnorodne materiały dotykowe poznamy wybrane propozycje artystów, a także spróbujemy stworzyć własną „Trasę M-Z”.
zbiórka w Holu Głównym / wstęp wolny / osoby potrzebujące pomocy w dotarciu do Muzeum prosimy o kontakt z Działem Edukacji MNW 22 621 10 31 wew. 227, [email protected]
18 października / niedziela / 18.00
Muzeum, sztuka i miasto
W 1970 roku grupa artystów pod kierownictwem Mariana Bogusza i Jerzego Olszewskiego stworzyła projekt Trasy Muzeum – Zalew Zegrzyński. Ta koncepcja miała wyprowadzić sztukę z Muzeum i zainteresować nią letników spędzających czas nad Zalewem. Efekty pracy artystów zostały zaprezentowane w Holu Głównym MNW w 1971 roku. Wystawa poruszała zagadnienia związane z krytyką instytucjonalną – jaką funkcję powinno pełnić Muzeum (wyjść do ludzi czy stać na straży tradycji?), rozbudową Muzeum na skarpie i obecnością sztuki w przestrzeni publicznej. Przeszło cztery dekady później, w roku 2015, pytania te pozostają bardzo aktualne. Do rozmowy na temat Muzeum, sztuki i miasta zaprosiliśmy artystów, działaczy społecznych, muzealników i przedstawicieli władz miasta. Moderatorki dyskusji: Bogna Świątkowska i Magdalena Anna Nowak.
Hol Główny / wstęp wolny
WARSZTATY DLA SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH I PONADGIMNAZJALNYCH
Sztuka inna niż wszystkie
Powstały w 1970 roku projekt „oprawy plastycznej” Trasy M(uzeum) – Z(alew Zegrzyński) wymyka się tradycyjnemu podziałowi na malarstwo, rzeźbę, architekturę, grafikę. Lata 60. i 70. XX wieku to czas intensywnego rozwoju niespotykanych dotąd form wypowiedzi artystycznej, takich jak happening, performans, instalacja czy land art. Podczas warsztatów stworzymy definicję każdego z tych zjawisk. Uczestnicy wypowiedzą się także na wybrany temat językiem sztuki współczesnej. Podczas warsztatów wymagany jest aktywny udział nauczyciela.
czas trwania: ok. 120 minut / koszt: 200 zł grupa + bilet wstępu (1 zł/osoba)
ZWIEDZANIE Z PRZEWODNIKIEM
Grupy zorganizowane oraz osoby indywidualne zapraszamy na zwiedzanie wystawy z przewodnikiem.
*Zapisy na warsztaty, lekcje muzealne i zwiedzanie z przewodnikiem oraz na spotkania dla osób niewidomych przyjmujemy w Dziale Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie od poniedziałku do piątku w godz. 8.30–15.00 +48 22 621 10 31 wew. 246 lub 22 629 50 60.
*To register for a guided tour at exibition in English please call: +48 22 621 10 31 ext. 246 or 22 629 50 60– from Monday to Friday, from 8.30 a.m. to 3 p.m.
PROWADZĄCY WYKŁADY I SPOTKANIA
prof. dr hab. Mirosław Duchowski – artysta funkcjonujący na równi w sztuce i projektowaniu. Autor 60 wystaw indywidualnych i blisko 100 projektów architektonicznych i artystycznych w szeroko rozumianej przestrzeni publicznej. Profesor zwyczajny w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.
prof. ndzw. dr hab. Marta Leśniakowska – historyczka sztuki, profesor PAN, wykładowca akademicki, pracownik naukowy Instytutu Sztuki PAN. Specjalizuje się w problematyce nowoczesnej sztuki i architektury, metodologii i teorii kultury wizualnej oraz krytyki artystycznej. Autorka wielu artykułów w wydawnictwach naukowych oraz dziesięciu książek, m. in. "Polski dwór: wzorce architektoniczne, mit, symbol”, wyd. 1: 1992, wyd. 2: 1996; „Co to jest architektura?”, 1996; „Architekt Jan Koszczyc Witkiewicz (1881-1958) i budowanie w jego czasach”, 1998; oraz serii "Architektura w Warszawie" (5 tomów wyd. od 1998). Odznaczona Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis (2014).
Magdalena Anna Nowak – historyczka sztuki, kuratorka, autorka artykułów naukowych. Asystent Kuratora w Zbiorach Sztuki Nowoczesnej i opiekunka Kolekcji Nowych Mediów Muzeum Narodowego w Warszawie. Doktorantka w Szkole Nauk Społecznych PAN. Zajmuje się sztuką lat 70. w Polsce, polską i zagraniczną sztuką wideo, teorią sztuki oraz relacjami pomiędzy sztuką dawną a współczesną.
Iza Rutkowska – polska artystka, założycielka fundacji Form i kształtów. Jej działania z pogranicza designu, architektury i performansu skupiają się na nadawaniu nowych form i kształtów przestrzeni publicznej i angażują społeczności lokalne.
Realizowała projekty m.in. dla Narodowego Instytutu Audiowizualnego, Narodowego Centrum Kultury, Centrum Nauki Kopernik, Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Bolonii. Jej instalacje i projekty prezentowane były mi.in. w Czechach, Brazylii, Włoszech, Austrii czy Portugalii. Została nominowana do tytułu Człowieka Roku 2011 w plebiscycie Wdechy Gazety Wyborczej. O jej działaniach pisały między innymi Coriere della Sera, La Repubblica, Designboom, Cut magazine, Tygodnik Przekrój, Polityka, Przegląd, Architektura czy Wysokie Obcasy.
Łukasz Strzelczyk – doktorant ISNS UW, kurator i producent. Jego zainteresowania wyznaczają relacje dźwięku i sztuk wizualnych, sztuka w przestrzeni publicznej w Polsce w latach 60/70-tych oraz związek sztuki z kontrkulturą. Pomysłodawca festiwalu muzycznego podczas Festiwalu Przemiany w Centrum Nauki Kopernik, organizator kilkudziesięciu koncertów muzyki improwizowanej i eksperymentalnej, w Warszawie (m.in. podczas Warszawskiej Jesieni, Ogrodów Muzycznych) i okolicach. Wydawca płyt z polską archiwalną muzyką awangardową (Helmut Nadolski, Grupa w Składzie, Onomatopeja etc).
Bogna Świątkowska – pomysłodawczyni, fundatorka i prezeska zarządu Fundacji Bęc Zmiana, z którą zrealizowała kilkadziesiąt projektów poświęconych przestrzeni publicznej, architekturze i projektowaniu, a także konkursów adresowanych do architektów i projektantów młodego pokolenia. Inicjatorka i wydawca NN6T. Naczelna pierwszego popkulturalnego miesięcznika Machina (1998-2001), autorka licznych tekstów, wywiadów, programów radiowych i telewizyjnych poświęconych współczesnej kulturze popularnej. Przewodnicząca Społecznej Rady Kultury przy Prezydencie m.st. Warszawy oraz Zespołu ds. Miejskich Polityk Kulturalnych przy Narodowym Centrum Kultury, członkini Rady Architektury i Przestrzeni Publicznej Warszawy.
Koordynator programu edukacyjnego: / Dział Edukacji MNW