Galeria Sztuki Starożytnej

Po prawie 10 letniej przerwie na reorganizację i modernizację, dnia 20 grudnia 2020 r. otwarto Galerię Sztuki Starożytnej w Muzeum Narodowym w Warszawie.

Projekt „Rearanżacja stałej ekspozycji Galerii Sztuki Starożytnej Muzeum Narodowego w Warszawie” zrealizowano w ramach działania  8.1 Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury VIII Osi priorytetowej programu Infrastruktura i Środowisko 2014–2020. Wkład krajowy do projektu zapewniło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Nowa Galeria, finansowana z ramienia Unii Europejskiej, prezentuje w nowoczesnej aranżacji ok. 1900 eksponatów wybranych z całości zbiorów sztuki starożytnej, jakie posiada Muzeum. Zbiory te podzielono w 9 salach tematycznie i geograficznie przedstawiając 3 główne bloki związane z cywilizacjami starożytnymi: starożytnym Egiptem (Sale 1-3), Bliskim Wschodem (Sala 4) i starożytną Grecją i Rzymem (Sale 4-9). Przekrój czasowy prezentowany przez obiekty jest bardzo szeroki. Kolekcja pokazuje przekrój dziejów starożytnych od Młodszej Epoki Kamienia (Neolitu) po Późny Antyk (czasy cesarza Konstantyna Wielkiego i Teodozjusza).

Zabytki na ekspozycji stałej są datowane od 8 tysiąclecia p.n.e do V w. n.e. Osobne gabloty zajmują przykłady sztuki nowoczesnej inspirowanej starożytnością (zarówno Grecją i Rzymem, jak i Egiptem) z XVIII i XIX wieku, aby pokazać kontynuację pewnych trendów, tematów i podkreślić fascynację cywilizacjami antycznymi. Odwiedzający nową Galerię Sztuki Starożytnej znajdzie tu zarówno mumie egipskie (ludzkie i zwierzęce) i sarkofagi, wyposażenie grobowców ważnych urzędników egipskich (łoże, urny, figurki Uszebti, naczynia), portrety grobowe (w tym Portret Chłopca z Fayum) części architektury grobowej i świątynnej (kolumny, kapitele, „Ślepe Wrota”), tabliczki z pismem klinowym, pieczęci, elementy uzbrojenia, monety, rzeźby, antyczne szkło i ceramikę, mozaikę, jak i inskrypcje w różnych językach starożytnych (greckim, łacińskim, aramejskim, punickim i akadyjskim). Klasyczną formę prezentowania zbiorów uzupełniają multimedialne instalacje, np. omawiające pieczęci starożytnego Bliskiego Wschodu czy, największą w Polsce, kolekcję antycznych waz.

Większość zbytków w Galerii Sztuki Starożytnej należy do kolekcji MNW. Są wśród nich dary osób prywatnych (np. Władysława Semerau-Siemianowskiego) oraz instytucji (UNESCO) oraz dzieła zakupione przez Muzeum. Część obiektów pochodzi z kolekcji, które po 1945 roku stały się częścią zbiorów MNW, m.in. Radziwiłłów z Nieborowa, Potockich z Jabłonnej czy Czartoryskich z Gołuchowa oraz przedwojennych zbiorów niemieckich, m.in. ze Śląska, Królewca i Braniewa, które powstawały na bazie zakupów na rynku antykwarycznym pod koniec XIX i w na początku XX wieku. Na ekspozycji znajdują się także dzieła ze zbiorów Muzeum Luwru, z których część przechowywana jest w MNW już od 1960 roku. Liczne obiekty pochodzą z polskich wykopalisk prowadzonych w czasach, gdy prawo pozwalało na podzielenie części znalezisk odkrytych w toku prac archeologicznych i przekazanie.

 

Największe osiągnięcia polskiej archeologii łączą się osobą prof. Kazimierza Michałowskiego (1901–1981), związanego z MNW i Uniwersytetem Warszawskim. Uczony kierował wieloma misjami archeologicznymi w Europie i Afryce, np. w w Edfu (1937–1938), Myrmekionie (lata 50. XX wieku), Tell al-Atrib (prace rozpoczęte w latach 50. XX wieku) i Faras (1961–1964), kierowanych przez prof. Michałowskiego. Obiekty z tych wykopalisk można podziwiać dzisiaj na Galerii Sztuki Starożytnej. Zabytki sztuki starożytnej w ekspozycji stałej na Galerii oddają bogactwo cywilizacji starożytnych, ich dokonania, ilustrują różne aspekty życia codziennego ludzi: od religii i administracji państwowej i imperialnej po rozrywki i przygotowywanie posiłków. Zapraszają do podróży w czasie oraz do obejrzenia historii dziejów ludzkości.