Gabinet Monet i Medali

Gabinet Numizmatyczny w Muzeum Narodowym w Warszawie rozpoczął swoją działalność w roku 1921, kiedy to trafiły do jego zbiorów wielkie polskie kolekcje tamtego czasu: w pierwszej kolejności zbiór monet polskich hrabiego Kazimierza Sobańskiego, a w tym samym roku także zespół monet antycznych dr Semerau-Siemianowskiego. W następnych latach zbiory Gabinetu były uzupełniane przez dary i zakupy numizmatów, nie tylko z regularnych kolekcji, ale także ze znalezisk i badań archeologicznych. W 1938 roku Muzeum Narodowe w Warszawie pozyskało monety z Państwowych Zbiorów Sztuki, których część stanowiły egzemplarze odzyskane jako tzw. zbiór ekwiwalentny z Rosji Sowieckiej, na podstawie postanowień traktatu pokojowego, podpisanego po wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku. Była to rekompensata za zrabowane numizmaty, głównie z Uniwersytetu Warszawskiego – zatem w pewnym sensie Gabinet Monet i Medali Muzeum Narodowego kontynuuje tradycje numizmatyczne Uniwersytetu.

II wojna światowa spowodowała olbrzymie straty. W tym czasie zaginęła znaczna część muzealnych zbiorów – w tym rzadkie i unikatowe okazy, które zostały skradzione przez niemieckich okupantów. Do pewnego stopnia straty te zrekompensowały powojenne przekazy kolekcji prywatnych a także instytucjonalnych. Należy jednak zaznaczyć, że niektóre z nich trafiły do MNW uszczuplone o najznakomitsze egzemplarze.

Aktualnie zbiory Gabinetu Monet i Medali Muzeum Narodowego w Warszawie są największą kolekcją numizmatyczną w Polsce i jedną z czołowych w Europie. O jej randze decyduje nie tylko liczba obiektów (ok. 250 000), ale przede wszystkim ich klasa i różnorodność. Zespół numizmatów obejmuje emisje monet antycznych, średniowieczny i nowożytny pieniądz europejski i pozaeuropejski oraz najnowsze emisje monet polskich. Dopełnieniem zbioru jest znakomita kolekcja banknotów i papierów wartościowych oraz bardzo interesujące przykłady niemonetarnych środków płatniczych. Wysokiej klasy zabytki znajdą tu zarówno miłośnicy numizmatyki, jak i amatorzy medalierstwa, sfragistyki czy falerystyki.

W Gabinecie prowadzone są także prace renowatorskie, które nie tylko zachowują zabytki we właściwej kondycji, lecz także poszerzają wiedzę na temat ich ochrony. Kolekcja Gabinetu, ze względu na swoją rangę, stanowi znakomite zaplecze merytoryczne dla projektów naukowo-badawczych, a także wydarzeń kulturalno-artystycznych, dlatego serdecznie zapraszamy do współpracy badaczy i entuzjastów numizmatyki.

Kurator zbiorów Gabinetu Monet i Medali:

dr Andrzej Romanowski

e-mail: