Kolekcja Monet Obcych

Drugi co do wielkości i wyjątkowo różnorodny zbiór Gabinetu to Kolekcja Monet Obcych. W jej zasobach pozostaje około 50 000 numizmatów krajów europejskich. Znaczna jej część, podobnie jak opisywana wyżej kolekcja, trafiła do Gabinetu w wyniku tzw. akcji rewindykacyjnej przeprowadzonej po II wojnie światowej. Zgromadzone obiekty obejmują rozległy obszar geograficzny i czasowy. Można tu znaleźć monety datowane na VII–XI wiek – longobardzką półsilikwę Perctarita, frankijskie denary Ludwika I Pobożnego, niemieckie Ottona i Adelajdy, angielskie Aethelreda II i innych władców wczesnośredniowiecznej Europy, po pieniądz współczesny. Dawne monety, bite w wielu mennicach europejskich, znajdują się nie tylko w regularnym zbiorze, lecz są także licznie reprezentowane w zgromadzonych w Gabinecie skarbach z terenu Europy Środkowej. Na uwagę zasługuje zespół beznapisowych brakteatów niemieckich – emisje przeorysz opactwa Quedlinburg czy margrabiów Miśni. Bogato prezentuje się także zbiór denarów krzyżowych, będących przedmiotem zainteresowania wielu numizmatyków. W XIV wieku pojawiła się moneta złota – w zbiorach odnaleźć można włoskie, węgierskie i niemieckie dukaty, a także francuskie écu d’or i angielskie noble. W mennictwie okresu nowożytnego można prześledzić niemalże wszystkie emisje talarów – od najwcześniejszych joachimowskich, bitych na początku XVI wieku, poprzez różnorodne monety cesarskie, miejskie, książęce i biskupie. Wyróżniają się tu monety oblężnicze, budzące zainteresowanie ze względu na nietypowy kruszec, jak i okoliczności bicia. Interesujące ze względów ikonograficznych są monety pamiątkowe np.: saskie klipy nagrodowe, talarowe odbitki w złocie, czy wyjątkowe ze względu na średnicę i wagę srebrne talary medalowe bite w początkach XVII wieku w Księstwie Brunszwik-Wolfenbüttel. Zbiór monet dziewiętnasto- i dwudziestowiecznych dopełnia prezentację mennictwa europejskiego.