Gabinet Rycin i Rysunków

Kolekcja rysunków i rycin była przewidziana w strukturze zbiorów Muzeum od początku istnienia instytucji. Ważnym nabytkiem był zapis testamentowy Cypriana Lachnickiego (1902), który przekazał do Muzeum m.in. zespół rycin i rysunków artystów polskich i obcych. W następnych latach kolekcja wzbogaciła się dzięki depozytom oraz zakupom od kolekcjonerów, artystów lub ich rodzin. Jednak to przede wszystkim lawinowy napływ darów od przedstawicieli różnych warstw polskiego społeczeństwa przyczynił się do powstania zasadniczego trzonu kolekcji (m.in. dary księdza Józefa Mrozowskiego, Leopolda Méyeta, Dominika Witke-Jeżewskiego, spadkobierców Seweryna Smolikowskiego, Kazimierza Woźnickiego, Marii Róży z Kronenbergów baronowej Taube, Franciszka i Józefy Krzyształowiczów). Takiej proweniencji swoich zbiorów Gabinet w dużej mierze zawdzięcza niezwykłe bogactwo szkół artystycznych, różnorodność ikonografii, a wreszcie zróżnicowanie funkcji zgromadzonych dzieł.

Swoistą cezurę w historii zbiorów stanowiła II wojna światowa. Jak cała Warszawa, także zbiory Muzeum poniosły znaczące straty. W czasie wojny w gmachu muzealnym znalazła schronienie kolekcja Izabeli z Czartoryskich Działyńskiej z Gołuchowa oraz kilkutysięczna kolekcja rycin i rysunków polskich Branickich, Tarnowskich z Suchej Beskidzkiej (stworzona przez pisarza Józefa Ignacego Kraszewskiego i będąca w jego posiadaniu do 1869 r.). Celem zadośćuczynienia po wojnie do zbiorów Muzeum zostały przekazane kolekcje poniemieckie pozyskane w wyniku tzw. akcji rewindykacyjnej (m.in. z dawnego Schlesisches Museum der Bildenden Künste we Wrocławiu). Kolekcja rycin i rysunków wzbogaciła się dzięki przekazom zbiorów Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych i Państwowych Zbiorów Sztuki. Oprócz inkorporacji całych kolekcji zbiory rysunkowo-graficzne poszerzyły się także poprzez zakupy (np. zakup depozytu Leopolda Wellisza) i dary (np. ofiarowana Muzeum kolekcja rycin i rysunków generała Stefana Dembińskiego).

W rezultacie w Gabinecie Rycin i Rysunków znajduje się największy w Polsce publiczny zbiór dzieł rysunkowych i graficznych. Obecnie liczy on prawie 250 tysięcy dzieł, spośród których najstarsze powstały u schyłku średniowiecza, najmłodsze zaś reprezentują sztukę początku XX wieku. Zgromadzony zbiór pozwala prześledzić drogi i poszukiwania sztuki polskiej, europejskiej i związanej z kulturą europejską na przestrzeni pięciu stuleci.
Ryciny i rysunki artystów spoza tego kręgu kulturowego są przechowywane w Zbiorach Sztuki Orientalnej. Natomiast prace rysunkowe i graficzne artystów urodzonych po roku 1880 są gromadzone w Zbiorach Sztuki Nowoczesnej.

Zbiory Gabinetu Rycin i Rysunków zostały podzielone na kolekcje: Rycin Obcych, Rysunków Obcych, Pasteli Obcych, Rysunku Polskiego, Grafiki Polskiej, Pasteli Polskich.
 

Joanna Sikorska

Zespół Gabinetu Rycin i Rysunków

dr Joanna Sikorska – kurator;

Kolekcja Rysunków Obcych i Kolekcja Pasteli Obcych

Paulina Adamczyk – adiunkt;

Piotr Borusowski – kustosz;

Kolekcja Rysunku Polskiego i Kolekcja Pasteli Polskich

Małgorzata Heymer – kustosz;

Piotr Kibort – kustosz;

Kolekcja Grafiki Polskiej

dr Piotr P. Czyż – kustosz;

Anna Grochala – kustosz kolekcji;

dr Kamilla Pijanowska-Badysiak – kustosz dyplomowany;

Kolekcja Rycin Obcych

Ewa Frąckowiak – kustosz; [email protected]

Anna Pusz – asystent;

Marcin Romeyko-Hurko – kustosz;

Pracownicy techniczni Gabinetu

Tomasz Barański

Karolina Lechowska

Współpracownicy Gabinetu

Justyna Guze
Ewa Milicer
Anna Rudzińska
Martyna Żelazek