Kolekcja Starodruków

Kolekcja starodruków, czyli książek drukowanych powstałych do roku 1800 włącznie, liczy ponad 2800 tytułów w 3587 woluminach. Niewielki (zaledwie 13 pozycji), ale interesujący zbiór tworzą inkunabuły (druki wydane przed rokiem 1501), wśród nich dzieło rzadkie w zbiorach polskich: ,,Margarita Davidica, seu Expositio Psalmorum” (Augsburg, ok. 1475/1476). Stare druki stanowią zbiór tematycznie bardzo różnorodny. Znajdują się w nim wydawnictwa religijne i dewocyjne, druki urzędowe i okolicznościowe, rozprawy naukowe i literatura piękna. W bibliotece o profilu artystycznym szczególne znaczenie mają liczne publikacje poświęcone sztuce i architekturze, numizmatyce, archeologii, ikonologii i emblematyce. Ważną pozycję zajmują w kolekcji wydawnictwa ilustrowane, traktujące m.in. o roślinach, ptakach, anatomii, hippice, strojach i obyczajach, historii i geografii, a także albumy poświęcone słynnym gabinetom osobliwości i kolekcjom dzieł sztuki.

Wśród wielu znakomitych dzieł poświęconych astronomii, które biblioteka zawdzięcza kolekcjonerskiej pasji Mathiasa Bersohna, wymienić należy drugie wydanie słynnego dzieła Mikołaja Kopernika ,,De revolutionibus orbium coelestium” (Bazylea 1566). Do najcenniej–szych starodruków zalicza się też kancjonał braci czeskich z 1576 r., wyróżniający się wspaniałą szatą graficzną, bogatym zdobnictwem i piękną oprawą, a także bardzo ciekawymi losami, które można prześledzić na podstawie zachowanych znaków własnościowych.

Wiele ksiąg posiada historyczne oprawy, reprezentujące różne style i epoki (od gotyku po empire) oraz najrozmaitsze techniki zdobienia. Niektóre odznaczają się wybitną wartością artystyczną. Na oprawach można nierzadko znaleźć superekslibrisy, czyli znaki własnościowe wytłoczone na okładzinach. Szczególnie interesujący jest niewielki tomik z księgozbioru Wazów: ,,Lycophronis Chalcidensis Cassandra, sive Alexandra...” (Bazylea 1588) oraz pochodzące z biblioteki Stanisława Augusta trzytomowe ,,Monumenta Mattheiana” w pięknych rokokowych oprawach, zdobionych delikatnymi złotymi tłoczeniami i herbem króla na tle malowanej gronostajowej draperii.