Kolekcja Sztuki Starożytnego Egiptu
Początek Kolekcji Sztuki Starożytnego Egiptu, liczącej dziś ok. 6000 obiektów, dały dziewiętnastowieczne zbiory Uniwersytetu Warszawskiego (w tym sarkofag kapłana Hor-Dżehuti wraz z kartonażem i mumią, które trafiły do warszawskich zbiorów już w 1826 roku). Do dziś znaczącą część kolekcji stanowi depozyt Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego.
W okresie międzywojennym kolekcja została znacząco rozbudowana. W 1919 roku za pośrednictwem Zachęty do MNW przekazane zostały zbiory Tyszkiewiczów z Łohojska (m.in. papirus z Księgą Umarłych Bakai). Krótko przed wojną do Muzeum trafiły obiekty z Edfu, gdzie pracowała misja archeologiczna pod kierownictwem prof. Kazimierza Michałowskiego, m.in. ślepe wrota grobowca dostojnika Izi z VI dynastii (XXIV wiek p.n.e.), zespół stel wotywnych oraz naczynia brązowe, gliniane i kamienne o wysokiej jakości artystycznej i technologicznej, jak również obiekty darowane przez Francuski Instytut Archeologii Wschodu (IFAO) w Kairze, czyli sarkofagi skrzyniowe z Meir i antropoidalne z Deir el-Medina.
Po II wojnie światowej do kolekcji weszły zabytki z dawnych zbiorów niemieckich, m.in. zespół naczyń z Okresu Predynastycznego (z 4 tys. p.n.e.), oraz fragmenty reliefów z nekropolii w Abusir z czasów Starego Państwa (datowane na XXV wiek p.n.e.). Do Muzeum trafiły również historyczne kolekcje prywatne, wśród nich cenne dzieła drobnej plastyki i obiekty rzemiosła artystycznego, m.in. maska kartonażowa chłopca i drewniana rzeźba Anubisa, datowane na okres Nowego Państwa (XVI–XI wiek p.n.e.), ze zbiorów gołuchowskich.
Kolekcję muzealną zasiliły ponadto obiekty z wykopalisk prowadzonych od 1957 roku w Delcie Nilu, na stanowisku Tell Atrib. Są to głównie naczynia ceramiczne oraz plastyka terakotowa epoki ptolemejsko-rzymskiej. W wyniku prac prowadzonych w latach 1961–1964 w Faras w Sudanie do MNW trafiły bloki ze świątyń Totmesa III i Ramzesa II (XV i XIII wiek p.n.e.) oraz elementy budowli z czasów państwa Meroe (datowane na II–IV stulecie). Do kolekcji dołączono także obiekty pochodzące z ratunkowych wykopalisk Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW w latach 2003–2010 w rejonie IV katarakty nilowej. Jest to unikatowy zestaw naczyń i biżuterii, reprezentujący okresy: środkowy kermański (XXI–XVIII wiek p.n.e.), meroicki (II–IV wiek) i post-meroicki (IV–VI wiek).
Kolekcja wzbogacała się również dzięki darom pochodzącym od osób prywatnych, m.in. od rotmistrza Antoniego Czechowicza, dzięki któremu pozyskano liczne amulety i dzieła drobnej plastyki. Muzeum dokonywało także zakupów: w ten sposób do kolekcji trafiły między innymi portret fajumski chłopca i głowa księcia ptolemejskiego.
Cennym uzupełnieniem zbiorów jest depozyt Muzeum Luwru, który do MNW trafił w 1960 roku. W jego skład wchodzą m.in. monumentalne posągi lwiogłowej bogini Sachmet oraz boga Amona z czasów Nowego Państwa, pochodzące z okręgu świątynnego w Karnaku.
Małgorzata Korzeniowska
e-mail mkorzeniowska[malpa]mnw.art.pl
Kacper Laube
e-mail klaube[malpa]mnw.art.pl