Kolekcja Sztuki Nubijskiej
Licząca ponad 5 000 obiektów Kolekcja Sztuki Nubijskiej w MNW obejmuje zabytki kultur, które istniały w dolinie Nilu w okresach meroickim (III w. p.n.e. – ok. 350 n.e.) i chrześcijańskim (2. poł. VI–XIV w.). Jej zaczątkiem był zespół obiektów z polskich wykopalisk w Faras, w północnym Sudanie. Wykopaliska prowadzono w latach 1961–1964 pod kierunkiem prof. Kazimierza Michałowskiego w związku z budową Wysokiej Tamy na Nilu w ramach Kampanii Nubijskiej UNESCO. Do zbiorów Muzeum trafił wówczas unikatowy, liczący niemal 70 zabytków, zespół chrześcijańskich malowideł ściennych z okresu od VII do XIV wieku, zdjętych ze ścian katedry w Faras, a także duży zespół elementów architektonicznych tej budowli oraz innych kościołów i obiektów chrześcijańskich. W zbiorach znalazła się ponadto grupa greckich i koptyjskich epitafiów miejscowego duchowieństwa. Znaczna kolekcja naczyń ceramicznych produkowanych w lokalnych warsztatach to przedmioty zdobione malowaną dekoracją o motywach geometrycznych i roślinnych oraz stemplowaną, tworzącą często oryginalne kompozycje. Inne znaleziska to ażurowe terakotowe kraty okienne o motywach geometrycznych oraz drobne obiekty, takie jak fragmenty pergaminów, plecionek i naszyjników, pieczątki, ostraka (fragmenty ceramiki użyte do sporządzania notatek, a czasem pisania listów) oraz ozdoby. Pierwsze zabytki z Faras przywieziono do Warszawy w 1961 roku, a po trwających kilka lat pracach konserwatorskich, w 1972 roku w gmachu głównym Muzeum Narodowego otwarta została Galeria Faras. Od czasu zakończenia prac archeologicznych Kolekcja Sztuki Nubijskiej znacznie się powiększyła, głównie o zespół naczyń ceramicznych pochodzących z wykopalisk w Starej Dongoli, a także o znaleziska z wykopalisk ratunkowych w rejonie IV katarakty. Są to głównie, oprócz ceramiki, elementy uzbrojenia i ozdoby osobiste pochodzące z grobów. Obiekty ceramiczne to reprezentatywny zbiór w kolekcji, pokazujący umiejętności garncarskie oraz dbałość producentów naczyń nubijskich o estetykę wytwarzanych przedmiotów. Kilka zabytków, w tym nadproże i dwa malowidła z wizerunkiem świętego arcybiskupa oraz Archanioła Michała, znajdują się w depozycie w Muzeum Luwru, gdzie tworzą część stałej ekspozycji.
dr Katarzyna de Lellis-Danys (ceramika)
email:
dr hab. Aleksandra Sulikowska-Bełczowska, prof. UW
email: