Informacja nt. pracy „Krzycząc: Polska!” Piotra Uklańskiego
Szanowni Państwo,
wystawa Krzycząc: Polska! Niepodległa 1918 zestawia artystyczne przedstawienia wydarzeń historycznych i politycznych dwu pierwszych dekad XX wieku z przemianami polskiej sztuki u progu odrodzonego państwa. Integralną część ekspozycji stanowi instalacja Piotra Uklańskiego Bez tytułu (Krzycząc: Polska!), prezentowana w Holu Głównym Muzeum.
Na pracę składają się fotografie wykonane przez artystę na zeszłorocznym Marszu Niepodległości oraz zaczerpnięte z wiersza Juliusza Słowackiego słowa „Krzycząc: Polska!”, które przywołujemy w tytule wystawy.
Ani Muzeum Narodowe w Warszawie – jako instytucja, ani niżej podpisany – jako kurator wystawy, w najmniejszym stopniu nie sympatyzują ze środowiskami prezentującymi postawy nacjonalistyczne. Piotr Uklański w swojej twórczości interesuje się istotnym, a dla wielu mieszkańców Polski bolesnym fenomenem wizualnej skuteczności tych ugrupowań, dysproporcjonalnie obecnym w przestrzeni publicznej. W jakim stopniu – dowiadujemy się dziś, gdy podejmowane są próby zawłaszczenia Marszu Niepodległości przez nacjonalistów. Jednocześnie, jak myślę, artysta stawia pytanie dotyczące przyczyn atrakcyjności i siły tego przekazu. Podobnie dziesiątki lat temu sanacyjna prawica zmagała się z nim i flirtowała zarazem. Kto zechce wystawę obejrzeć, do czego zachęcam, zobaczy, że naprzeciw instalacji Uklańskiego stoi posąg marszałka Piłsudskiego, przeciwnika prawicowych radykałów. Następuje tutaj zderzenie dwóch symbolicznych i przeciwstawnych wizji Polski, w wyniku którego rodzi się refleksja o naszej narodowej tożsamości.
Hasło „Krzycząc: Polska!” było aktualne i 100 lat temu, i wcześniej. Po odzyskaniu niepodległości niezadowolenie i rozczarowanie kształtem, jaki przybierało państwo polskie, były dość powszechne, a ich tragicznym skutkiem – mord dokonany na pierwszym Prezydencie II RP. Także dziś dla wielu – jak widać – Polska nie jest wystarczająco polska, chcieliby „czegoś innego” – i to Piotr Uklański chciał zapewne również zaakcentować.
Instalacja nie jest chwytem reklamowym. To dzieło artysty, który dał się poznać jako autor prac pytających o Polskę i polską tożsamość. Kontrowersja wpisana jest w sztukę, a nasze galerie pełne są prac, które niegdyś uchodziły za obrazoburcze. Dlatego cieszę się, że instalacja Piotra Uklańskiego budzi silne emocje.
Jednocześnie pragnę podkreślić, że Muzeum nie popiera żadnych skrajnych ruchów. Muzeum jest dla każdego. Mam nadzieję, że zechcą Państwo obejrzeć wystawę i podzielić się z nami swoimi opiniami.
Zapraszam na wystawę,
Piotr Rypson
p.o. Dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie
kurator wystawy „Krzycząc: Polska! Niepodległa 1918”