Kolejny utracony obraz wróci do Polski
Skradziony z Muzeum Narodowego w Warszawie podczas II wojny światowej obraz niemieckiego malarza Johanna Conrada Seekatza Św. Filip chrzci sługę królowej Kandaki (Chrzest dworzanina królowej etiopskiej) zostanie zwrócony do Polski z USA dzięki staraniom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. 6 lutego br. dzieło zostanie przekazane w konsulacie RP w Nowym Jorku Ministrowi Bogdanowi Zdrojewskiemu.
JOHANN CONRAD SEEKATZ (1719–1768)
Św. Filip chrzci sługę królowej Kandaki (Chrzest dworzanina królowej etiopskiej)
płyta miedziana, 36,4 x 44,2 cm
Obraz ukazuje scenę z Dziejów Apostolskich (8, 26-39). Św. Filip Diakon (Apostoł) wysłany został przez głos Ducha Świętego na drogę z Jerozolimy do Gazy. Tam dołączył do podróżującego powozem dostojnika dworu kandaki, czyli królowej etiopskiej. Etiopczyk czytał starotestamentowe proroctwo Izajasza o ofierze Mesjasza-Baranka Bożego. „O kim to prorok mówi?” – spytał Filipa, nie rozumiejąc sensu przepowiedni. Apostoł objawił mu Dobrą Nowinę o dziele Zbawienia i Ofierze na Krzyżu złożonej – zgodnie ze słowami proroka – przez Chrystusa. Wykładnia proroctwa obudziła wiarę w Etiopczyku. Apostoł ochrzcił nowo nawróconego w pobliskim strumieniu.
Temat „chrztu dworzanina” był popularny w sztuce protestanckiej XVII wieku (Rembrandt i jego krąg), jako ilustracja zasady prymarnego znaczenia Słowa (głoszenie i lektura Biblii) dla budzenia wiary (fides ex auditu) oraz jako ilustracja jednego z dwóch sakramentów, uznawanych przez protestantyzm (chrzest i eucharystia). W kręgach katolickiej kontrreformacji przedstawiany był, przeciwnie wobec sensu protestanckiego, jako przykład nawrócenia poganina bądź heretyka na właściwą, katolicką wiarę oraz jako symbol misyjnej działalności Kościoła Rzymskiego.
Johann Conrad Seekatz był malarzem i rysownikiem niemieckim, działającym na dworze landgrafów heskich w Darmstadt. Specjalizował się w scenach mitologicznych, biblijnych i rodzajowych, utrzymanych w późnorokokowej stylistyce, osadzonych w pejzażu inspirowanym siedemnastowiecznym malarstwem holenderskim. Malował również portrety, m.in. rodziny Goethego. Zbiory Ikonograficzne i Fotograficzne MNW posiadają dawną reprodukcję graficzną portretu Johanna von Goethe, ojca pisarza Johanna Wolfganga, wraz z rodziną z 1762 roku, przechowywanego w Muzeum Goethego we Frankfurcie nad Menem. W kolekcji MNW znajdują się jeszcze dwa obrazy przypisywane Seekatzowi, jednak Św. Filip chrzci sługę królowej Kandaki (Chrzest dworzanina królowej etiopskiej) wyraźnie przewyższa je klasą artystyczną. Seekatz był również sprawnym rysownikiem, czego dowodem jest przechowywany w Gabinecie Rycin i Rysunków MNW, liczący 89 kart album Handzeichnungen von Conr. Seekatz (Własnoręczne rysunki Conrada Seekatza). Wklejono do niego 107 rysunków, które najprawdopodobniej stanowiły swego rodzaju bank motywów wykorzystywanych przez malarza – znajdujemy tam sceny religijne, mitologiczne, rodzajowe, studia postaci i alegorie. Szkice te, wykonane rozmaitymi technikami (ołówek, węgiel, sangwina, pióro) na papierze o różnych kolorach, świadczą o różnorodności œuvre artysty.
Obraz Św. Filip chrzci sługę królowej Kandaki (Chrzest dworzanina królowej etiopskiej), skradziony podczas II wojny światowej, wraca do zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie dzięki staraniom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Źródło ilustracji: Cyfrowe MNW