W grudniu Muzeum Narodowe w Warszawie będzie świętować zakończenie trwającego prawie dziesięć lat projektu rearanżacji Galerii Sztuki Starożytnej. Nowa galeria będzie dostępna dla zwiedzających po ponownym otwarciu Muzeum, prawdopodobnie w styczniu 2021 roku. Obecnie MNW pozostaje niedostępne dla publiczności z powodu pandemii. Ekspozycja powstaje dzięki dotacji Unii Europejskiej.

 

Na zakończenie 2020 roku MNW przygotowało wyjątkową atrakcję. Po blisko dziesięciu latach przerwy sztuka starożytna powróci na stałe do sal wystawowych Muzeum. Formalnie inwestycja zostanie zakończona w grudniu. Zwiedzający będą jednak mogli obejrzeć nową ekspozycję dopiero po ponownym otwarciu Muzeum, które od 29 października pozostaje nieczynne z powodu pandemii. Nowa galeria jest efektem wspólnej pracy i zaangażowania wielu kuratorów, badaczy antyku, konserwatorów, pracowników i kolejnych dyrektorów Muzeum. Zbiory sztuki starożytnej Muzeum należą do największych i najbogatszych w Polsce.

 

Perły kolekcji 

 

W nowej galerii znajdzie się około 1800 uporządkowanych chronologicznie zabytków starożytnych cywilizacji Egiptu, Bliskiego Wschodu, Grecji i Rzymu. Do najciekawszych należą m.in: sarkofag i kartonaż kapłana Hor Dżehuti z mumią nieznanej kobiety, zapisany hieroglifami papirus z Księgą Umarłych (niemal 10-metrowej długości), rytualne ślepe wrota z mastaby egipskiego urzędnika imieniem Izi czy portret młodego chłopca pochodzący najpewniej z oazy Fajum (Egipt). Do najcenniejszych obiektów należy pochodząca z Iranu złota maska (protoma) w kształcie głowy byka. Zaprezentowane zostaną także monumentalne rzeźby antyczne z marmuru. Jedną z sal wypełnią zabytki wyrafinowanego greckiego malarstwa wazowego. Będzie można tu podziwiać m.in. naczynie z wizerunkiem poetki Safony. Na ekspozycji znajdzie się także wiele innych wybitnych dzieł sztuki. Prezentowane dzieła poddano gruntownej konserwacji, dzięki czemu odzyskały one swój niepowtarzalny blask. Wystawa ukaże więzi łączące starożytne kultury, opowie także o recepcji antyku w czasach nowożytnych.

 

Ponadczasowa aranżacja 

 

Charakter nowej Galerii Sztuki Starożytnej współtworzy gra świateł i cieni. Jasna kolorystyka ścian przywołuje obraz pustynnego piasku i egipskiego słońca. Rozświetlone przestrzenie sąsiadują z mrokiem sal przypominających wnętrza antycznych grobowców i rzymskich katakumb. Jedno z pomieszczeń w całości pokrywają hieroglify, inne przywołuje obraz wnętrza rzymskiego domu. Nowa Galeria Sztuki Starożytnej to także szlachetność materiałów wykorzystanych do jej budowy, m.in. naturalnego malachitu, z którego wykonano elementy zdobień czy marmuru posadzek pod greckimi i rzymskimi posągami. Odległa przeszłość łączy się tu ze współczesną technologią. Zwiedzający będą mogli skorzystać z urządzeń multimedialnych. Ekspozycja jest w pełni dostosowana do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Projekt aranżacji przygotowała i zrealizowała pracownia Nizio Design International.

 

Pochodzenie kolekcji MNW

 

Większość zbytków w Galerii Sztuki Starożytnej należy do kolekcji MNW. Są wśród nich dary osób prywatnych (np. Władysława Semerau-Siemianowskiego) oraz instytucji (UNESCO) oraz dzieła zakupione przez Muzeum. Część obiektów pochodzi z kolekcji, które po 1945 roku stały się częścią zbiorów MNW, m.in. Radziwiłłów z Nieborowa, Potockich z Jabłonnej czy Czartoryskich z Gołuchowa oraz przedwojennych zbiorów niemieckich, m.in. ze Śląska, Królewca i Braniewa, formowanych z zakupów na rynku antykwarycznym pod koniec XIX i w na początku XX wieku. Na ekspozycji znajdą się także dzieła ze zbiorów Muzeum Luwru, część z nich przechowywana jest w MNW już od 1960 roku. Liczne obiekty pochodzą z polskich wykopalisk prowadzonych w czasach, gdy prawo pozwalało na pozyskanie części znalezisk odkrytych w toku prac archeologicznych.

 

Osiągnięcia polskich archeologów 

 

Największe osiągnięcia polskiej archeologii łączą się osobą prof. Kazimierza Michałowskiego (1901–1981), związanego z MNW i Uniwersytetem Warszawskim. Uczony kierował wieloma misjami archeologicznymi w Europie i Afryce. W Galerii Sztuki Starożytnej znajdą się zabytki odkryte podczas wykopalisk prowadzonych przez polskich archeologów w Edfu (1937–1938), Myrmekionie (lata 50. XX wieku), Tell al-Atrib (prace rozpoczęte w latach 50. XX wieku) i Faras (1961–1964), kierowanych przez prof. Michałowskiego. Średniowieczne zabytki nubijskiej sztuki chrześcijańskiej pochodzące z tych wykopalisk zaprezentowano w Galerii Faras sąsiadującej z Galerią Sztuki Starożytnej.

 

Wsparcie unijne

 

Galeria Sztuki Starożytnej została zamknięta dla zwiedzających w lipcu 2011 roku. Inwestycja, której efektem jest otwarcie nowej Galerii, była możliwa dzięki środkom Unii Europejskiej. Projekt „Rearanżacja stałej ekspozycji Galerii Sztuki Starożytnej Muzeum Narodowego w Warszawie” jest realizowany w ramach działania  8.1 Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury VIII Osi priorytetowej programu Infrastruktura i Środowisko 2014–2020. Wkład krajowy do projektu zapewniło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. 

 

 

p.o. kuratora: dr hab. Aleksandra Sulikowska-Bełczowska (MNW)

 

Honorowy Patronat Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu prof. Piotra Glińskiego

 

Honorowy patronat Polskiego Komitetu do spraw UNESCO

 

Obecnie Muzeum Narodowe w Warszawie pozostaje zamknięte z powodu pandemii. Galeria Sztuki Starożytnej będzie dostępna dla zwiedzających po ponownym otwarciu Muzeum. Zapraszamy na naszą stronę internetową i do mediów społecznościowych.