Autoportrety / 21 marca - 20 lipca 2025
PROGRAM WYDARZEŃ TOWARZYSZĄCYCH WYSTAWIE
Wydarzenia organizowane w ramach programu towarzyszącego wystawie "Autoportrety" współorganizowanej wraz ze Stowarzyszaniem „Przyjaciele MNW”.
Autoportret to tylko pozornie prosty temat malarski. Oprócz upamiętnienia swojego wizerunku artyści od wieków próbowali za jego pomocą przekazywać ukryte treści czy budować markę osobistą. Współczesny autoportret stawia jeszcze więcej pytań. Artyści i artystki wyrażają w nim siebie na różnorodne sposoby, na przykład pokazując swoje poszukiwania twórcze i dialog z klasycznym autoportretem czy zaangażowanie w aktualne kwestie polityczne i społeczne.
Zapraszamy na wydarzenia towarzyszące wystawie, podczas których spojrzymy na współczesną polską scenę artystyczną przez pryzmat autoportretów czołowych polskich twórców i twórczyń.
DOROŚLI i MŁODZIEŻ
OPROWADZANIA KURATORSKIE
6 lipca / niedziela / 18.15
Zapraszamy na zwiedzanie wystawy z jej kuratorami Katarzyną Szydłowską-Schiller i Tomaszem Jeziorowskim.
Tomasz Jeziorowski – historyk sztuki, kustosz, kierownik magazynu malarstwa w Zbiorach Sztuki Współczesnej MNW. Wykładowca historii sztuki na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Współorganizator wystawy o Ernie Rosenstein w Biurze Wystaw Artystycznych w Bydgoszczy. Współtwórca Galerii Sztuki XX i XXI Wieku w MNW. Kurator wystaw „Mikrohistorie” (Królikarnia, 2013) i „Widoczne – niewidoczne” (MNW, 2019). Członek Rady Fundacji Gessel dla Muzeum Narodowego w Warszawie.
Katarzyna Szydłowska-Schiller – historyczka sztuki, kustoszka w Zbiorach Sztuki Nowoczesnej MNW. Absolwentka studiów kuratorskich w Royal College of Art w Londynie oraz studium kuratorskiego na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Kuratorka wystawy „Cyrk” w Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni (2022). Z Muzeum Narodowym w Warszawie związana od 2013 roku.
zbiórka w Holu Głównym / bilety w cenie 35 zł i 25 zł dostępne w kasach i online od wtorku poprzedzającego wydarzenie / liczba miejsc ograniczona / ok. 80 min
OPROWADZANIA NIEDZIELNE
W każdą niedzielę zapraszamy na zwiedzanie wystawy z przewodniczkami z Działu Edukacji.
Terminy:
23, 30 marca / niedziela / 13.00
6, 13 i 27 kwietnia / niedziela / 13.00
4, 11, 18 i 25 maja / niedziela / 13.00
1, 8, 15, 22 i 29 czerwca / niedziela / 13.00
6 i 13 lipca / niedziela / 13.00
zbiórka w Holu Głównym / bilety w cenie 35 zł i 25 zł dostępne w kasach i online od wtorku poprzedzającego wydarzenie / liczba miejsc ograniczona / przed oprowadzaniem prosimy o pobranie zestawów słuchawkowych w Informacji / ok. 80 min
GUIDED TOUR IN ENGLISH / Oprowadzanie w języku angielskim
7th June / Saturday / 13.00
Join a tour with a guide from the Education Department.
meeting point in the Main Hall / tickets 35 zł and 25 zł available in the ticket office and online from Tuesday preceding the event / before the tour please collect a headset from the Information Desk / approx. 80 min
ЕКСКУРСІЯ УКРАЇНСЬКОЮ МОВОЮ / Oprowadzanie w języku ukraińskim
Запрошуємо на екскурсію виставкою «Автопортрети» - збірку творів 20ти сучасних художників і художниць, які виходять далеко за межі уявлення про класичний автопортрет, до якого нас привчила історія мистецтва.
Зустріч в головному холі / тривалість 80 хв. / квитки за 35 зл. (25 зл. пільговий) можна придбати в касах та онлайн, починаючи з вівторка, 6 травня 10:00.
AUTOGRAFY
Szkic do autoportretu. Sylwia Chutnik, Weronika Murek i Jacek Dehnel w rozmowie z Anną Sańczuk.
Z okazji wystawy „Autoportrety” w Muzeum Narodowym w Warszawie zaprosiliśmy troje wybitnych pisarzy, by podjęli próbę stworzenia literackiego autoportretu.
Autoportret w sztuce to fascynujące zjawisko, które balansuje między wierną podobizną a artystyczną kreacją. Nierzadko artyści traktują autoportret jako pole do eksperymentów, ukazując nie tyle fizyczne podobieństwo, co stan ducha, symbolikę lub artystyczną wizję.
Autoportret literacki, choć podobny w intencji do wizualnego, rządzi się nieco innymi prawami – trudno tu dosłownie „pokazać" siebie, słowo pisane oferuje większą swobodę interpretacji, ale też wymaga innych strategii artystycznych.
Słowo pozwala na grę z czasem, pamięcią i fikcją, ale wymaga od odbiorcy większego zaangażowania. Czym może być autoportret tworzony słowami? Czy istotnie jest bardziej elastyczny, ale też bardziej nieuchwytny niż wizualny?
Jakie strategie obrali zaproszeni do projektu ludzie pióra, podejmując próbę swojego autoportretu?
O sztuce przedstawiania siebie w literaturze mówią: Sylwia Chutnik, Weronika Murek i Jacek Dehnel.
Spotkanie prowadzi: Anna Sańczuk
Spotkanie odbywa się w ramach projektu literackiego „Autografy” towarzyszącego wystawie „Autoportrety” w Muzeum Narodowym w Warszawie, realizowanego wspólnie z centrum literackim Big Book Cafe, we współpracy z magazynem Vogue Polska.
Gmach Główny MNW, wstęp wolny
AUTOPORTRET – wydarzenie performatywne według koncepcji Katarzyny Krakowiak-Bałki
Spotkanie z autorami – Gmach Główny MNW
W przestrzeni Muzeum Narodowego w Warszawie rozegra się wydarzenie performatywne według koncepcji Katarzyny Krakowiak-Bałki. Główną osią kompozycyjną działania stanie się symetria gmachu MN budynku, placu i znajdującej się na nim fontanny. Głównym tematem jest kręgosłup jako symbol ewolucji, siły i stabilności – interpretowany poprzez różnorodne formy, od choreografii po rzeźbiarskie obiekty kostiumowe, inspirowane historycznymi turniurami i rycinami Ernesta Haeckela. Wizualnym punktem odniesienia będą zwierzęta wodne i moment ich ewolucyjnego wyjścia na ląd, a także do koncepcja kręgosłupa jako oparcia i schronienia. Rytm zharmonizowanych z akustyczną kompozycją ruchów performerów wyznaczany będzie przez oddech. Działanie skłaniać będzie to refleksji nad tożsamością i poszukiwaniem wewnętrznej symetrii w procesie ewolucji.
bilety w cenie 25 i 40 zł dostępne online i w kasach na miesiąc przed koncertem
KONCERT Libera│Wiosna│Zammenhoff
Post-punk-jazzowy koncert trio Zbigniewa Libery
Wystąpią: Zbigniew Libera (perkusja), Ewa Wiosna Libera (saksofony: alt i tenor), Marcelo Zammenhoff (bas)
Zbigniew Libera - polski artysta, autor instalacji i wideoinstalacji, fotografik i performer, twórca obiektów artystycznych. Jest uznawany za prekursora sztuki krytycznej, tzw. sztuki ciała oraz estetyki queer, którą wprowadzi pod koniec lat 80. w swoich fotograficznych autoportretach. W swoich pracach analizuje i krytykuje przyjęte konwencje, kulturę (masową), tradycyjne modele wychowania. Bada relacje między sposobem wychowywania dzieci a ogólnie przyjętym postrzeganiem cielesności, m.in. tworząc makabryczne „zabawki”. Porusza kwestie manipulowania obrazami przez popularne media. Głównym celem jego twórczości pozostaje jednak własne doświadczenie – konfrontacja z rzeczywistością
Ewa "Wiosna" Libera - magister sztuk intermedialnych na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu, perfromerka, podróżniczka. Od 2019 roku wraz ze Zbigniewem Liberą współtworzy zespół RDZEŃ 69.
Marcelo Zammenhoff - polski artysta, twórca sztuki wideo, fotografii oraz wideo-instalacji, perfomer, muzyk eksperymentalny i animator kultury. Prekursor muzyki postindustrialnej live- electronic (m.in. zespół Throbbing Wafle), często wymieniany jako prekursor polskiego rave.
Hol Główny MNW, bilety w cenie 25 i 40 zł dostępne online i w kasach na miesiąc przed koncertem
ODBICIA/REFLECTIONS – WIECZÓR DLA DOROSŁYCH
Autoportret, chociaż znany już w starożytności, to nie tylko podobizny artystów z paletą i pędzlem, do których przyzwyczaiła nas klasyczna historia sztuki. Spędź z nami wieczór w Muzeum i sprawdź, czym jest autoportret współcześnie! Gmach MNW wypełnią rozmowy, muzyka, działania twórcze i performatywne. Zapraszamy!
W programie:
Q&A – zapytaj o sztukę / 17.00–20.00
Na wystawie „Autoportrety” czekać będą Edukatorki MNW, które odpowiedzą na nurtujące Was pytania i opowiedzą niecodzienne historie związane z dziełami prezentowanymi na wystawie. Poznacie ich po przypinkach z napisem ZAPYTAJ MNIE.
Gmach Główny – wystawa czasowa / udział na podstawie biletu wstępu na wystawę czasową / można dołączyć w dowolnym momencie / nie obowiązują wcześniejsze zapisy
Koncert Pawła Janasa / 17.00–20.00
Sonoryzm to technika kompozytorska, którą cechuje poszukiwanie nowych brzmień, skupienie na barwie i nietypowych sposobach wydobywania dźwięku z tradycyjnych instrumentów. Podczas wieczoru w Holu Głównym rozlegną się dźwięki sonorystycznych improwizacji Pawła Janasa.
Paweł Janas – wszechstronny muzyk, kompozytor i aranżer. Porusza się na gruncie muzyki klasycznej, współczesnej, elektronicznej i improwizowanej. Poza niekonwencjonalnym wykorzystaniem akordeonu klasycznego coraz częściej używa instrumentów takich jak akordeon ćwierćtonowy oraz cyfrowy, głośnice akordeonu, portatyw guzikowy czy K-drone. Występował podczas najważniejszych festiwali związanych z muzyką współczesną w Polsce i za granicą. Jest pierwszym w historii akordeonistą, który wystąpił jako solista z towarzyszeniem orkiestry Filharmonii Narodowej w Warszawie. Od 2013 jest członkiem zespołu Hashtag Ensemble specjalizującego się w muzyce współczesnej i improwizowanej.
Gmach Główny – Hol Główny / udział na podstawie biletu wstępu do MNW / można dołączyć w dowolnym momencie / nie obowiązują wcześniejsze zapisy
Strefa kreatywna / 17.00–20.00
Autoportret jak odbicie w lustrze? A może symbol lub wspomnienie? Czy zastanawiasz się czasem, co sprawia, że jesteś tym, kim jesteś? Zapraszamy do eksperymentów – w przestrzeni twórczej będzie można stworzyć swój autoportret, a następnie umieścić go na odwrocie kieszonkowego lusterka. Zapewniamy wszystkie potrzebne materiały.
Gmach Główny – przestrzeń przed wystawą czasową (1. piętro) / udział na podstawie biletu wstępu do MNW / można dołączyć w dowolnym momencie / nie obowiązują wcześniejsze zapisy
Marmur w półmroku / oprowadzanie performatywne Alki Nauman / 20.15
„Rękaw znowu się pokazał, a za nim zza drzewa wychynęły duży nos, oko i jasne, nienakryte kapeluszem blond włosy. Oko spojrzało na mnie i zniknęło, ale po chwili z drugiej strony, niczym dzięcioł, wyjrzało drugie. Minęło pięć minut” – czytamy w kryminale noir Głęboki sen Raymonda Chandlera. Kto na kogo tutaj patrzy, a kto tylko obserwuje? Kto ma prawo do patrzenia, a kto jest jedynie obiektem do oglądania? Czy patrzenie jest tylko o dominacji? A co jeśli zgaśnie światło? Pozostając w poetyce powieściowej, zapraszamy na oprowadzanie performatywne Alki Nauman będące okazją do doświadczenia przestrzeni Muzeum po części w ciemności, poza reżimem wzroku, bardziej cieleśnie, afektywnie i intuicyjnie. Jaką choreografię ma zakodowany w sobie autoportret? A jaką marmurowe schody czy piaskowe ściany? I co zrobisz, jak zatańczę Ci odpowiedź?
Alicja (Alka) Nauman (ona/jej) – choreografka, tancerka, autorka tekstów. Studiowała w London Contemporary Dance School, Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UW oraz Instytucie Kultury Polskiej UW. Jest stypendystką Peer Programme w Studio Wayne McGregor w Londynie i m.st Warszawy. Jej prace były pokazywane m.in. w The Place, Komunie Warszawa, Narodowej Galerii Sztuki Zachęta oraz na queerowych festiwalach we Francji i Wielkiej Brytanii. Z Justyną Szklarczyk tworzy duet artystyczno-badawczy Lesbi Pensjonari. W 2024 roku współtworzyła spektakl „The Picnic” w choreografii Evy Recachy w Sadler’s Wells w Londynie.
Gmach Główny – Hol Główny / bilety w cenie 35 zł i 25 zł dostępne w kasach i online od wtorku poprzedzającego wydarzenie / liczba miejsc ograniczona / ok. 80 min
SPOTKANIA NA WYSTAWIE
zbiórka w Holu Głównym / bilety w cenie 35 zł i 25 zł dostępne w kasach i online od wtorku poprzedzającego wydarzenie / liczba miejsc ograniczona / ok. 80 min
Oprowadzanie autorskie / Agnieszka Tarasiuk
Autoportret obecny jest w sztuce od zawsze. Mogło by się wydawać, że skłonność do pracy nad własną podobizną jest skorelowana z wybujałym ego, ale to niejedyna interpretacja. Na pewno warto przyjrzeć się sztuce powstałej z impulsu introspekcji. Zobaczyć odwagę, z jaką twórcy i twórczynie eksponują swoje najintymniejsze odczucia, docenić wagę metafizycznego napięcia, jakie odnajdują poprzez spojrzenie w głąb siebie. Może właśnie tworząc sztuką autotematyczną, artystki i artyści najlepiej opisują nasze wspólne doświadczenie bycia w świecie.
Bilety dostępne od 25 marca.
Agnieszka Tarasiuk – absolwentka warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Kuratorka i projektantka wystaw, autorka tekstów o sztuce publikowanych w katalogach wystaw i wydawnictwach naukowych. Przez kilkanaście lat organizowała nieszablonowe przedsięwzięcia artystyczne na Podlasiu, tworząc eksperymentalną przestrzeń dla sztuki w miejscach tak odległych od centrów kultury jak popegeerowskie wsie. Była dyrektorką Domu Pracy Twórczej w Wigrach (2008–2011). W latach 2011–2021 pracowała jako kuratorka Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni Oddziału Muzeum Narodowego w Warszawie, gdzie prowadziła program wystawienniczy i performatywny łączący tradycyjne muzealnictwo z praktykami wywiedzionymi z pola współczesnych sztuk wizualnych i sztuki dźwięku. Od 2022 roku kieruje Działem Zbiorów Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.
9 maja / piątek / 18.00
Oprowadzanie autorskie / Zuzanna Janin
Zapraszamy na spotkanie z Zuzanną Janin, która prezentuje na wystawie autoportret składający się z tryptyku fotografii „Autoportret Takotsubo" oraz rzeźby kroczącej postaci „Magnolia Susan". Rzeźba bazuje na kadrze z serialu telewizyjnego „Szaleństwo Majki Skowron" z 1976, gdzie w tytułową postać wcieliła się młoda Zuzanna. Podczas spotkania odbędzie się pokaz wideo „Revolutions & Heroines", jednego epizodu z serii found-footage'owej „Majka z filmu” (powstałego na bazie serialu z 1976), a następnie oprowadzanie autorskie przy pracach artystki na ekspozycji, w czasie którego autorka opowie o powstaniu dzieła, uniwersalizacji własnej biografii i ikonografii, nawiązując do ważnych tematów swojej twórczości - pamięci, nawarstwień, traumy, siły w słabości.
Zuzanna Janin – absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Doktora habilitowana w dziedzinie sztuk pięknych. Zajmuje się rzeźbą, instalacją, performansem, tworzy fotografie, wideo i instalacje wideo. Brała udział m.in. w Biennale w Sydney, Biennale w Istambule, Biennale w Liverpoolu, Biennale w Wenecji. Jej prace były pokazywane m.in. w TOP Tokyo Museum of Photography, MAM Rio, Pompidou Metz, Hoffmann Sammlung Berlin, Staatliche Kunstmuseum Dresden, MCA Chicago, A.I.R Gallery NY, Zachęta Warszawa, Muzeum Narodowe w Krakowie (ekspozycja stała), MSN Warszawa (Kolekcja Niestała) i wiele innych. W 2018 zainicjowałą powołanie Nagrody Sztuki im. Marii Anto i Elsy von Freytag-Loringhoven. Od 2018 członkini grupy „Surwiwalki”, kobiet doświadczonych przemocą domową.
Oprowadzanie autorskie / Karol Radziszewski
Karol Radziszewski w swojej sztuce przeplata historie osobiste z historią społeczną, popkulturą, historią sztuki i queer. Od 2007 w jego pracach pojawiają się Fag Fighters – to wymyślona przez Radziszewskiego gejowska bojówka, za sprawą której artysta mierzy się ze stereotypami dotyczącymi osób homoseksualnych. Jego autoportret, w którym artysta wciela się w członka bojówki, jest dziełem wpisującym się w nurt sztuki zaangażowanej społecznie. Zapraszamy na spotkanie z artystą poświęcone jego twórczości oraz procesowi powstawania pracy prezentowanej na wystawie.
Karol Radziszewski – malarz, twórca filmów, fotografii, instalacji i projektów interdyscyplinarnych, kurator. Absolwent Wydziału Malarstwa warszawskiej ASP, gdzie obronił dyplom w pracowni prof. Jarosława Modzelewskiego (2004). Wydawca i redaktor naczelny magazynu „DIK Fagazine” (od 2005), założyciel Queer Archives Institute (2015).
23 maja /piątek / 18.00
Oprowadzanie autorskie / Jadwiga Sawicka
„Tarzałam się w grzechu” – to hasło napisane czarną farbą na płótnie w kolorze ciała jest głównym przesłaniem autoportretu Jadwigi Sawickiej. Co oznacza i w jaki sposób reprezentuje artystkę? Zapraszamy na spotkanie z Jadwigą Sawicką, poświęcone pracy prezentowanej na wystawie oraz jej twórczości. Od połowy lat dziewięćdziesiątych XX wieku artystka umieszcza w swoich obrazach pojedyncze słowa lub hasła, pokazując, że warstwa werbalna jest dla niej równie ważna co materia malarska, z której powstają dzieła.
Jadwiga Sawicka – profesor sztuk pięknych, studiowała malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (1979–1984), dyplom uzyskała w pracowni prof. Jerzego Nowosielskiego. Prowadzi Pracownię Mediów Interaktywnych na Wydział Sztuk Pięknych Uniwersytetu Rzeszowskiego. Zajmuje się malarstwem, tworzy obiekty i instalacje tekstowe m.in. w przestrzeni publicznej. Laureatka nagrody im. Jana Cybisa (2013) oraz nagrody im. Katarzyny Kobro (2015).
WARSZTATY DLA DOROSŁYCH
10 maja / sobota / 18.15
Ecce Homo / warsztaty rzeźbiarskie z Pawłem Althamerem
Zapraszamy na wyjątkowe warsztaty rzeźbiarskie prowadzone przez Pawła Althamera. Podczas spotkania uczestnicy będą tworzyć rzeźby na podstawie żywego modela. Rzeźbiąc portret drugiej osoby, nie tylko odtwarzamy jej kształty i wyraz, ale też – często nieświadomie – ujawniamy coś o sobie. W spojrzeniu na drugiego człowieka odbija się nasze własne doświadczenie, emocje i sposób postrzegania świata. W ten sposób każdy portret staje się jednocześnie autoportretem – subtelnym śladem naszego wnętrza. Warsztaty będą okazją do pogłębionej obserwacji, twórczego dialogu oraz odkrywania siebie poprzez sztukę.
Przed rozpoczęciem warsztatów zachęcamy uczestników do odwiedzania wystawy „Autoportrety” oraz galerii stałych i przyjrzenia się dawnym i współczesnym portretom oraz autoportretom.
Paweł Althamer – rzeźbiarz, performer, twórca instalacji i filmów wideo. Zajmuje się rzeźbą figuralną, prowadzi akcje społeczne. Studiował na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (1988–1993), dyplom uzyskał w pracowni prof. Grzegorza Kowalskiego. Jest laureatem Nagrody im. Vincenta van Gogha (2004), Nagrody Specjalnej „Polityki” dla Kreatora Kultury (2010), nagrody KAIROS Prize (2013) i Lovis-Corinth-Preis (2022).
Gmach Główny – Hol Główny / bilety w cenie 60 zł dostępne w kasach i online od 6 maja / warsztaty dla osób 18+ / liczba miejsc ograniczona / ok. 4 godziny
WARSZTATY DLA MŁODZIEŻY 14+
31 maja / sobota / 15.00
Syrenka. Wszystkim gatunkom, które unicestwiliśmy / warsztaty z Joanną Rajkowską
Autoportret Joanny Rajkowskiej to hybryda złożona z ciała kobiety i ptaka na wzór piętnastowiecznej warszawskiej Syrenki, znanej z dawnych pieczęci. Kształt jej nóg został zaczerpnięty od mamutaka w hołdzie dla gatunku wielkich ptaków wymarłych pomiędzy X a XVI wiekiem. Obecnie, według Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody, liczba całkowicie wymarłych zwierząt wynosi prawie 900 gatunków. Zapraszamy na warsztaty kolażu, które poprowadzi Joanna Rajkowska. Podczas warsztatów zagłębimy się w opowieści o niezwykłych stworach – zarówno tych, które kiedyś żyły na Ziemi, jak i tych mitycznych i baśniowych, od wieków rozbudzających wyobraźnię ludzi.
Joanna Rajkowska – autorka projektów publicznych, obiektów, filmów, instalacji i interwencji artystycznych. Studiowała malarstwo ścienne w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w pracowni prof. Jerzego Nowosielskiego oraz historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Laureatka Paszportu „Polityki” w kategorii sztuki wizualne (2007), nagrody głównej Fundacji Kultury Polskiej za całokształt twórczości (2010), Nagrody Sztuki im. Marii Anto i Elsy von Freytag-Loringhoven (2022) oraz nagrody Miasta Stołecznego Warszawy (2023).
Gmach Główny – Hol Główny / bilety w cenie 40 zł dostępne w kasach i online od 27 maja / liczba miejsc ograniczona / 120 min
WYKŁADY CZWARTKOWE
27 marca, 3 kwietnia, 22 maja / czwartek / 18.00
Gmach Główny – Kino MUZ / wydarzenia transmitowane na Facebooku na profilu MNW / bezpłatne wejściówki dostępne w kasach i online od wtorku poprzedzającego wydarzenie / liczba miejsc ograniczona / ok. 75 min
Autoportret i samowiedza / prof. Robert Piłat
Wykład będzie zarysem dziejów autoportretu w malarstwie europejskim w powiązaniu z filozoficznym problemem samowiedzy. Autoportrety należą często do najwybitniejszych prac danego malarza – artysta osiąga ważny efekt artystyczny, ale także przyczynia się do poszerzenia samowiedzy widza. Oprócz funkcji uobecnienia, autoportret mierzy się również z przedstawieniem kontekstu, który zaimkowi „ja” nadaje pełny sens: światowy, duchowy, artystyczny. Kontekst ten bywa zrytualizowany, skupiony na statusie społecznym czy innych atrybutach zewnętrznych, ale bywa też zaskakujący, wręcz niepokojąco paradoksalny. Podczas wykładu omówione zostaną przykłady dzieł świadczące o tym, że trudności filozoficzne związane z samowiedzą są intensywnie obecne w sztuce współczesnej.
Wejściówki dostępne od 25 marca.
prof. dr hab. Robert Piłat – filozof, który był związany z Instytutem Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk (1988–2011) oraz z Wydziałem Filozofii Chrześcijańskiej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego (2011–2014). Autor wielu książek, m.in. Aporie samowiedzy. Propagator dociekań filozoficznych dla dzieci i autor podręczników gimnazjalnych Edukacja filozoficzna 1–3. Współorganizator studium nauczycielskiego przy IFiS PAN w zakresie zastosowania filozofii w edukacji. Współtworzył cykle audycji poświęconych filozofii, literaturze i muzyce w Programie 2 Polskiego Radia, a w latach 2018–2019 serię telewizyjną Dziennik Filozofia w TVP Kultura. Publikuje eseje na portalu Culture.pl. W zakresie filozofii teoretycznej zajmuje się teorią pojęć, podstawami samowiedzy i filozoficznymi aspektami teorii decyzji.
Historia autoportretu a sztuka nowoczesna / Tomasz Jeziorowski
Wykład poświęcony będzie autoportretom powstałym od XVIII wieku po czasy współczesne. W jaki sposób na przestrzeni stuleci autoportret zmieniał się jako forma wyrazu zagadnień estetycznych? Czy odzwierciedlał rolę artystek i artystów w społeczeństwie? Przyjrzymy się także relacjom między procesem psychologicznej autoanalizy artystów a przejawem ich uczestnictwa w wydarzeniach politycznych i społecznych, które dotyczą wszystkich obywateli. Punktem wyjścia do opowieści będą dzieła sztuki polskiej z kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie oraz wybrane obiekty z wystawy.
Wejściówki dostępne od 1 kwietnia.
Tomasz Jeziorowski – historyk sztuki, kustosz, kierownik magazynu malarstwa w Zbiorach Sztuki Współczesnej MNW. Wykładowca historii sztuki na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Współorganizator wystawy o Ernie Rosenstein w Biurze Wystaw Artystycznych w Bydgoszczy. Współtwórca Galerii Sztuki XX i XXI Wieku w MNW. Kurator wystaw „Mikrohistorie” (Królikarnia, 2013) i „Widoczne – niewidoczne” (MNW, 2019). Członek Rady Fundacji Gessel dla Muzeum Narodowego w Warszawie.
22 maja / czwartek / 18.00
Potęga wizerunków / dr Grażyna Bastek
Autoportrety pełniły wiele funkcji i zazwyczaj nie służyły jedynie upamiętnieniu rysów artystów lub robiły to niejako przy okazji. Tak było w przypadku wielu autoportretów Rembrandta i własnych wizerunków Vincenta van Gogha. Obaj wykorzystywali swoją twarz do studiów różnorodnych form ekspresji lub poszukiwań efektów artystycznych. Autoportrety stanowiły też formę reklamy pracowni, umiejętności malarza i oferty warsztatu. Popisem Parmigianina był autoportret, który naśladował jego odbicie w wypukłym lustrze podarowanym papieżowi z nadzieją na zamówienia. Intrygujące jest również połączenie wizerunków własnych Albrechta Dürera i Caravaggia, wyznacza bowiem dwie skrajności w sztuce autoportretu. Jeden aspiruje na wzór Chrystusa do roli kreatora i zbawcy sztuki, drugi poprzez swoje dzieło prosi o przebaczenie. To ich dzieli, łączy natomiast wiara w sprawczość sztuki i potęgę wizerunku, które w intencji obu malarzy miałyby wpływać na sądy odbiorców, a nawet losy autorów.
Wejściówki dostępne od 20 maja.
dr Grażyna Bastek – historyczka sztuki i publicystka. Pracuje w Muzeum Narodowym w Warszawie, jest również wykładowczynią Instytutu Historii Sztuki i Podyplomowych Studiów Muzealniczych UW oraz Akademii Teatralnej w Warszawie. Autorka książek: Warsztaty weneckie w drugiej połowie XV i w XVI wieku. Bellini, Giorgione, Tycjan, Tintoretto (2010); Rozmowy obrazów, t. 1–2 (2020) oraz Ilustrownik. Przewodnik po sztuce malarskiej (2024). Zajmuje się popularyzacją historii sztuki, prowadzi stronę Galeria Osobliwości i podcast „Po co sztuka?".
ROZMOWA PANELOWA
29 maja / czwartek / 18.15
Autoportret – narzędzie samopoznania czy manipulacji?
Co autoportret mówi o artyście, a co o nas jako odbiorcach? Czyją tożsamość ujawnia, a może – kształtuje? W sztuce autoportretu granice nie są jasno określone – to jednocześnie zwierciadło i zagadka, zapis tożsamości i jej interpretacja, prawdziwe „ja” i to, kim chcemy być. Zapraszamy na rozmowę poświęconą mechanizmom psychologicznym stojącym za sztuką autoportretu – od postrzegania siebie, po nieświadome treści ukryte w obrazie. Będziemy też zastanawiać się, jakie są granice miedzy kreacją a autentycznością i jak współczesna kultura selfie i media cyfrowe wpływają na postrzeganie siebie i na naszą psychikę.
Wydarzenie realizowane we współpracy z Uniwersytetem SWPS.
Gmach Główny – Hol Główny / bezpłatne wejściówki dostępne w kasie oraz online od wtorku poprzedzającego wydarzenie / liczba miejsc ograniczona / ok. 80 min
Rozmawiać będą:
prof. Igor Borkowski – medioznawca, językoznawca. Dziekan Wydziału Prawa i Komunikacji Społecznej we Wrocławiu Uniwersytetu SWPS. Naukowo zajmuje się badaniami nad praktyką dziennikarstwa (ze szczególnym uwzględnieniem polskiego reportażu prasowego), zjawiskami propagandy politycznej w jej językowym ukształtowaniu, rzecznictwem prasowym, antropologią komunikacji grup zamkniętych oraz tanatologią. Autor publikacji dotyczących zjawisk medialnych i komunikacji. Na Uniwersytecie SWPS prowadzi zajęcia z obszaru warsztatu dziennikarskiego, publicystyki, creative writing, warsztatu copywritera.
Agnieszka Brzeżańska – studiowała na ASP w Gdańsku i Warszawie w Pracowni Malarstwa prof. Stefana Gierowskiego oraz na Tokyo National University of Fine Art and Music w ramach Stypendium Rządu Japońskiego. Jej twórczość obejmuje malarstwo, rysunek, fotografię, film, ceramikę i inne media. Brzeżańska sięga przy tym po różne rejestry wiedzy, od fizyki i filozofii po marginalizowane przez nowoczesną naukę systemy poznania, takie jak alchemia, parapsychologia, ezoteryka, wiedza tubylcza czy tradycje matriarchalne.
prof. Tomasz Grzyb – psycholog społeczny, dziekan Wydziału Psychologii we Wrocławiu Uniwersytetu SWPS. W swojej pracy naukowej zajmuje się przede wszystkich różnymi formami wpływu społecznego ze szczególnym uwzględnieniem posłuszeństwa (i nieposłuszeństwa). Redaktor naczelny „Polish Psychological Bulletin”, prezes Polskiego Stowarzyszenia Psychologii Społecznej. Autor i współautor książek oraz artykułów w prestiżowych czasopismach naukowych. Prowadzi zajęcia – m.in. w Polsce, Niemczech, Grecji, Wielkiej Brytanii – kształcące studentów i studentki oraz praktyków i praktyczki w obszarze wpływu społecznego.
Katarzyna Szydłowska-Schiller – historyczka sztuki, kustoszka w Zbiorach Sztuki Nowoczesnej MNW. Absolwentka studiów kuratorskich w Royal College of Art w Londynie oraz studium kuratorskiego na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Kuratorka wystawy „Cyrk” w Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni (2022).
Moderacja rozmowy:
Orina Krajewska – aktorka, współzałożycielka Fundacji Małgosi Braunek Bądź. Ukończyła aktorstwo w London International School of Performing Arts (LISPA). Jest felietonistką i autorką książek „Holistyczne ścieżki zdrowia. Bądź”, „Siła umysłu, siła emocji. Duchowe ścieżki zdrowia” oraz twórczynią podcastu „Osobiste rozmowy holistyczne”. Propagatorka holistycznego stylu życia oraz integralnego podejścia do zdrowia i rozwoju osobistego.
DZIECI, RODZINY
RODZINNE NIEDZIELE
6 kwietnia i 11 maja / niedziela / 10.15 i 12.15
Gmach Główny – Hol Główny / bilety dla dziecka 25 zł (każde kolejne 10 zł), bilety dla opiekuna 25 zł; dostępne w kasie MNW i online od wtorku poprzedzającego spotkanie / liczba miejsc ograniczona / ok. 80 min
6 kwietnia
Jak stworzyć autoportret? / Julia Ruszkowska
Autoportret to nie lada wyzwanie, z którym zmierzymy się podczas zajęć. Dowiemy się co sprawia, że portret jest autoportretem i zastanowimy się, jak można opowiedzieć o sobie przez dzieło sztuki. Sprawdzimy też jakie sposoby mają na to współcześni artyści i artystki, i stworzymy własne autoportrety.
Bilety dostępne od 1 kwietnia.
Julia Ruszkowska – absolwentka kieleckiego ,,Plastyka” i Uniwersytetu Warszawskiego, historyczka sztuki. Pracuje jako edukatorka w Muzeum Narodowym w Warszawie. Przyszłość wiąże z pedagogiką i sztuką, prowadzi warsztaty plastyczne oraz lekcje muzealne dla dzieci i młodzieży.
Selfie inaczej – twórczy autoportret / Lena Lewandowska
Czy selfie to tylko zdjęcie naszej twarzy? A co, jeśli moglibyśmy pokazać siebie w zupełnie inny sposób? Oglądając wystawę, zobaczymy, jak współcześni artyści i artystki ukrywają się, przedstawiając się nam w nieoczywisty sposób. Autoportret może być ukryty w kształtach, przedmiotach, a nawet dźwiękach. Podczas warsztatów będziemy eksperymentować i stworzymy wyjątkowe prace, nasze osobiste „selfie” bez aparatu!
Bilety dostępne od 6 maja.
Lena Lewandowska – edukatorka od 2023 związana z Muzeum Narodowym w Warszawie i Muzeum Łazienek Królewskich. Obecnie studentka historii sztuki na Uniwersytecie Warszawskim, w latach 2019–2023 studiowała na Wydziale Malarstwa społecznej Akademii Sztuk Pięknych. Interesuje się sztuką Niderlandów oraz średniowieczną kartografią.
MAMA, TATA W MUZEUM
9 i 23 maja / piątek / 11.00
Autoportret dawniej i dziś / Magdalena Kucza-Kuczyńska
Autoportret stanowi nie tylko formę przedstawienia wizerunku artysty, lecz także głębszą refleksję nad jego tożsamością, emocjami i miejscem w świecie. Współczesny autoportret często przekraczając granice tradycyjnego malarstwa, korzysta z różnych mediów, takich jak fotografia, wideo, performance czy sztuka cyfrowa. Artysta nie zawsze dąży do ukazania swojej fizycznej podobizny – często istotniejsze stają się emocje, idee czy komentarze społeczne. W tym duchu spojrzymy na wystawę „Autoportrety” i skonfrontujemy sztukę współczesną z nowożytną.
Magdalena Kucza-Kuczyńska – historyczka sztuki, edukatorka MNW, wykładowczyni na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych i w Wyższej Szkole Artystycznej, autorka tekstów z zakresu antropologii sztuki i arteterapii.
Gmach Główny – Hol Główny / bilety w cenie 35 i 25 zł dostępne w kasie MNW i online od wtorku poprzedzającego spotkanie / liczba miejsc ograniczona / ok. 80 min
SZKOŁY I KADRA PEDAGOGICZNA
WARSZTATY DLA NAUCZYCIELEK I NAUCZYCIELI
29 marca / sobota / 11.00
Autoportret – historia i współczesność / Magdalena Kucza-Kuczyńska
Najstarsze autoportrety powstawały już w starożytności, a popularność zyskały w średniowieczu i renesansie. Tworzyli je m.in. wybitni twórcy tacy jak Albrecht Dürer, Rafael Santi czy Rembrandt van Rijn. I dawniej, i dziś autoportrety pełniły różnorodne funkcje i przyjmowały rozmaite formy. Podczas warsztatów przyjrzymy się dawnym i współczesnym autoportretom, w których dzięki nawiązaniom do klasycznego autoportretu, artyści i artystki często podejmują dialog z tym gatunkiem, a także wykorzystują go do podejmowania ważnych kwestii społecznych.
udział bezpłatny / 120 minut / Gmach Główny MNW / spotkanie w Holu Głównym / liczba miejsc ograniczona / wejściówki dostępne w kasie i online od wtorku poprzedzającego wydarzenie, od godziny 10.00
ZAJĘCIA NA ZAMÓWIENIE
LEKCJE MUZEALNE
Co to jest autoportret? / przedszkola i klasy 1–3 szkoły podstawowej
Czym różni się autoportret od portretu? Jak poprzez sztukę można opowiedzieć o sobie – nie tylko za pomocą rysunku twarzy, ale także kolorów, emocji i symboli, a nawet dźwięków? Tego wszystkiego dowiemy się, oglądając prace współczesnych artystów i artystek na wystawie „Autoportrety” oraz porównamy je z dziełami dawnych mistrzów. A na zakończenie każdy stworzy własny wizerunek!
Ja, czyli kto? / klasy 4–8 szkoły podstawowej
Kim jestem? Jak mogę przedstawić siebie w sztuce? Podczas lekcji przyjrzymy się autoportretom dawnych i współczesnych artystów i artystek, aby odkryć, jak różnorodne mogą być sposoby ukazywania własnej tożsamości. Dowiemy się, dlaczego autoportret to nie tylko odwzorowanie wyglądu – to także opowieść o uczuciach, marzeniach i o tym, co nas definiuje.
Autoportret a sztuka zaangażowana społecznie / szkoły ponadpodstawowe
Autoportret od zawsze był narzędziem budowania wizerunku – artysta ujawnia w nim o sobie tylko to, co chce pokazać. Współcześnie może mieć dowolną formę – na wystawie zobaczymy rzeźby, instalacje, fotografie, a nawet kompozycję dźwiękową. Również treść autoportretu coraz częściej wychodzi poza ramy tradycyjnego wizerunku. Dla wielu artystów i artystek stał się narzędziem mówienia o sobie w kontekście zaangażowania w kwestie społeczne, np. poruszając tematy kryzysu klimatycznego czy praw mniejszości.
OPROWADZANIA
Zapraszamy grupy i gości indywidualnych do zwiedzania wystawy z przewodniczkami MNW. Terminy i godziny oprowadzań dostosowujemy do potrzeb zamawiających.
Rezerwacja lekcji muzealnych i oprowadzań odbywa się od poniedziałku do piątku w godz. 8.30–16.00 pod nr tel. 22 621 10 31 wew. 246 lub 227.
AUDIOPRZEWODNIKI I DRUKI EDUKACYJNE
Podczas zwiedzania wystawy zachęcamy do korzystania z audioprzewodników w języku polskim i angielskim.
Nagrania są dostępne bezpłatnie na stronie www.mnw.art.pl/multimedia.
Przed wejściem na wystawę można także pobrać druk edukacyjny do aktywnego zwiedzania wystawy.
Koordynacja programu wydarzeń: ,