Futuryzm
Z fr. futurisme, z łac. futurus: przyszły – ruch artystyczny powstały w 1909 r. w kręgu włoskich pisarzy, objął również inne dziedziny sztuki (plastyka, muzyka). Silnie oddziaływał też na nową sztukę we Francji, Niemczech i Rosji. Przywódcami i teoretykami ruchu byli: poeta Tommaso Marinetti i malarz Umberto Boccioni, uczestniczyli w nim ponadto malarze: Carlo Carrà, Luigi Russolo, Gino Severini i wielu innych. Pierwszym oficjalnym wystąpieniem futurystów był głośny Manifest Futuryzmu ogłoszony przez Marinettiego w paryskiej gazecie Le Figaro w 1909 r. Pierwsza wystawa futurystów odbyła się w lutym w 1912 r. w Paryżu w Galerie Bernheim. W latach następnych odbyły się wystawy futurystów w największych stolicach europejskich. Podstawą ich programu był kult przyszłości, dynamizmu, szybkości, techniki, maszyny, gloryfikacja siły, rewolucyjności. Estetyka futurystów dążyła do wyrażenia w obrazie ruchu, ekspansji i szybkości oraz do zburzenia wszelkich dotychczasowych tradycji. Manifest malarstwa futurystycznego ogłaszał „najgłębszą pogardę dla wszystkich form naśladownictwa” zarówno wobec natury jak innej sztuki. W Polsce futuryzm miał istotny wpływ na ukształtowanie się formizmu.
Żródło: Słownik terminologiczny sztuk pięknych, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2003.
ENCYKLOPEDIA SZTUKI W POLSKIM JĘZYKU MIGOWYM
to projekt skierowany do osób niesłyszących, posługujących się PJM. Powstaje w oparciu o Leksykon Grupy Artystów Głuchych w ścisłej współpracy z GAG.
Naszym celem jest tworzenie bazy wiedzy na temat sztuki w Polskim Języku Migowym tak, aby niesłyszący mieli łatwy dostęp do zagadnień, które mogą być dla niech trudne i zawiłe w języku polskim (definicje słownikowe, specjalistyczna terminologia). Projekt daje szansę niesłyszącym osobom (młodzieży, ale też dorosłym) na zdobycie wiedzy i podniesienie kompetencji kulturowych. Wypełnia poważną lukę w materiałach edukacyjnych w PJM.
Powstają zwięzłe definicje podstawowych pojęć dotyczących sztuki tłumaczone na PJM.
Na liście dotychczas nagranych krótkich filmów-definicji (prawie 150!) znalazły się między innymi tak podstawowe pojęcia jak: kompozycja, fotografia, negatyw, faktura, ceramika, grafika, kolaż, rzeźba i inne. Ale też nieco bardziej skomplikowane jak np.: art.-brut, po-sztuka, hipperrealizm, unizm, neoplastycyzm, czy podstawowe kierunki, tendencje i zjawiska w sztuce: gotyk, renesans, barok, rokoko, secesja, historyzm, kubizm, konstruktywizm. Jak i sylwetki twórców: Katarzyny Kobro i Władysława Strzemińskiego.
Encyklopedia została zainicjowana przez Zachętę – Narodową Galerię Sztuki w 2014 roku, w ścisłej współpracy z GAG. Powstało wówczas ponad 40 haseł, sfinansowanych w całości przez Zachętę. W 2016 roku nagrane zostały kolejne we współpracy z GAG, Zachętą – Narodową Galerią Sztuki, Muzeum Narodowym w Warszawie i Muzeum Sztuki w Łodzi z dotacji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, z programu Kultura Dostępna. Realizatorem była inicjatorka encyklopedii Paulina Celińska. W 2016 roku pracy nad encyklopedią towarzyszyły warsztaty prowadzone przez osobę głuchą – Daniela Kotowskiego. W 2017 roku, dzięki dotacji MKiDN, projekt był kontynuowany przez Fundację Kultury bez Barier z udziałem Muzeum Narodowego w Warszawie, Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki oraz Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK, Muzeum Śląskiego w Katowicach oraz Artinfo.pl, pod patronatem Świata Ciszy. Warsztaty poprowadzili: Daniel Kotowski i Marek Lasecki w Warszawie, Kinga Hołda i Michał Justycki w Katowicach, Monika Kozub w Krakowie.
Realizatorem projektu Encyklopedia Sztuki w Polskim Języku Migowym (PJM) Warsztaty edukacyjne i tworzenie haseł 2 w 2017 roku była Fundacja Kultury bez Barier.
Projekt dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w ramach programu Kultura Dostępna.
Patronat medialny: Świat Ciszy, Artinfo.pl
Partnerzy projektu: Grupa Artystów Głuchych GAG, Muzeum Narodowe w Warszawie, Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki, Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK, Muzeum Śląskie w Katowicach, Artinfo.pl