Ornament
Z łac. ornamentum ozdoba – motyw lub zespół drobnych motywów zdobniczych stosowanych w architekturze i innych sztukach plastycznych. Może występować w formie pasów (o układzie ciągłym lub rytmicznym), wypełniać określone pola (symetrycznie lub asymetrycznie) albo pokrywać jednolicie całą powierzchnię przedmiotu. Ornament jest często stosowany jako element podziału, ram dla kompozycji czy też dla podkreślenia kształtu przedmiotu. Podstawową cechą ornamentu jest zasada polegająca na odrzuceniu czynnika ilustracyjnego i operowaniu czystą formą. Rozróżnia się przede wszystkim ornament geometryczny, roślinny i zwierzęcy. Motywami ornamentu są też często postacie ludzkie, fragmenty architektoniczne, pismo, znaki symboliczne lub magiczne, czasem konkretne przedmioty. Niezwykle bogata ornamentyka wykształciła się w sztuce islamu (maureska, arabeska). Znajomość ornamentu jest pomocna w odróżnieniu stylów artystycznych oraz przy datowaniu zabytków. W sztuce nowoczesnej ornament stracił swoje dominujące znaczenie, stał się tylko dodatkiem dekoracyjnym w sztukach architektonicznych i plastycznych.
Żródło: Słownik terminologiczny sztuk pięknych, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2003.
ENCYKLOPEDIA SZTUKI W POLSKIM JĘZYKU MIGOWYM
to projekt skierowany do osób niesłyszących, posługujących się PJM. Powstaje w oparciu o Leksykon Grupy Artystów Głuchych w ścisłej współpracy z GAG.
Naszym celem jest tworzenie bazy wiedzy na temat sztuki w Polskim Języku Migowym tak, aby niesłyszący mieli łatwy dostęp do zagadnień, które mogą być dla niech trudne i zawiłe w języku polskim (definicje słownikowe, specjalistyczna terminologia). Projekt daje szansę niesłyszącym osobom (młodzieży, ale też dorosłym) na zdobycie wiedzy i podniesienie kompetencji kulturowych. Wypełnia poważną lukę w materiałach edukacyjnych w PJM.
Powstają zwięzłe definicje podstawowych pojęć dotyczących sztuki tłumaczone na PJM.
Na liście dotychczas nagranych krótkich filmów-definicji (prawie 150!) znalazły się między innymi tak podstawowe pojęcia jak: kompozycja, fotografia, negatyw, faktura, ceramika, grafika, kolaż, rzeźba i inne. Ale też nieco bardziej skomplikowane jak np.: art.-brut, po-sztuka, hipperrealizm, unizm, neoplastycyzm, czy podstawowe kierunki, tendencje i zjawiska w sztuce: gotyk, renesans, barok, rokoko, secesja, historyzm, kubizm, konstruktywizm. Jak i sylwetki twórców: Katarzyny Kobro i Władysława Strzemińskiego.
Encyklopedia została zainicjowana przez Zachętę – Narodową Galerię Sztuki w 2014 roku, w ścisłej współpracy z GAG. Powstało wówczas ponad 40 haseł, sfinansowanych w całości przez Zachętę. W 2016 roku nagrane zostały kolejne we współpracy z GAG, Zachętą – Narodową Galerią Sztuki, Muzeum Narodowym w Warszawie i Muzeum Sztuki w Łodzi z dotacji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, z programu Kultura Dostępna. Realizatorem była inicjatorka encyklopedii Paulina Celińska. W 2016 roku pracy nad encyklopedią towarzyszyły warsztaty prowadzone przez osobę głuchą – Daniela Kotowskiego. W 2017 roku, dzięki dotacji MKiDN, projekt był kontynuowany przez Fundację Kultury bez Barier z udziałem Muzeum Narodowego w Warszawie, Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki oraz Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK, Muzeum Śląskiego w Katowicach oraz Artinfo.pl, pod patronatem Świata Ciszy. Warsztaty poprowadzili: Daniel Kotowski i Marek Lasecki w Warszawie, Kinga Hołda i Michał Justycki w Katowicach, Monika Kozub w Krakowie.
Realizatorem projektu Encyklopedia Sztuki w Polskim Języku Migowym (PJM) Warsztaty edukacyjne i tworzenie haseł 2 w 2017 roku była Fundacja Kultury bez Barier.
Projekt dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w ramach programu Kultura Dostępna.
Patronat medialny: Świat Ciszy, Artinfo.pl
Partnerzy projektu: Grupa Artystów Głuchych GAG, Muzeum Narodowe w Warszawie, Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki, Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK, Muzeum Śląskie w Katowicach, Artinfo.pl