Miejska rewolta. Awangarda w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie
27 października 2017 – 21 stycznia 2018
Wystawa prezentuje wybór najcenniejszych prac na papierze – rysunków, grafik, fotogramów i fotomontaży – wykonanych przez artystów współtworzących środowiska awangardowe II Rzeczypospolitej. Ekspozycję uzupełnia zespół czasopism oraz książek zaprojektowanych przez wybitnych reprezentantów nowoczesnej typografii. Prezentacje tego rodzaju organizowane są niezmiernie rzadko, co wynika z licznych obostrzeń konserwatorskich związanych z wrażliwością podłoża na działanie światła. O wyjątkowości wydarzenia stanowi także włączenie do pokazu prac nigdy wcześniej niewystawianych.
Wraz z odzyskaniem przez Polskę niepodległości w 1918 roku, w atmosferze powszechnego fermentu, gorączkowego entuzjazmu, a także niepewności jutra, artyści awangardy pragnęli tworzyć nową sztukę dla nowego człowieka. Życie artystyczne młodego państwa skupiało się w ważnych ośrodkach – w Warszawie, Krakowie, Lwowie, Poznaniu i Łodzi. Wystawa prezentuje awangardowe środowiska tych miast, przypominając twórczość wybitnych postaci: Leona Chwistka, Tytusa Czyżewskiego, Andrzeja Pronaszki, Stanisława Ignacego Witkiewicza (Witkacego), Henryka Stażewskiego, Władysława Strzemińskiego, Marka Włodarskiego. Kreśli mapę relacji, jakie nawiązywali między sobą artyści, a także śledzi narastanie i rozwój awangardowych idei od ekspresjonizmu i formizmu, przez konstruktywizm aż po surrealizm.
Chociaż zwykło się wiązać formizm z Krakowem, konstruktywizm z Warszawą, a surrealizm ze Lwowem, dokładniejsza analiza biografii artystów oraz zmiennych kolei ich praktyki twórczej komplikuje ten obraz. Wpływy ekspresjonizmu pojawiły się w środowisku poznańskich artystów skupionych wokół czasopisma „Zdrój”, ale także w Krakowie, w swoistej wersji formizmu, łączącego elementy ekspresjonizmu, kubizmu i futuryzmu. Z formizmem można łączyć wczesne prace Wacława Wąsowicza (Warszawa) czy Ludwika Tyrowicza (Lwów), a z konstruktywizmem – projekty Aleksandra Krzywobłockiego, związanego z lwowskim Zrzeszeniem Artystów Plastyków Artes. Awangardowe nurty w Polsce nakładały się na siebie, wzajemnie podważały, formowały zawikłany splot. Przez ten labirynt wpływów i zależności prowadzić widzów będą same dzieła, najlepiej świadczące o skomplikowanych dziejach sztuki awangardowej.
Kuratorki wystawy: Ewa Skolimowska, Anna Turowicz
Zapraszamy do zapoznania się z katalogiem oraz programem wydarzeń towarzyszących wystawie.
-----
Wydarzenie odbywa się w ramach Obchodów Roku Awangardy w Polsce pod Honorowym Patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Andrzeja Dudy oraz pod auspicjami Polskiego Komitetu ds. UNESCO
Więcej informacji: www.rokawangardy.pl