KONFERENCJA / Revisiting Heritage
7-8 czerwca 2018
Muzeum Narodowe w Warszawie, Kino MUZ
Rejestracja:
do 5 czerwca na adres conference[malpa]fundacjarton.pl
Program konferencji
Ogromne zainteresowanie sztuką neoawangardową, zwłaszcza tą z byłych socjalistycznych państw Europy, którą obserwujemy w ciągu ostatniej dekady stawia przed historykami sztuki i badaczami pracującymi w tej dziedzinie nowe wyzwania i pytania o metodologię, interpretację i reinterpretację dominujących narracji oraz „oficjalnej historii sztuki”. Kwestia ta staje się jeszcze bardziej paląca w odniesieniu do tzw. sztuki nowych mediów.
Jakie podejście zastosować wobec przepastnego zbioru materiałów odnalezionych w oficjalnych (państwowych) archiwach oraz w prywatnych archiwach artystów i kolekcjonerów? Przykładową kwestią jest to, czy na poziomie interpretacyjnym mamy do czynienia ze wspólnym źródłem praktyk neoawangardowych w całej Europie, które zostało pominięte w dominujących kanonach skoncentrowanych na Zachodzie, czy też badacze powinni skupiać się na odrębnościach biorąc pod uwagę różnorodne okoliczności geopolityczne i społeczne?
Tego rodzaju pytania pojawiały się często w trakcie badań prowadzonych w ramach projektu FORGOTTEN HERITAGE. Inicjatywa zrzeszająca badaczy z Polski, Estonii, Belgii i Chorwacji dotyczyła praktyk neoawangardowych w krajach na obrzeżach Unii Europejskiej w celu (ponownego) odkrywania, (re)interpretowania i promocji sztuki, która została w dużej mierze pominięta w oficjalnej, międzynarodowej historii sztuki awangardowej. W oparciu o narzędzia cyfrowej humanistyki projekt obejmuje także stworzenie platformy internetowej – repozytorium zawierające dużą ilość danych i tekstów na temat poszczególnych artystów i dzieł oraz ukazujące powiązania między artystami i instytucjami w całej Europie.
W ramach projektu organizowana jest także międzynarodowa konferencja REVISITING ARCHIVE, która ma na celu przyjrzenie się sposobom odkrywania i pokazywania przeszłości sztuki, a także powodów tego rodzaju działań.
Sytuacja polityczna i społeczna przed i po upadku Żelaznej Kurtyny ukształtowała mapę sztuki, która obfituje w białe plamy. Dominująca narracja szczelnego podziału między Wschodem i Zachodem zniechęcała do badań dotyczących powiązań i podobieństw pomiędzy praktykami artystycznymi oraz wzajemnych wpływów począwszy od lat 60. Odwołując się do nieciągłości i nieszczelności Żelaznej Kurtyny, organizatorzy konferencji zapraszają badaczy zajmujących się rozmaitymi działaniami i wymianą realizowaną pomiędzy artystami ze Wschodu i Zachodu.
Bariera ta oddziaływała w różny sposób w różnych okresach powojennej historii Europy. Nie była także oczywiście jedyną linią podziału generującą wykluczenia, bowiem podobne istnieją w każdym środowisku i wynikają zarówno z czynników ogólnych, jak i osobistych. Zwrot w polityce na początku lat 90. tylko do pewnego stopnia zniósł podział na Wschód i Zachód, a w wielu sytuacjach zdawał się przyczyniać do dalszej utraty łączności z przeszłością. Pokazał jednocześnie, że tak zwane „marginesy sztuki” były niezwykle płodne. Patrząc z dzisiejszej perspektywy, przestrzeń „poza” głównym nurtem okazuje się znacznie szersza niż wydawała nam się dotąd, kiedy widzieliśmy ją z czasowej i geograficznej perspektywy Zimnej Wojny, która spłaszczyła i uprościła obraz świata. W tym przypadku, „utrata” to nie tylko figura retoryczna. Odnosząc się do tej sytuacji, zdajemy sobie obecnie sprawę z tego, jak wiele dzieł artystów kształtujących scenę artystyczną w latach 60., 70., i 80. nie weszło do obiegu muzealnego wskutek zaniedbań (na skalę globalną i lokalną), pozostając w pracowniach lub mieszkaniach artystów, gdzie badacze – nie wspominając o widzach – mają do nich utrudniony dostęp lub są od nich odcięci.
Właściwa współczesności wielość narracji, którą obecnie obserwujemy sprzyja podważaniu (autentycznie lub pozornie) ugruntowanych wizji przeszłości i skłania do postawienia kilku pytań: Z jakich pobudek badamy przeszłość? Czy nasze badania oznaczają, że wciąż odnosimy się do pewnego kanonu, który staramy się zweryfikować? Jeśli tak, co to za kanon i komu jest potrzebny? W jaki sposób szukamy? W jaki sposób znajdujemy? Czy artyści mogą wywierać realny wpływ na teraźniejszość zarządzając swoją przeszłością, udostępniając, mitologizując i racjonując ją? Jakie strategie wykorzystują w odniesieniu do przeszłości i jakie strategie przyjąć mogą instytucje? Czy możemy odzyskać coś, co zostało kiedyś zapomniane? Do jakiego stopnia digitalizacja artefaktów i dzieł sztuki z przeszłości może odtworzyć obraz przeszłej sztuki i wpłynąć na wizerunek teraźniejszości? Czy możliwe jest zbudowanie historii, która w dużej mierze odzwierciedla nasze wspólne doświadczenie, nawet jeśli nie jest ono w pełni uświadomione? Do nadsyłania zgłoszeń zachęcamy szczególnie badaczy zajmujących się prywatnymi archiwami artystów, którzy działali w Europie Środkowo-Wschodniej lub mieli łączność z tym regionem, co pozwoli otworzyć dyskusję na temat metodologii badań.
Organizatorem konferencji jest Fundacja Arton (Warszawa) we współpracy z Estońskim Muzeum Sztuki KUMU (Tallinn), Office for Photography (Zagrzeb) oraz LUCA School of Arts (Bruksela) w ramach międzynarodowego projektu FORGOTTEN HERITAGE – European Avant-Garde Art On-line.
Oficjalnym językiem konferencji jest angielski.
Więcej informacji