Mark Rothko. Obrazy z National Gallery of Art w Waszyngtonie
W Muzeum Narodowym w Warszawie od 7 czerwca do 1 września 2013 r. trwać będzie wystawa Mark Rothko. Obrazy z National Gallery of Art w Waszyngtonie. Jest to pierwsza w Polsce monograficzna prezentacja znakomitego współtwórcy szkoły nowojorskiej, znanego przede wszystkim z wielkoformatowych abstrakcji określanych jako „malarstwo pól koloru”. Wystawa tego wielkiego mistrza sztuki XX wieku zamyka Rok Jubileuszowy 150-lecia Muzeum Narodowego w Warszawie pod Honorowym Patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego.
Mark Rothko – urodzony jako Marcus Rothkowicz 25 września 1903 roku w Dźwińsku w Rosji (dawniej Dyneburg, obecnie Daugavpils na Łotwie), w 1913 roku wyemigrował z rodziną do Ameryki. Tam ukończył szkołę w Portland, w stanie Oregon, następnie studiował w Yale, aż w końcu osiadł w Nowym Jorku czasów wielkiego kryzysu. Należał do pokolenia, które stworzyło wielką sztukę amerykańską, interesował się filozofią, muzyką i teorią sztuki, był również stałym bywalcem świetnych muzeów nowojorskich. Otacza go legenda mrocznego mistrza – Rembrandta swoich czasów, a jego obrazy biją dziś rekordy cenowe na międzynarodowych rynkach sztuki, jednak w Polsce pozostaje dotąd niemal nieznany.
Wystawa w Muzeum Narodowym w Warszawie pokazuje Rothkę jako malarza wytrwale poszukującego swojego dojrzałego stylu – od późnych lat 20., kiedy jako młody człowiek zdecydował się zostać artystą, aż do końca jego drogi twórczej. Obejmuje wszystkie jej okresy – od wczesnych obrazów realistycznych, utrzymanych w ciemnej gamie kolorów, poprzez surrealizujące obrazy z późnych lat 30. i początku 40. oraz już abstrakcyjne „wieloformy” (multiforms), po wielkoformatowe prace z okresu największej świetności malarza w latach 50. i 60., należące do nurtu określanego jako malarstwo barwnych płaszczyzn (color field painting). Dzięki takiemu wyborowi dzieł widz będzie miał okazję prześledzić intrygującą drogę artysty XX wieku.
Istotną część wystawy stanowią materiały archiwalne, pochodzące m.in. z archiwum rodzinnego Kate i Christophera, dzieci Marka Rothki, wśród których znajduje się rzadko wystawiana The Graphic Bible rabina Lewisa Browne’a, ilustrowana przez Rothkę (będąca jego jedynym ważnym komercyjnym projektem ilustratorskim), oraz wybór ulubionych książek i płyt artysty. Widz będzie mógł poznać zainteresowania literackie i muzyczne malarza, które tworzyły tło kulturowe dla jego twórczości.
Dopełnieniem wystawy jest projekt Nicolasa Grospierre’a – fotograficzna wycieczka w przeszłość do miasta urodzenia Rothki, Dźwińska (dawniej Dyneburg, obecnie Daugavpils na Łotwie). Poprzez zdjęcia pokazane w specjalnych gablotach opowiada o tym miejscu jako lustrze, w którym odbijają się i zacierają ślady przeszłości wielkiego artysty.
Ekspozycji towarzyszy obszerny katalog z tekstami wybitnych historyków sztuki ze Stanów Zjednoczonych i Polski, poruszającymi ważne zagadnienia związane z twórczością Marka Rothki, takie jak chronologia jego sztuki, percepcja sztuki dawnej i współczesnej, lata czterdzieste jako okres wielkiej przemiany w jego pracy, wpływ Nietzschego na artystę oraz recepcja jego twórczości w Europie, a także zainteresowania muzyczne, o których pisze syn malarza, Christopher Rothko.
Muzeum Narodowe w Warszawie przygotowało bogaty program edukacyjny towarzyszący wystawie. Ułatwi on poznanie i zrozumienie twórczości malarza, a także zachęci do twórczego i osobistego spojrzenia na jego dzieła. Propozycje edukacyjne skierowane są do całej publiczności – dzieci, młodzieży, osób dorosłych. Wśród nich znajdą się prowadzone przez artystów warsztaty dla rodzin, wykłady, czwartkowe spotkania ze specjalistami i artystami. Zostanie także wydana książeczka dla dzieci nawiązująca do życia i twórczości Marka Rothki.
Na ilustracji: Bez tytułu, 1953, technika mieszana, płótno, 195 × 172,1 cm, National Gallery of Art, Waszyngton, dar The Mark Rothko Foundation, Inc. 1986.43.135. Copyright © 1998 Kate Rothko Prizel i Christopher Rothko. Fot. dzięki uprzejmości National Gallery of Art, Waszyngton